sovel

cj (на)ко́лькі

~ ich weiß, hat er zgestimmt — нако́лькі мне вядо́ма, ён пагадзі́ўся

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

пачы́м, прысл.

Разм.

1. пытальнае. Колькі каштуе? Па якой цане? — Вам нічога Вольга не казала? — звярнуўся дзядзька да Марыны Сцяпанаўны. — Пачым яна тварог прадала? Корбан.

2. адноснае. Ужываецца ў якасці злучальнага слова ў даданым дапаўняльным сказе; адпавядае словам: «за якую цану», «колькі каштуе». Ён спытаў, пачым кілаграм сліў.

•••

Ведаць, пачым фунт ліха гл. ведаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

...гадовы, ‑ая, ‑ае.

Другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: роўны столькім гадам, колькі паказана ў першай частцы, напрыклад: аднагадовы, пяцігадовы, шматгадовы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

...бальны, ‑ая, ‑ае.

Другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: роўны столькім балам, колькі паказвае першая частка гэтых слоў, напрыклад: пяцібальны, дзевяцібальны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

...дзённы, ‑ая, ‑ае.

Другая састаўная частка складаных слоў; абазначае: які адбываецца, працягваецца столькі дзён, колькі паказана ў першай частцы, напрыклад: двухдзённы, трохдзённы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

панудзі́цца, ‑нуджу́ся, ‑ну́дзішся, ‑ну́дзіцца; зак.

Нудзіцца некаторы час. Прысядуць неяк квола на лаўцы чалавек колькі дзяўчат, каб панудзіцца, падзяліцца дзявочай журбой. Скрыган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пападзіві́цца, ‑дзіўлюся, ‑дзівішся, ‑дзівіцца; зак.

Разм. Дзівіцца доўга. І зноў колькі пападзівіліся Ганька з Вараю: навошта было столькі пакояў аднаму папу! Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

папазвіне́ць, ‑ніць; зак.

Разм. Звінець доўга, неаднаразова. [Паравік] і малоў, і малаціў, і крупы драў, і пілаваў. Колькі ён папазвінеў цыркулярнымі піламі!.. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прагу́л, ‑у, м.

Няяўка на работу без уважлівых прычын. [Бялькевіч:] — У яго нават падлічана па месяцах, колькі прагулаў зроблена па кожнай брыгадзе. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скурамі́т, ‑у, М ‑міце, м.

Штучная скура, якая ідзе на падэшвы. Унізе ж шаргатня, Падэшваў колькі: З насечкай гума, скураміт, капрон. Калачынскі.

[Калька з руск. кожемёт ад «имитация кожи».]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)