Зігза́г ’ломаная лінія’. З рус.зигза́г ’тс’ (з 1803 г., зикзак з 1780 г., сиксак — з 1750–1760 гг.), франц.zigzag ’тс’ (з 1680 г., з 1662 г. у тапоніме), ням.Zickzack ’тс’ (каля 1700 г.). Формы сиксак, зикзак у рус.ваенных дакументах для абазначэння формы акопаў з ням., дзе фіксуецца і Sicksac. Ням.Zickzack (першасна ў вышэй указ. ваенным значэнні) лічаць падваеннем Zacke ’зубец’ паводле мадэлі Wirwarr і г. д. Біржакава, 122, 277; Шанскі, 2, З, 91; Фасмер, 2, 96; Даза, 761 (у ням. гукапераймальнае?); Паўль, Wörterb., 767. Блок–Вартбург (673), грунтуючыся на ранняй фіксацыі ў франц. і спасылаючыся на мадэль tic‑tac (цік-так), не лічаць, што франц. < ням., у карысць чаго і ням. напісанне пры першай лексікаграфічнай фіксацыі (1727 г.) sicsac (Клюге, 435).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аксельба́нт
(ням. Achselband)
наплечны шнур на мундзіры як прыналежнасць параднай формы афіцэраў многіх армій; ва Узброеных Сілах Рэспублікі Беларусь — прыналежнасць параднай формы адзення ганаровай варты, удзельнікаў ваенных парадаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
пашырэ́ннен
1.Áusdehnung f -; Áusweitung f - (ваенныхпадзей); Áusbau m -(e)s (развіццё); Erwéiterung f - (межаў); Expansión f - (сферуплыву);
2. (распаўсюджванне) Verbréitung f -, Áusweitung f -;
пашырэ́нне су́вязяўÁusweitung der Bezíehungen;
3. (павелічэнне) Zúnahme f -; Ánwachsen n -s; Erwéiterung f -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
расшырэ́ннен
1.Áusdehnung f -; Áusweitung f - (ваенных дзеянняў); Áusbau m -(e)s (развіццё); Erwéiterung f - (межаў); Expansión f - (сфер уплыву); Verbréitung f - (распаўсюджванне);
2.фізÁusdehnung f -;
цеплаво́е расшырэ́нне Wärmedehnung f;
3.мед Erwéiterung f -;
расшырэ́нне сэ́рца Hérzerweiterung f
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ВАЕ́ННАЯ АЎТАМАБІ́ЛЬНАЯ ІНСПЕ́КЦЫЯ
(ВАІ),
орган Мін-ва абароны Рэспублікі Беларусь, на які ўскладзены правядзенне мерапрыемстваў па папярэджанні дарожна-трансп. здарэнняў з вайсковым аўтамаб. транспартам, кантроль за дысцыплінай ваенных вадзіцеляў, выкананнем імі правіл руху і эксплуатацыі машын у гарнізонах і на дарогах, якія прылягаюць да іх. ВАІ ствараюцца ў гарнізонах, пры ўпраўленнях аб’яднанняў, а таксама на перыяд вучэнняў войск; забяспечваюцца трансп. сродкамі, сродкамі сувязі і сігналізацыі, маюць вызначаныя адметныя знакі.
3) перан. пункт гледжання, думка ў якім-н. пытанні.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
вы́мпел, ‑а, м.
1. Раздвоены на канцы, доўгі і вузкі флаг, які паднімаецца на ваенных суднах у часе плавання як адзнака іх дзяржаўнай прыналежнасці. // Вузкі прадаўгаваты або трохвугольны флажок. У Тані быў пераходны вымпел лепшай даяркі раёна, маленькі чырвоны сцяжок на кароценькім дрэўку.Дуброўскі.
2. Невялікі цыліндр з доўгай яркай стужкай, прызначаны для скідвання з самалётаў ці верталётаў данясенняў, карэспандэнцыі і пад. // Металічны дыск з малюнкам, адбіткам як сімвал чаго‑н. Вымпел на Месяцы.
[Гал. wimpel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панара́мны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да панарамы. Панарамны від. Панарамны фон. □ Увага пісьменніка была сканцэнтравана на панарамным паказе ваенных дзеянняў.Дзюбайла.Мастак [М. Гусоўскі] склаў з дзесяткаў бачаных ім здарэнняў панарамную карціну: тут і ловы шляхецка-княжацкія, і мужыцкія, і каралеўскія.У. Калеснік.
2.Спец. Які мае абсталяванне для шырокага ахопу гарызонта пры назіраннях; абсталяваны панарамай (у 4 знач.). Панарамны прыцэл.
•••
Панарамная здымкагл. здымка.
Панарамны кінатэатргл. кінатэатр.
Панарамны фільмгл. фільм.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дыслака́цыя
(фр. dislocation, ад лац. dis = раз + locatio = змяпгчэнне)
1) размяшчэнне ўзброеных сіл або ваенных аб’ектаў на тэрыторыі якой-н. краіны;
2) зрушэнне пластоў зямной кары;
3) зрушэнне касцей пры пераломах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
авія́цыя
(фр. aviation, ад лац. avis = птушка)
1) тэорыя і практыка перамяшчэння ў паветры на лятальных апаратах (самалётах, верталётах, планёрах);
2) сукупнасць ваенных або грамадзянскіх лятальных апаратаў, паветраны флот.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)