Verbum

анлайнавы слоўнік

áusbrechen

1) выло́мваць

2) званітава́ць

vi (s)

1) вырыва́цца, выло́млівацца; выступа́ць (пра пот)

2) уцяка́ць (з турмы)

3) вы́бухнуць, успы́хваць

in Tränen ~ — распла́кацца

in Gelächter ~ — рассмяя́цца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Ры́пацца ’рухацца’ (Янк. Мат.), ’ёрзаць, рухацца’ (Гарэц.), ры́пнуць ’хутка пайсці’ (рэч.), рус. рыпаться ’безпаспяхова спрабаваць зрабіць што-небудзь’, дыял. рыпать, рыпе́ть ’рыпець’, укр. ри́пати ’рыпець’, ри́патися ’часта адчыняць дзверы’, польск. rypać ’шыбаваць’, ’уцякаць’, саст. ’біць нагой’, ’рыпець’, чэш. rýpati ’калупаць што-небудзь’, ’тыкаць’, ’піхаць’ > ’чапляцца да каго-небудзь’, ’крыўдзіць’, rypati se ’калупацца’, славац. rýpať ’капаць’ > ’чапляцца да каго-небудзь’, чэш. rypati ’капаць, рыць’, vyrypovat ’ісці пружыністым, спешным крокам’, в.-луж. rypać ’калупаць’, н.-луж. rypaś, балг. рѝпам ’падкідваю ўверх’, ’падскокваю, скачу’. Прасл. *rypati ’рыць, рваць, капаць’. І.‑е. база *reup‑ ’ламаць’, ’вырываць’, ’рваць’, ’раздзіраць’, з расшыральнікам ‑s‑: *reups‑: *rups‑: *ryps‑; корань *reu‑ (: *rw‑) ’рыць’, ’капаць’ (Покарны, 1, 868–870; Куркіна, ОЛА, 135; БЕР, 6, 261–263 з літ-рай). Параўн. літ. ruõpti ’капаць’, raūpti ’выдзёўбваць’, ’раскалупваць’, rupěti ’клапаціцца’, ст.-в.-ням. roubon (ням. rauben) ’рабаваць’, лац. rumpo ’рву’, ’разрываю’, ст.-інд. ropayati ’абламвае’ (Чарных, 2, 130–131).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

stíften

1) засно́ўваць

2) ахвярава́ць

3) рабі́ць, твары́ць (дабро), (с)прычыні́ць (зло)

Fríeden ~ — прыміры́ць, заміры́ць

Zwíetracht ~ — се́яць зва́дкі [разла́д]

~ géhen* — vi разм. (крадко́м) уцяка́ць, дава́ць лататы́ [ця́гу]; адві́льваць, ухіля́цца ад рабо́ты

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

lósziehen

* аддз.

vt расця́гваць, выця́гваць

vi (s)

1) бе́гчы, уцяка́ць

2) адпраўля́цца (куды-н.)

3) (über, gegen A) накі́нуцца, напа́сці, навалі́цца (на каго-н.); ла́яць, га́ньбіць, знеслаўля́ць (каго-н., за вочы)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

duck

[dʌk]

ка́чка f.

[dʌk]

v.i.

1) акуна́цца

2) ху́тка схіля́цца

3) уніка́ць, цішко́м уцяка́ць

to duck behind the building — шу́снуць за буды́нак

v.t.

1) акуна́ць

2) схіля́ць рапто́ўна

She ducked her head — Яна́ рапто́ўна схілі́ла галаву́

3) informal уніка́ць, ухіля́цца

to duck the question — уні́кнуць адка́зу

III

[dʌk]

