ланцэ́т, ‑а, М ‑цэце, м.

Даўнейшы хірургічны нож невялікіх памераў, востры з двух бакоў. [Прафесар] таропка перабягаў ад стала да стала, нейкім асаблівым жэстам браў бліскучы ланцэт і жвава ўзмахваў рукой. Шахавец.

[Ням. Lanzette.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Карна́ч 1 ’нож з кароткім лязом’ (Сцяпік.), ’нож з кароткім зламаным лязом’ (Юрч.), ’маленькі чалавек’ (Мат. Маг.), да карнаць (гл.), карнаты (гл.). Ад апошняга ўтварылася карпач (karaatь > karnati̯b > karaačb) пры данамове /»‑суфіксацыі, якая ператварае прыметнік v адпаведны назоўнік (SP. I, 80–81).

◎ Карнач 2 ’шчаўе тупалістае, Rumex obstusifolius’ (Кіс.). Як аб гэтым сведчыць само тлумачэнне, лісце гэтай расліны нібм падрэзанае, карнатае. да папярэдняга.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прытупі́ць

1. (нож і г. д.) stumpf máchen; ábstumpfen vt;

2. перан. ábstumpfen vt; schwächen vt (аслабіць)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

◎ Нанзі́цца ’накалоцца’ (Гарэц., Др.). Ад незафіксаванага ў беларускай мове *нзить, прадстаўленага ў рус. вонзить, якія Фасмер (3, 71) звязвае з занбза, нож.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

knife

[naɪf]

1.

n., pl. knives

нож, нажа́ m.

2.

v.

рэ́заць, прабіва́ць, забіва́ць нажо́м

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

carver

[ˈkɑ:rvər]

n.

1) разьбя́р -а́ m.; рэ́зчык -а m.

2) нож для рэ́заньня мя́са

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

flatware

[ˈflætwer]

n.

1) стало́вы прыбо́р (нож, відэ́лец, лы́жка)

2) плы́ткі по́суд (тале́ркі, спо́дкі, блю́ды)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

◎ Ко́стур ’мыліца’ (Ян.). Укр. костур, рус. костур ’тс’, балг. костур ’шкілет, ножык’, серб.-харв. костура ’кішэнны ножык, брытва’, костур ’шкілет’, славен. kostura ’складаны нож’, польск. kostur ’касцяная палка, мыліца’, чэш. kostur ’дубінка’, славац. kostur ’нож’. Да назваў вырабаў з косці або з дрэва і косці. Прасл. kostur з kostь пры дапамозе суфікса игъ (гл. SP, 2, 26). Параўн. Трубачоў, Эт. сл., 11, 165–166.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ся́паць ’торкаць, калоць, тыркаць’ (Ласт.), сяпа́г ’рэзніцкі нож’, сяпа́ч ’рэзнік’ (там жа). Няясна, магчыма, фанетычны варыянт се́паць (гл.); параўн. польск. siepacz ’бандыт, забойца’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

заду́шлівы, ‑ая, ‑ае.

1. Які спірае дыханне, робіць яго цяжкім; удушлівы. За імі [жывымі ценямі] ўслед задушлівы і горкі паўзе куродым... Федзюковіч.

2. Такі, як пры ўдушшы. — Бяры нож! Вунь!.. — пачуў.. [Багдан] задушлівы шэпт Бычыхі. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)