рысо́рны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да рысоры, прызначаны для рысор. Рысорная сталь. // З рысорамі. Запрогшы каля стайні ў рысорную каламажку варанога жарабка, Крумінь пакаціў па доўгаўскай дарозе. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
саматра́с, ‑а, м.
1. Спец. Аўтаматычна механізм у самаходным камбайне, прызначаны для вытрасання зерня з саломы.
2. Зімовая рыбалоўная снасць, якая нагадвае паплаўковую вуду, дзе замест кручка прымацавана блясна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сілкава́льны, ‑ая, ‑ае.
Спец.
1. Прызначаны для сілкавання. Сілкавальная вада для паравога катла.
2. Які забяспечвае чым‑н. неабходным для нармальнага дзеяння, функцыяніравання. Сілкавальная станцыя. Сілкавальная помпа. Сілкавальны коўш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спецку́рс, ‑а, м.
Курс лекцый у ВНУ, прызначаны для больш глыбокага вывучэння якой‑н. прыватнай тэмы па праграме, прапанаванай лектарам. Падобны спецкурс я пачынаў чытаць ва універсітэце ўпершыню. Пшыркоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
персо́на нон гра́та
(лац. persona non grata = непажаданая асоба)
1) дыпламатычны прадстаўнік, які не карыстаецца давер’ем з боку ўрада дзяржавы, куды ён прызначаны;
2) перан. якая не карыстаецца прыхільнасцю.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
«БХА́СКАРА»
(англ. Bhaskara),
назва індыйскіх штучных спадарожнікаў Зямлі. «Бхаскара-1» і «Бхаскара-2» выведзены на арбіты 7.6.1979 і 20.11.1981 сав. ракетамі-носьбітамі з сав. касмадрома. Маса «Бхаскары» 444 кг, выш. каля 1,2 м, дыям. каля 1,6 м. Прызначаны для даследавання Зямлі з космасу метадамі дыстанцыйнага зандзіравання, астр. даследаванняў, адпрацоўкі сістэм збору і перадачы інфармацыі, вывучэння характарыстык доследных узораў касм. апаратаў, распрацаваных у Індыі. Названы ў гонар інд. астранома і матэматыка 12 ст. Бхаскары.
т. 3, с. 369
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
воз, -а, мн. вазы́, вазо́ў, м.
1. Сродак гужавога транспарту, прызначаны для язды і перавозкі грузаў; калёсы.
Класці сена на в.
2. Нагружаныя паклажай калёсы, сані і пад., а таксама колькасць таго, што можа змясціцца на павозцы.
Везці в. сена.
В. дроў.
Што з воза ўпала, тое прапала (прыказка). Цэлы в. навін (перан.: вельмі многа). Вазамі вазіць (надта многа). Цягнуць в. (перан.: выконваць усю асноўную работу).
|| прым. вазавы́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ліне́йны, -ая, -ае.
1. Які мае выгляд лініі, складаецца з ліній, мае адносіны да лініі (у 1 знач.).
Л. арнамент.
Лінейныя меры даўжыні.
2. Тое, што і рэгулярны (у 2 знач.; уст.).
Лінейныя войскі.
3. Які складае аснову баявых злучэнняў флоту.
Л. крэйсер.
4. Прызначаны для абслугоўвання лініі сувязі ці шляхоў зносін.
Лінейная міліцыя.
Л. манцёр.
○
Лінейная скорасць — скорасць руху, якая вызначаецца па даўжыні шляху, пройдзенага за адзінку часу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
крэ́сла, -а, мн. -ы, -сел і -слаў, н.
1. Прадмет мэблі звычайна са спінкай, прызначаны для сядзення аднаго чалавека.
Драўлянае к.
Расставіць крэслы вакол стала.
2. Прадмет мэблі з мяккай абіўкай і ручкамі-падлакотнікамі.
Мяккае к.
К.-ложак.
3. перан. (звычайна з азначэннем). Месца работы, пасада (разм.).
Заняць міністэрскае к.
|| памянш. крэ́сельца, -а, мн. -ы, -аў, н. (да 1 і 2 знач.).
|| прым. крэ́сельны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
піражко́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да піражка, прызначаны для піражка. Піражковае цеста. Піражковы цэх.
2. у знач. наз. піражко́вая, ‑ай, ж. Гандлёвая ўстанова, дзе пякуць і прадаюць піражкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)