варво́ль, ‑ю, м.
Тое, што і ворвань. Антось агледзеў тут прылады, Калёсам добрадаў «памады», Густога дзёгцю і варволю. Колас. Дым гэты змяшаўся з пахам вымазаных варволем папоўскіх ботаў. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
loaded [ˈləʊdɪd] adj.
1. загру́жаны, абцяжа́раны
2. зара́джаны
3. : a loaded question навадно́е пыта́нне
4. infml мо́цна п’я́ны, п’я́ны ў дым
5. infml які́ мае гро́шы, пры граша́х
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
spew [spju:] v. BrE, infml
1. ванітава́ць, выры́гваць
2. выкі́дваць; вывярга́ць; вывярга́цца
3. ла́яцца;
spew charges накі́двацца з абвінава́чваннямі
spew out [ˌspju:ˈaʊt] phr. v. : spew out smoke вывярга́ць дым
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
wreathe [ri:ð] v.
1. пле́сці (вянок)
2. (in/with) абвіва́ць; абвіва́цца;
Her face was wreathed in smiles. Яе твар расплыўся ва ўсмешцы.
3. клубі́цца, ві́цца (пра дым, пыл)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
абві́ць сов., в разн. знач. обви́ть;
а. про́вад ізаляцы́йнай сту́жкай — обви́ть про́вод изоляцио́нной ле́нтой;
рака́ ~віла́ ўзго́рак — река́ обвила́ холм;
хмель ~ві́ў дрэ́ва — хмель обви́л де́рево;
дым ~ві́ў страху́ буды́нка — дым обви́л кры́шу постро́йки;
а. шы́ю рука́мі — обви́ть ше́ю рука́ми
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
куры́ць, куру́, ку́рыш, ку́рыць; ку́раны; незак.
1. што і без дап. Удыхаць і выдыхаць дым якога-н. рэчыва, пераважна тытуню.
К. цыгарэту.
2. што і чым. Спальваць пахучыя рэчывы для атрымання пахучага дыму.
К. ладанам.
|| аднакр. курну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты (да 1 знач.).
|| наз. курэ́нне, -я, н.
|| прым. куры́льны, -ая, -ае.
Курыльная табака.
К. пакой.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
закапці́ць, ‑капчу, ‑копціш, ‑копціць; зак., каго-што.
Пакрыць сажай; задыміць 1. Сцены, дзверы шэрыя закапціў дымок. Машара. Твары ў людзей скрозь былі стомленыя, нібы дым крануў іх, закапціў шэрай копаццю. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зале́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Разм. Мерзнуць, калець, стыць. Залеюць рукі на халодным ветры. □ Чатыры гады Залеў я на вёрстах дарог, Гарэлі сады, І дым іх на сэрца мне лёг. Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дыме́ць несов. (выделять, испускать дым) дыми́ть, дыми́ться;
пе́чка пачала́ д. — пе́чка начала́ дыми́ть;
яшчэ́ дыме́лі галаве́шкі — ещё дыми́лись голове́шки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тыту́нь, тыту́н, туту́н, туту́нь, тітю͡он, тютю́н ‘тытунь сапраўдны, Nicotiana tabacum L.’, ‘махорка, Nicotiana rustica L.’ (ТСБМ, Нас., Некр. і Байк., Бяльк., Касп., Кіс., Сцяшк., Вруб., Растарг., Сл. ПЗБ); тыті́н ‘тытунь’ (Сл. Брэс.; паўд.-брэсц., ЛА, 2); ст.-бел. тытюнъ, титюнъ, тютюнъ ‘тс’ (1685 г., ГСБМ). Запазычанне непасрэдна з тур., крым.-тат., кыпч. tütün ‘тытунь, дым’ (Фасмер, 4, 138; ЕСУМ, 5, 696), у ст.-цюрк. ‘дым’ (Др.-тюрк., 601) < tüt‑ ‘дыміцца, гарэць’, або праз польскую мову, параўн. ст.-польск. tytuń, tutuń, tiutuń, tiutiun ‘тытунь’ (Брукнер, 590; Борысь, 659). Сюды ж памянш. тытуне́ц ‘тс’ (Вушац. сл.). Гл. таксама тыцюн, ціцень.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)