парусі́на f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Strumpf

m -es, Strümpfe панчо́ха

j-n auf den ~ bríngen* — паста́віць [падня́ць] каго́-н. на но́гі

sich auf die Strümpfe máchen — разм. уцяка́ць, дава́ць лататы́

sein Geld in den ~ stécken — хава́ць свае́ гро́шы ў панчо́се

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Веяць ’ачышчаць збожжа ад мякіны’; ’дзьмуць, абдаваць павевамі што-небудзь’ (КТС, БРС, Касп., Яруш., Шат.), ве́яты ’веяць збожжа’ (Выг.). Укр. ві́яти ’веяць, дзьмуць’; ’ачышчаць збожжа’; ’віляць (хвастом)’, рус. веять ’дзьмуць, абдаваць паветрам’; ’ачышчаць збожжа’, ст.-рус. вѣяти ’тс’, польск. wiać ’дзьмуць’; ’ачышчаць збожжа пры дапамозе ветру’; ’уцякаць, знікаць’, каш. vjåuc ’веяць’, в.-луж. wěć ’веяць, ачышчаць збожжа’, чэш. váti (< vějati) ’тс’, славац. viať ’ачышчаць збожжа’; ’віцца (аб флагу)’, славен. vẹ̑jati ’ачышчаць збожжа, веяць’, серб.-харв. ве̏јати ’ачышчаць збожжа’, ви̏јати ’веяць, развейвацца’; ’веяць збожжа’, макед. вее ’веяць, дзьмуць; развейвацца, несці, гнаць (аб ветры) ’; ’ачышчаць збожжа’, балг. вея ’дзьмуць; аддзяляць зерне ад мякіны пры дапамозе ветру’, ст.-слав. вѣꙗти ’веяць’. Прасл. vě‑jati. Роднаснае з літ. vė́tyti, лат. vētīt ’веяць (зерне)’, грэч. ἄϜησι ’вее’, лац. ventus ’вецер’, гоц. waian ’веяць’, ірл. do‑in‑fethim ’удуваю’, ст.-інд. vā́lti, vā́yati ’дуе, раздувае’, авест. vāiti ’вее’ < і.-е. *uē(i)‑. Гл. таксама Траўтман, 345; Праабражэнскі, 110; Фасмер, 1, 310; Брукнер, 610; Махэк₂, 678; БЕР, 1, 141; Скок, 3, 588; Шанскі, 1, В, 84; КЭСРЯ, 58; Выгонная, Лекс. Палесся, 79–83.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мата́ць, мота́ць, мыта́ць, мота́тэ ’віць, накручваць’, ’махаць’, ’плесці (аб павуку)’, ’хутка ісці, бегчы, уцякаць, неразумна траціць грошы’ (ТСБМ, Бяльк., Яруш., ТС, Сл. ПЗБ), матану́ць ’кінуцца, прамільгнуць’, ’махнуць’ (ТСБМ, Нас., Юрч.), мата́цца ’перашкаджаць, церціся’, ’матляцца’, ’сноўдацца’, ’калыхацца’, ’добра старацца’ (Нас., Бяльк., Растарг., ТС), мотну́цца, мотну́ць ’кінуцца’ (ТС). Укр. мота́ти, мота́тися, рус. мота́ть(ся), ст.-рус. мотатися ’бязладна рухацца’, ’жыць абы-як’, польск. motać (się), н.-луж. motas (se), в.-луж. motać (so), чэш. motati (se), славац. motať (sa), славен. motáti (se), серб.-харв. мо̀тати (ce), макед. мота (се), балг. мотая (се), ц.-слав. мотати сѧ. Прасл. motati (sę), аснова якога mot‑ чаргуецца з met‑, параўн. ст.-слав. мести ’кінуць’, літ. mèsti ’тс’. Прасл. motati ўтворана так, як літ. matúoti ’тс’, ’мераць’, роднасным да якога з’яўляецца matarúoti ’махаць’, ’матаць’, ст.-грэч. μόθος ’гарачы бой’, μόθουρα ’ручка вясла’ (Бернекер, 2, 40; Фасмер, 2, 665–666; Скок, 2, 413; Покарны, 732). Махэк₂, 375 разумее форму motati як інтэнсіў на ‑t‑ ад асновы mov‑ (параўн. лац. movēre ’рухацца’) і выводзіць прасл. праформу mov‑ta‑ti, у якой пасля ‑v‑ перад ‑t‑ выпала, а дзеяслоў стаў экспрэсіўным. Бязлай (2, 197) неапраўдана выводзіць і.-е. рэканструкцыю кораня ў выглядзе *menth‑ (Куркіна, Этимология–83, 191).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

fly

[flaɪ]

n., pl. flies

му́ха, му́шка f., dim.

a fly in the ointment — лы́жка дзёгцю ў бо́чцы мёду

[flaɪ]

v.i. flew, flown, flying; flied, flying

1) лётаць, ляце́ць

birds fly — пту́шкі лётаюць

2) разьвява́цца ў паве́тры, луна́ць (пра сьцяг, валасы́)

3) лётаць, ляце́ць самалётам

4) ляце́ць; імча́цца, імкну́ць

time flies — час ляці́ць

5) уцяка́ць

v.t.

1) пушча́ць у паве́тра

to fly a kite — запуска́ць зьме́я

2) пералята́ць

3) кірава́ць самалётам

4) пераво́зіць самалётам

5) уцяка́ць ад каго́-чаго́, уніка́ць каго́-чаго́

1) кла́пан на гу́зікі; прарэ́х -а m., шыры́нка f.

2) адкідно́е пало́тнішча (дзьве́ры ў намёце)

3) даўжыня́ сьця́га

4) палёт -у m.

•

- fly at

- fly away

- fly by

- fly past

- fly through

- fly down

- fly in the face of

- fly off

- fly out

- fly over

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

zaraza

zaraz|a

ж.

1. зараза;

obawa przed ~ą — боязь заразы;

2. эпідэмія, мор; пошасць; паморак; ~a morowa уст. чума;

3. перан. бедства;

bać się jak ~y — баяцца як агню;

unikać jak ~y — уцякаць як ад чумы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)