Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тыра́н
(гр. tyrannos)
1) аднаасобны правіцель у Стараж. Грэцыі і гарадах-рэспубліках Італіі 13—16 ст.;
2) жорсткі правіцель, дэспат;
3) перан. прыгнятальнік, мучыцель.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ва́рвар, ‑а, м.
1.Гіст.пагард. Назва, якая давалася старажытнымі грэкамі і рымлянамі суседнім з імі народам, якія стаялі на ніжэйшай ступені культурнага развіцця.
2. Некультурны, неадукаваны чалавек. Каланізатарам было выгадна аб’явіць афрыканцаў «варварамі», каб абгрунтаваць сваю «цывілізатарскую» місію.«ЛіМ».//Жорсткі, бязлітасны чалавек. Фашысцкія варвары.
[Грэч. barbaros — не грэк, чужаземец.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэ́зкі, -ая, -ае.
1. Які праяўляецца з вялікай сілай, вастрынёй.
Р. вецер.
Рэзкія болі.
2. Раптоўны і вельмі значны.
Рэзкае павышэнне паспяховасці навучэнцаў.
Рэзкае пахаладанне.
3. Занадта моцны.
Р. крык.
Р. пах.
Рэзкае святло.
4. Пазбаўлены мяккасці, плаўнасці, парывісты.
Рэзкія рухі.
5. Які вызначаецца выразнымі абрысамі, не расплыўчаты.
Рэзкія лініі.
Рэзкія рысы твару.
6. Прамы і жорсткі, востры.
Рэзкая крытыка.
Рэзкія словы.
Р. соус.
|| наз.рэ́зкасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
крыважэ́рны, ‑ая, ‑ае.
Які жывіцца чужой кроўю, мясам (пра звера). — Няма звера страшнейшага за тыгра, — крыкнуў Тарыел.. — Ён самы крыважэрны звер на свеце.Самуйлёнак.//перан. Схільны да забойстваў; жорсткі, люты. Няўжо мірны чалавек, якога пагрозамі прымусілі ўстрымацца ад подпісу, адразу ж зробіцца крыважэрным прыхільнікам вайны?Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жёстчесравнит. ст.
1.нареч. цвярдзе́й, больш му́лка; больш жо́рстка; см.жёстко;
2.прил. цвярдзе́йшы, больш каля́ны, больш му́лкі; больш шо́рсткі; больш жо́рсткі; см.жёсткий.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
акру́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Свавольны, вельмі жорсткі (пра чалавека з норавам). Дзеялася тое за прыгонам. Быў у таго пана, акрутнага і злога пана Дастаеўскага, малады музыкі.Гарэцкі.
2. Цяжкі, безвыходны. Саўка папаў у акрутнае становішча... Ён зацяўся і ўпарта адмаўляў, што бачыўся з паўстанцамі і гаварыў з імі.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэ́спатм.
1. Despót m -en, -en; Gewáltherrscher m -s, -;
сярэдневяко́вы дэ́спат ein míttelalterlicher Despót;