предупреди́тельный

1. (любезный) ла́ска́вы, мі́лы; (вежливый) даліка́тны, ве́тлівы; (внимательный) ува́жлівы; (услужливый) паслу́жлівы; (искательный) ліслі́вы;

предупреди́тельный челове́к ла́ска́вы (ве́тлівы, прыя́зны, даліка́тны, ува́жлівы) чалаве́к;

предупреди́тельное отноше́ние ла́ска́выя (даліка́тныя, добразычлі́выя, ува́жлівыя, паслу́жлівыя) адно́сіны;

2. (заранее извещающий) папераджа́льны; паведамля́льны;

предупреди́тельный сигна́л папераджа́льны сігна́л;

3. (предохранительный) папераджа́льны;

предупреди́тельный ремо́нт папераджа́льны рамо́нт.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ла́да1 ’каханы (каханая), любы (любая), мілы (мілая)’ (ТСБМ), ’муж’ (паўд.-усх., КЭС), ’(згодна з нашай міфалогіяй) выдатная багіня прашчураў, жонка бога Сонца і маці бога Ярылы’ (КЭС, лаг.), зах.-бран. ’нялюбы муж’. Укр. лада ’старажытнаславянская багіня’, ладо‑ладо! ладі‑ладі! ’прыпеў у фальклорных песнях’, ’мужык’, ’жонка’, ладува́ти ’спяваць вясельныя песні’; рус., ст.-рус. лада ’муж, жонка’, ладо, ладыймілы, каханы каханая’, ц.-слав. ладо ’каханы’; польск. łado! łado! ’прыпеў у вясельных песнях’ (Любліншчына, Холмшчына), ст.-польск. łado ’вокліч, назва бога’ (XV ст.), в.-луж. łado ’распусніца’, ст.-чэш. lada ’цнатлівая дзяўчына’, магчыма, і славен. lada ’крык’, lado gnati ’лямантаваць, хныкаць’, ládati ’спяваць’ (гл. Куркіна, Этимология–1976, 22), серб.-харв. ла̏да ’паэтычная назва замужняй жанчыны’, ла́дати ’спяваць напярэдадні вясенняга Юр’я, ідучы ад хаты да хаты: łado (m)oj, lado le, lȃdo, lȃdole — прыпеў у народнай песні, балг. лада ’другая дачка ў сям’і, што (у вясельнай цырымоніі) ідзе за вадой, з якой пасля варожачы дастае пярсцёнак’. Прасл. lada звязана з ladъ > лад (гл.) асноўным значэннем ’адпаведны, роўны, згодны’ (Крэчмер, Glotta, 30, 91–92; Фасмер, 2, 447; Слаўскі, 4, 420–421). Нельга згадзіцца з Махэкам₂ (317), які ўслед за Полакам (LF, 70, 27) адносіць слова да ліку чарнаморскіх, малаазіяцкіх. Выпадковае падабенстваз авар. tladi, λadi ’жанчына’ (Лідэн, KZ, 56, 223; Трубяцкой, BSL, 23, 199–200); Будзімір (RJAZU, 309, 97) звязвае прасл. lada са ст.-грэч. Λήτα, Λητώ, лац. Latōna, этрус. Voltumnus і інш. — усе з і.-е. *veldh‑ ’валодаць, панаваць’ > *vlāhā. Міклашыч (159) лексему lada звязвае з такімі, як чэш. láska ’каханне’, ladný, слав. lagoda, лац. Latōna, лік. lada ’пані’. Самая новая этымалогія ў Трубачова (История терм., 99–101) — з і.-е. *al‑ ’расці’, *al‑dho‑s ’які вырас’. Гл. таксама этымалогію да лада: Menges, Oriens, IX, 1956, 86–94.

Ла́да2 ’прыгатаванне’ (КЭС, лаг.). Рэгіянальнае ўтварэнне ад ладзіць ’рыхтаваць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

sweet2 [swi:t] adj.

1. сало́дкі

2. духмя́ны;

sweet pea паху́чы гаро́шак

3. све́жы, прэ́сны;

sweet butter несалёнае ма́сла;

sweet milk све́жае малако́

4. прые́мны;

the sweet feeling of freedom прые́мнае пачуццё свабо́ды;

sweet dreams сало́дкія мро́і

5. мі́лы, мілагу́чны;

What a sweet child! Якое цудоўнае дзіця!;

It’s so sweet of you. Ты такая мілая.

in оne’s own sweet time/way як (каму-н.) захо́чацца;

as sweet as honey сало́дкі як мёд

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

цэ́ліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; незак.

1. Накіроўваць стрэл, удар у каго‑, што‑н. Бяры, мілы, Трохлінейку, два падсумкі, патранташ, Цэлься ворагу ў сэрца, не прамаж. Крапіва. Анісім доўга і пільна цэліўся і стрэліў дуплетам. Сачанка. Ён [дзядзька] прымасціўся бачком на валун, Біў па зубілу, як быццам не цэліўся. Лужанін. // Імкнуцца зрабіць што‑н., накіроўвацца на пэўнае дзеянне. Галасок ужо зноў трымаў у руцэ чарку,.. цэліўся чокнуцца з Клаўдзяй. Савіцкі. Лістам сцелецца, а ўкусіць цэліцца. Прымаўка.

