highness
[ˈhaɪnəs]
n.
вышыня́ f., высо́кая ступе́нь; узвы́шанасьць (ідэа́лаў)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
даскана́ласць, ‑і, ж.
Найвышэйшая ступень і паўната дадатных якасцей; узорнасць, беззаганнасць, бездакорнасць. Верх дасканаласці. У дасканаласці авалодаць прафесіяй.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пабраці́мства, ‑а, н.
Старажытны славянскі звычай узвядзення блізкай дружбы ў ступень брацтва, які суправаджаўся пэўным абрадам. Пабрацімства воінаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
се́птыма, ‑ы, ж.
У музыцы — сёмая ступень у дыятанічнай гаме. // Інтэрвал паміж першай і сёмай ступенню дыятанічнай гамы.
[Ад лац. septima — сёмая.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ху́ткасць, -і, ж.
1. Ступень інтэнсіўнасці, шпаркасці руху каго-, чаго-н. або распаўсюджання чаго-н.
Поле ачышчалася ад снегу з небывалай хуткасцю.
Высокая х. стральбы.
2. Ступень скорасці руху або вярчэння некаторых машын (аўтамабіля, станка і пад.), звязанае з парадкам узаемадзеяння дэталей каробкі перадач.
Уключыць х.
Ехаць на трэцяй хуткасці.
3. У механіцы: адносіны пройдзенага целам шляху да часу, за які гэты шлях пройдзены.
Раўнамерная х.
|| прым. ху́ткасны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Х. аўтобус.
Х. доступ у інтэрнэт.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
экста́з, -у, м.
1. Найвышэйшая ступень захаплення, пры якой чалавек даходзіць да самазабыцця.
Дайсці да экстазу.
Гаварыць што-н. у экстазе.
2. Від афектыўнага псіхічнага расстройства, непрытомна-раз’юшаны стан (спец.).
|| прым. экстаты́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
до́ктар, ‑а; мн. дактары́ (з ліч. 2, 3, 4 до́ктары), ‑о́ў; м.
Разм. Урач, лекар. Ёсць бальніца, у бальніцы — І доктар, і фельчар, Хто прыходзіць ці прывозяць — Хворых лечаць, лечаць. Купала.
•••
Доктар навук якіх — самая высокая вучоная ступень у СССР; асоба, якой прысуджана гэта ступень. Доктар філалагічных навук.
[Ад лац. doctor — настаўнік, выкладчык.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
арфаэ́пія, ‑і, ж.
Сістэма правіл, якія вызначаюць правільнае літаратурнае вымаўленне. Пытанні арфаэпіі. Беларуская літаратурная арфаэпія. // Ступень засваення правіл вымаўлення.
[Ад грэч. orthos — правільны і epos — мова.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асво́енасць, ‑і, ж.
Ступень асваення чаго‑н. Рэзка адрозніваецца асвоенасць глебавых масіваў на ўзвышшах і ў нізінах. Прырода Беларусі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
з’яда́льнасць, ‑і, ж.
Ступень з’ядання корму жывёлай. Лепшай па пажыўнасці і з’ядальнасці трава бывае ў чэрвені, да пачатку цвіцення.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)