◎ Пацёркі ’мальва пагрэбаваная, Malva negieda WalIг’ (брэсц., Кіс.), пацёрнік ’мальва лясная, Malva silvestris L.’ (Бейл.). Укр.пацорки, чэш.мар.paterčl, paternuze. Да пацеркі, пацёр (гл.). Аб называнні расліны словамі, якія абазначаюць невялікія, круглыя прадметы, гл. Махэк, Jména rostl. 147.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дзвы́нканнен.
1. (прадметы) Klírren n -s; Rásseln n -s; Gerássel n -s;
2. (насякомых) Súmmen n -s; Súrren n -s; Gesúmm(e) n -(e)s; Sáusen n -s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Рагачы́ ’прылада для звівання нітак’ (Сцяшк.), ’звязаныя разам тры драўляныя калкі, на якія ставілі калыску’ (гродз., Сл. ПЗБ), ’драўляныя вілы’ (Выг.), рагачэ́ ’прылада, якой абмерваюць поле’ (гродз.). Ад рог1 (гл.). Усе прадметы маюць вытыркальныя часткі, якія напамінаюць рогі жывёлы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Маёмасць, ма́емасць, ма́імысьць ’рэчы, прадметы, каштоўнасці, якія знаходзяцца ў чыім-небудзь уладанні’ (ТСБМ, Касп., Гарэц., Бяльк.) — аддзеепрыметнікавае ўтварэнне ад маёмы, маімый ’наяўны, той, што ёсць’ (Бяльк.), як вядомы, знаёмы і суф. ‑асць. Сюды ж навуковы тэрмін — новаўтварэнне (калька) маёмасны ’звязаны з уладаннем’ (ТСБМ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стары́зна ‘старыя, зношаныя рэчы, прадметы’, ‘пра старога чалавека’ (ТСБМ), ‘старыя рэчы’ (Шат., Касп., Сцяшк., Жд.), стары́зна, стары́зніна, стары́знь ‘тс’ (Сл. ПЗБ), стары́зна ‘даўніна’ (ТС). З стары і суф. ‑ізн‑ (Карскі 2-3, 28–29). Магчымы польскі ўплыў, параўн. польск.starzyzna ‘старыя рэчы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аэро́граф
(ад аэра- + -граф)
прыбор для нанясення фарбы на паперу, тканіну і іншыя прадметы шляхам яе распылення сціснутым паветрам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
анало́й, ‑ю, м.
Высокі столік у царкве, з пакатым верхам, на які кладуць у часе набажэнства кнігі, абразы і іншыя прадметы. Дзяк гэтак спалохаўся, што прысеў за аналой, на якім ляжалі кніжкі, і пазіраў на дзверы, ці ўцякаюць людзі.Чарот.
[Грэч. analogion.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
блізару́касць, ‑і, ж.
1. Недахоп зроку, пры якім вочы дрэнна бачаць аддаленыя прадметы. Зося ўзяла здымак, паднесла блізка да вачэй, хоць блізарукасці ў яе Кірыла раней не прыкмячаў.Шамякін.
2.перан. Няздольнасць ахапіць з’яву з усіх бакоў; недальнабачнасць. Палітычная блізарукасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нату́ра, -ы, ж.
1. Характар, тэмперамент чалавека.
Гэта быў чалавек вясёлай натуры.
2. Тое, што і прырода (у 1 знач.).
3. Жывыя істоты, з’явы, прадметы рэальнага свету, з якіх малююць, робяць скульптуры, здымкі і пад.
Маляваць з натуры.
4. Тое, што і натуршчык.
5. Тавары, прадукты як плацежны сродак замест грошай.
Разлічвацца натурай.
|| прым.нату́рны, -ая, -ае (да 3 знач.).
Натурная замалёўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чацвёрка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.
1. Лічба
4.
Напісаць чацвёрку.
2. Школьная адзнака (разм.).
Атрымаць чацвёрку па хіміі.
3. Запрэжка ў чатыры кані.
Пад’ехаць на чацвёрцы.
4. Колькасць каго-, чаго-н. у чатыры адзінкі; чатыры аднародныя прадметы.
Ч. самалётаў.
5. Назва чаго-н., абазначанага лічбай 4 (трамвая, тралейбуса і пад.; разм.).
Ч. ходзіць па кароткім маршруце.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)