2. перан. Мець на ўвазе каго‑, што‑н.; мець намер завалодаць чым‑н., заняць якое‑н. становішча. Сынок Станіслава Крукоўскага Роберт яшчэ пры .. Пілсудскім усё маё золата ў Варшаве праглынуў і цяпер, кажуць, ужо на фальварак цэліцца. Бажко.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

rana

ran|a

ж. рана;

~a kłuta — колатая рана;

~a szarpana — рваная рана;

opatrzyć ~ę — перавязаць рану;

choć do ~y przyłożyć — хоць да раны прыкладвай;

~y boskie! разм. Божа мілы!; Божа літасцівы!; Божа мой!

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

любе́зный

1. ласка́вы, мі́лы, ве́тлівы, прыя́зны;

любе́зный приём ласка́вы (ве́тлівы, прыя́зны) прыём;

2. (в обращении) прил. дарагі́, ласка́вы;

любе́зный чита́тель! дарагі́ (ласка́вы) чыта́ч!;

3. (в обращении) сущ., уст., фам. шано́ўны, -нага м.;

послу́шай, любе́зный! паслу́хай, шано́ўны!;

4. (возлюбленный) сущ. лю́бы, -бага м.; каха́ны, -нага м.;

бу́дьте любе́зны бу́дзьце ласка́вы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

На- — часц. для ўтварэння вышэйшай ступені параўнання: набольш ’найбольш’ (Нас., ТС), на́болі, на́боля ’больш за ўсё’ (Рам.), намилейший ’самы мілы’ (Карскі 2-3, 50; віцебск.), ст.-бел. напервей ’спачатку’, наболей ’найбольш’, наболший (Скарына); параўн. рус. на́больший, польск. nalepszy, nawyszszy, кашуб. nólepši, чэш. nálepší, návyšší, náprvé, славен. námlajši. Прасл. *na‑ > якое Зубаты (I, 1, 52) атаясамлівае з выклічнікам *na (гл. на2), што ўзыходзіць да ўказальнай часціцы; Фасмер (3, 33) лічыць яго ідэнтычным прыназоўніку *na (гл. на1) і ўсх.-слав. узмацняльнаму na‑ (рус. на́крепко, на́скоро). Ва ўсіх слав. мовах мае архаічны характар, актыўна выцясняецца паходзячай ад яе больш новай формай наі‑ (гл. най-); у прыватнасці, на польскай тэрыторыі формы з наі‑ распаўсюджваюцца з боку Беларусу гл. Дэйна, Atlas polskich innowacji dialektalnych. Warszawa, 1981, к. 77. Гл. таксама Карскі 2-3, 50; ESSJ SG, 2, 433–435.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Gestlt

f -, -en

1) фо́рма, вы́гляд, во́браз, кшталт

iner Sche (D) ~ gben* — нада́ць фо́рму чаму́-н.; нада́ць спра́ве (які-н.) накіру́нак [ход]

2) по́стаць; рост, зне́шні вы́гляд (чалавека)

lebliche ~ — мі́лы [мілаві́дны] вы́гляд

von mttlerer ~ — сярэ́дняга ро́сту

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

sweet

[swi:t]

1.

adj.

1) сало́дкі

2) прые́мны

3) прыго́жы, мі́лы

a sweet smile — мі́лая ўсьме́шка

4) сьве́жы

sweet milk — сьве́жае малако́

5) несалёны

sweet butter — несалёнае ма́сла

2.

n.

1) сало́дкае n., дэсэ́рт -у m.

2) лю́бая, каха́ная f.; лю́бы, каха́ны -ага m.

3) сало́дкасьць f.

- be sweet upon

- sweets

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

прыва́бны, ‑ая, ‑ае.

1. Які вабіць, прыцягвае да сябе якімі‑н. якасцямі, рысамі. «На, еш, я не хачу, дальбог», — гаварыў .. [Толя], працягнуўшы Сашку далонь, на якой быў пакутліва прывабны ласунак. Брыль. Але ў гэтым прызнанні было столькі нявіннай прастаты, шчырай даверлівасці, што такая вестка мяне не толькі не адштурхнула, а зрабіла паненку яшчэ больш прывабнай. Карпюк. // Прыемны з выгляду; прыгожы, мілавідны. Прывабная постаць. Прывабныя рысы твару. □ Прывабныя, ветлівыя дзяўчаты міла ўсміхаюцца і вітаюць нечаканых гасцей. Новікаў.

2. Прыемны; мілы. Прывабны голас. Прывабны выгляд. Прывабная ўсмешка. □ Цішыня і прывабнае цяпло агарнулі.. [Несцера]. Кулакоўскі. — Вам, мусіць, нявесела аднаму? — спытала жанчына.. голасам, у якім чуўся нейкі прывабны смех. Колас.

3. Які вабіць чым‑н., выклікае цікавасць. Прывабная прафесія. □ Вядома, прывабная прапанова — працаваць у клініцы пад кіраўніцтвам такога славутага прафесара. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)