экспро́мт

(лац. expromtus = гатовы)

невялікі верш, музычны твор, кароткая прамова, створаныя адразу, у момант выканання.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

па́лкі I стра́стный, пы́лкий, пла́менный, горя́чий;

~кая прамо́ва — стра́стная (пы́лкая, пла́менная) речь;

~кае сэ́рца — горя́чее (пы́лкое) се́рдце

па́лкі II (дающий много тепла) то́пкий

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

экспро́мт, ‑а, М ‑мце, м.

1. Верш, музычны твор і пад., створаныя адразу, без папярэдняй падрыхтоўкі; прамова, трапны адказ, сказаныя без папярэдняга абдумвання. [Я. Колас] перасягаў маладзейшых і ў жартах, і ў экспромтах, і ва ўдалых тостах. Лужанін.

2. Спец. Невялікі музычны твор, напісаны ў свабоднай форме. Экспромт Рахманінава.

[Ад лац. expromptus — гатовы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ара́тар ’прамоўца’ (БРС), араце́я ’прамова’ (Шпіл.). Фіксуецца ўжо ў XVII ст. (Гіст. мовы, 1, 298; Гіст. лекс., 107, 110: ораторъ, орація). Польск. orator фіксуецца з гэтага ж часу; рус. оратор — з XVIII ст. Беларускае слова з лац. orator, oratio ’тс’ (Юргелевіч, Курс, 118). Фасмер, 3, 148. Параўн. Курс суч., 170.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

stirring

[ˈstɜ:rɪŋ]

adj.

1) сумятлі́вы, дзе́йны

stirring times — сумятлі́выя часы́

2) натхня́льны

stirring speech — натхня́льная прамо́ва

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

laurka

ж.

1. папера з малюнкамі (для віншавальных лістоў і вершаў);

2. звышхвалебная прамова

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

павуча́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. павучаць.

2. Парада, настаўленне. Асабліва безуважным быў Грышка да дзедавых павучанняў, калі недзе яго чакалі сябры... Паслядовіч. — Другі раз, перш чым сказаць што, падумай, — папярэдзіў [Валодзю] Паўлік, які любіў чытаць хлопцам павучанні. Рунец.

3. Пропаведзь, прамова, якія ўтрымліваюць павучальныя парады. Сказаць павучанне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тост

(англ. toast, ад лац. panis tostus = падсмажаны хлеб)

1) кароткая застольная прамова, здравіца ў гонар каго-н., чаго-н.;

2) падсмажаны кавалачак хлеба.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

moving [ˈmu:vɪŋ]adj.

1. хвалю́ючы;

His speech was very moving. Яго прамо́ва была́ ве́льмі хвалю́ючай.

2. рухо́мы;

the moving parts of a machine рухо́мыя ча́сткі механі́зма

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Wíderrede

f -, -n

1) пярэ́чанне, супярэ́чнасць

óhne ~! — не пярэ́чыць!

2) прамо́ва апане́нта

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)