Седмачо́к ‘семачок, Trientalis europaea L.’ (гродз., маг., Кіс.; Байк. і Некр.). Рэдкі выпадак захавання этымалагічнага д у вытворных ад сем (гл.), наўрад ці пад уплывам польск. siedem, бо назва фіксуецца і на ўсходзе Беларусі. Гл. семачок.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
экстраардына́рны
(лац. extraordinarius, ад extra = паза + ordinarius = звычайны)
1) надзвычайны, рэдкі (напр. э-ая сустрэча);
2) уст. пазаштатны (напр. э. прафесар); проціл. ардынарны 2.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
comb1 [kəʊm] n.
1. грэ́бень, грабяне́ц, грабе́ньчык;
a wide-toothed/close-toothed comb рэ́дкі/густы́ грэ́бень
2. textile часа́лка
3. со́ты;
comb honey со́тавы мёд
4. грэ́бень (пеўня); чубо́к (птушкі)
5. грэ́бень (хвалі)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Рары́тус ’асалода’ (воран., Сл. рэг. лекс.). З акцэнтаваннем значэння ’надзвычайны, якасны’, праз польск. rarytas ’рэдкая рэч’ ці непасрэдна з лац. rāritās ’рэдкасць, малая колькасць’, rārus ’рэдкі, дасканалы, гатунковы, надзвычайны’, у адрозненні ад рарытэт, што праз ням. Rarität ’рэдкасць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Рэ́дчыкі, рэ́ччыкі ’бульбяны суп’ (івац., Нар. словатв.), рэ́ччыкі ’рэдкі суп’ (стаўб., Сл. ПЗБ). Відавочна, ад рэдкі (гл.), параўн. яшчэ назвы бульбянага супу рэ́дкія (маг., Нар. словатв.), рэ́дкая картошка (бяроз., глус., акц., ЛА, 4). Таму неапраўдана параўноўваць фанетычны запіс беларускага слова, дзе [‑чч‑] < ‑дч‑, з рускім речи́ки, речеги ’дробныя часткі, аскепкі, чарапкі’, і суадносіць яго з чэшскім proráčit ’праламіце, літоўскім ràkti ’калоць вострым прадметам’, матывуючы тым, што ’бульбяны суп’ — гэта ’суп з пакрышанай, рэзанай бульбы’ (Гарачава, Этимология–1985, 65–66), тым больш што існуюць і такія назвы бульбянога супу, як кры́шанка (гл. крышыць, крыха), рэ́занкі (гл. рэзанка, рэзаць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
манадэта́ндэр
(ад гр. manos = рэдкі, няшчыльны + дэтандэр)
устройства ў выглядзе клапана з мембранай, якое паніжае ціск газу, калі яго выпускаюць з балона (часцей пры газавай зварцы).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
выклю́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які з’яўляецца выключэннем з агульных правіл, са звычайных нормаў.
2. Асаблівы, незвычайны; рэдкі. Справа мае выключнае значэнне. □ Людзі працавалі з выключнай напружанасцю — дзень і ноч. Шамякін. // Разм. Вельмі добры. Выключнае ўражанне. □ — Выключная юшка! — не ўстрымаўся Сярго, каб не пахваліць ежу. Гурскі.
3. Які з’яўляецца асаблівасцю толькі лапай асобы, калектыву ці рэчы. Выключная заслуга вучонага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уніка́льны, ‑ая, ‑ае.
Вельмі рэдкі, адзіны ў сваім родзе; выключны. Унікальная знаходка. Унікальны рукапіс. □ Аднак гэта песня з-за сцяны ўзрушыла мяне, давяла да нейкай унікальнай хваробы, якую ніякі доктар не адгадае і не вылечыць. Дуброўскі. Гаспадар пазнаёміў нас са сваёй сям’ёй і паказаў ўласную бібліятэку, якая здзівіла багаццем унікальных кніг па гісторыі развіцця грузінскай культуры і мастацтва. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экстраардына́рны
(лац. extraordinarius, ад extra = звыш, паза + ordinarius = звычайны)
1) надзвычайны, рэдкі (напр. э-ая сустрэча);
2) уст. пазаштатны; э. прафесар — прафесар без кафедры (параўн. ардынарны 2).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
grzebień
м. грэбень;
grzebień koguci — грэбень пеўня;
rzadki grzebień — рэдкі грэбень;
gęsty grzebień — густы грэбень;
grzebień tkacki — бёрда
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)