Verbum

запаве́траць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

У выразах: каб ты запаветраў; хай яно запаветрае — каб ты прапаў (згінуў); хай яно прападзе (згіне). — Гэ, — загуў басам Алесь, — ці адну ноч не спаў я! Няхай яно, брат, запаветрае. Колас.

[Ад даўнейшага слова «поветрие» — пошасць, мор.]

запрыме́ціць і запрыкме́ціць, ‑мечу, ‑меціш, ‑меціць; зак., каго-што і з дадан. сказам.

Разм. Заўважыць, прымеціць. Пад каскай На лбе запрымеціў я знак... Колас. Стэфка запрыкмеціла, што гаспадыня абыходзіцца з ёю куды горш, чым раней. Бядуля.

звары́цца, зварыцца; зак.

1. Стаць прыгодным да ўжывання ў выніку варкі. Мяса зварылася. □ Калі бульба зварылася, бабка патаўкла яе, дадала пшанічнай мукі ды ўбіла пару яечак. Колас.

2. Злучыцца ў працэсе зваркі, зварвання. Трубы добра зварыліся.

звыча́йна, прысл.

1. Прысл. да звычайны.

2. Большай часткай, пастаянна. [Сабака] не выспаўся або так штось заленаваўся, бо не кінуўся адразу да мяне, як рабіў гэта звычайна. Колас. Крук, на якім звычайна вісела дубальтоўка, быў пусты. Курто.

згуртава́насць, ‑і, ж.

Уласцівасць і стан згуртаванага. — Таварышы, — казаў .. [Букрэй], — цяпер вы самі бачыце, што ваша сіла — згуртаванасць, строгі парадак, дысцыпліна. Колас. Лемяшэвіч паціснуў плячамі: яго і радавала такая згуртаванасць калектыву, і бянтэжылі словы пахвалы яму. Шамякін.

ке́шкацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

Разм. Доўга займацца з чым‑н., марудна рабіць што‑н.; корпацца. — Што ж.. [мужчыны] там кешкаюцца? — не цярпелася мацеры. Колас. [Ганначка] ў вялізных гумавых ботах доўга кешкалася ля кожнай каровы, не спяшалася. Дайліда.

кра́ска, ‑і, ДМ ‑сцы; Р мн. ‑сак; ж.

Разм. Тое, што і кветка (у 2 знач.). Ідуць касцы, звіняць іх косы, Вітаюць буйныя іх росы, А краскі ніжай гнуць галовы, Пачуўшы косак звон сталёвы. Колас.

кучо́мка, ‑і, ДМ ‑мцы; Р мн. ‑мак; ж.

Шапка футрам наверх. На галаве — авечая кучомка, на плячах кажух. Лобан. — Ці бачыш што? — Не, так, нічога! — Гаворыць Костусь, а ў самога На лоб кучомка напаўзае... Колас.

манапо́лька, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.

Уст. Разм. У дарэвалюцыйнай Расіі — дзяржаўная крама, у якой прадавалі гарэлку. Два шчырыя сябры злазяць з воза, абдымаюцца, цалуюцца, адзін аднаго падтрымліваюць і ідуць да манаполькі. Колас.

налі́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да налічыць.

2. каго-чаго. Утрымліваць у сабе, змяшчаць нейкую колькасць каго‑, чаго‑н. Батальён налічваў соцень шэсць салдат. Колас. Вучняў было нямнога — вёска налічвала ўсяго сорак двароў. Кавалёў.