Verbum

зжы́цца, зжыву́ся, зжыве́шся, зжыве́цца; зжывёмся, зжывяце́ся, зжыву́цца; зжы́ўся, зжыла́ся, -ло́ся; зак.

1. з кім. Жывучы разам, звыкнуцца, здружыцца.

З. з новымі таварышамі.

2. перан., з чым. Прывыкнуць.

З. з абставінамі.

З. з вобразам (пра акцёра: пераўвасобіцца ў мастацкі вобраз).

|| незак. зжыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

апярэ́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., каго-што.

1. Рухаючыся ў адным напрамку з кім-, чым-н., апынуцца наперадзе, абагнаць.

2. Зрабіць што-н. раней, чым што-н. адбылося.

А. падзеі.

|| незак. апярэ́джваць, -аю, -аеш, -ае і апераджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. апярэ́джанне, -я, н.

абра́ннік, -а, мн. -і, -аў, м. (высок.).

1. Той, хто абраны кім-н. для выканання якіх-н. абавязкаў.

Дэпутаты — абраннікі народа.

2. перан. Незвычайна здольны, асаблівы чалавек.

А. лёсу.

3. Любімы чалавек, каханак.

А. сэрца.

|| ж. абра́нніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. абра́нніцкі, -ая, -ае.

адвярну́цца, -вярну́ся, -ве́рнешся, -ве́рнецца; -вярні́ся; зак.

1. Павярнуцца ўбок; павярнуць галаву.

А. ад акна.

2. перан., ад каго-чаго. Парваць сувязі, адносіны з кім-н.; адмовіцца ад чаго-н.

А. ад здрадніка.

◊

Бог адвярнуўся ад каго (разм.) — пра бесперапынныя няўдачы.

|| незак. адваро́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

сві́та¹, -ы, ДМ сві́це, мн. -ы, світ, ж.

1. Асобы, якія суправаждаюць якую-н. важную, высокапастаўленую асобу.

С. караля.

2. перан. Асобы, якія пастаянна, увесь час ходзяць за кім-н. (разм.).

Цэлая с. ходзіць за сястрой (многа паклоннікаў, ухажораў).

|| прым. сві́цкі, -ая, -ае.

спе́цца, спяю́ся, спяе́шся, спяе́цца; спяёмся, спеяце́ся, спяю́цца; зак.

1. Дасягнуць зладжанасці ў сумесным спеве.

Хору трэба яшчэ с.

2. перан., з кім. Дасягнуць поўнай згоды ў чым-н., адзінства ў поглядах, узгодненасці ў дзеяннях (разм.).

Яны ўжо даўно спеліся.

|| незак. спява́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

цкава́ць, цкую́, цкуе́ш, цкуе́; цкуём, цкуяце́, цкую́ць; цкуй; цкава́ны; незак., каго-што і без дап.

1. кім. Напускаць сабак на каго-н.; нацкоўваць.

Ц. сабакамі.

2. перан. Мучыць нападкамі, праследаваць.

|| зак. зацкава́ць, -кую́, -куе́ш, -куе́; -куём, -куяце́, -кую́ць; -ку́й; -кава́ны.

|| наз. цкава́нне, -я, н.

шы́цца¹, шы́юся, шы́ешся, шы́ецца; незак. (разм.).

1. Лезці, прабірацца і пад. ў вузкае месца, туды, дзе цесна; хавацца куды-н.; пранікаць, залазіць куда-н.

Ш. ў натоўп.

Куры шыюцца ў крапіву.

2. перан. Старацца быць падобным на каго-н., прыкідвацца кім-н.

Ш. ў дурні.

ядна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. Злучацца, збліжацца, утвараючы адзінае цэлае.

Дзве брыгады яднаюцца.

2. Аб’ядноўвацца, згуртоўвацца для агульных дзеянняў.

Народы ядналіся ў барацьбе з агульным ворагам.

3. Уступіць у блізкія, сяброўскія адносіны, падтрымліваць сувязь з кім-н.

Суседзі яднаюцца.

|| наз. ядна́нне, -я, н.