rste

num пе́ршы, пе́ршая, пе́ршае

der ~ Bste — пе́ршы ле́пшы [сустрэ́чны]

fürs rste — дзе́ля пача́тку

das ~ Mal — пе́ршы раз

~ Hlfe — пе́ршая дапамо́га

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

sitting [ˈsɪtɪŋ] n.

1. пасяджэ́нне;

an opening sitting пе́ршае пасяджэ́нне;

a public sitting ад кры́тае пасяджэ́нне; се́сія (парламента)

2. сеа́нс;

at a/one sitting адны́м захо́дам, за адзі́н раз

3. сеа́нс (пазіравання);

in ten sittings за дзе́сяць сеа́нсаў

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Канду́ктар ’праваднік’ (ТСБМ, Яруш.). Паводле Фасмера (2, 310), у рус. мове — праз польск. або з ням. Калі прыняць першае, дык у бел. мову прыйшло з польск. konduktor, якое з франц. conducteur ’тс’ з ад’ідэацыяй да с.-лац. conductor, conducere ’зводзіць, пераводзіць’ (Слаўскі, 2, 410; Шанскі, 2 (К), 256).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пі́рма: даць пірма ’даць выспятка’ (лаг., віл., Сл. ПЗБ). Відаць, балтызм. Параўн. літ. spyrimas ’брыканне’, spirti ’брыкнуць’, ’пхнуць, піхнуць, штурхнуць нагой’. Букявічуце (Bałto-słow. zw. jęz., 81, 68–69), выходзячы з тлумачэння фразы даць пірма як ’аддаць перавагу’, звязвае слова пірма з літ. pirma ’раней, спачатку’, ’спераду’, ’па-першае’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

występ, ~u

м.

1. выступ;

występ muru — выступ сцяны;

2. выступленне;

pierwszy występ — дэбют; першае выступленне;

~y gościnne — гастролі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

лейтэна́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Афіцэрскае званне ў арміі, флоце, міліцыі. // Асоба, якая носіць гэта званне. Падаў каманду лейтэнант Пастроіцца ў рады. Броўка.

•••

Генерал-лейтэнант гл. генерал.

Малодшы лейтэнантпершае малодшае афіцэрскае званне; асоба, якая носіць гэта званне.

Старшы лейтэнант — трэцяе афіцэрскае званне, якое ідзе за званнем лейтэнанта, а таксама асоба, якая носіць гэта званне.

[Фр. lieutenant.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Во́браз ’мастацкае адлюстраванне ідэй і пачуццяў у гуках, словах, фарбах і інш.’; ’створаны мастаком ці акцёрам характар, тып’ (БРС, КТС); ’абраз’ (БРС, КТС, Нас., Касп., Шат., Мал.). Гл. абраз. Першае і другое значэнні з’явіліся пад уплывам рускай мовы (Крукоўскі, Уплыў, 149). Дэрываты вобразны і вобразнасць — гэта калькі адпаведных рускіх слоў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

лі́дэр

(англ. leader)

1) кіраўнік партыі, грамадска-палітычнай арганізацыі, якога-н. калектыву (напр. прафсаюзны л.);

2) каманда або спартсмен, якія займаюць першае месца ў спаборніцтве (проціл. аўтсайдэр 1);

3) вядучы карабель у караване суднаў.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

championship

[ˈtʃæmpjənʃɪp]

n.

1) чэмпіяна́т -у m.; пе́ршае ме́сца, першынство́ n.

2) абаро́на, падтры́мка f.

He took over the championship of our cause — Ён пераня́ў абаро́ну на́шай агу́льнай спра́вы

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

пе́ршынец, ‑нца, м.

1. Першае, старэйшае дзіця. Яму, першынцу ў сям’і, змалку выпаў нялёгкі абавязак няньчыць меншых братоў і сястрычак. С. Александровіч.

2. перан.; чаго або які. Тое, што з’явілася ці было створана першым у адносінах да наступных падобных прадметаў. На ўскраіне нашага горада разлёгся сваімі новымі карпусамі першынец індустрыялізацыі нашага краю — завод сельскагаспадарчых машын. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)