Няма́ ’няма, рус. нет’ (Нас., Мал., Гарэц., Касп., Шат., Сл. ПЗБ, Сл. ЦРБ), нема́ ’тс’ (ТС, Сл. ПЗБ, Ян.), німа́ ’тс’ (Яруш., Касп., Кліх, Бяльк., Сл. ПЗБ), ст.-бел. нима, нема (XVI ст., Карскі 2-3, 77), укр. нема(е), польск. nie ma, чэш. дыял. nima, славац. néma, níma, в.-луж. nima, серб.-харв. нема, макед. нема, балг. ня́ма. Форма 3 ас. адз. л. ад *ne (адмоўе) і *jьměti (гл. мець); сцяжэнне адбылося самастойна ў асобных славянскіх мовах, параўн. ст.-слав. не имамь (інф. не имѣти), балг. нямам, серб.-харв. не̑мāм (не́мати), славен. nímam, némam (nímati) і пад., гл. Карскі 2-3, 77; Дурыданаў, Зб. Мірчаву, 1979, 156; таксама як і страта прэдыкатыўнасці, параўн. бел. дыял. нема семяно́ (Карскі 2-3, 369). Няма падстаў насуперак Кюнэ (Poln., 81) разглядаць бел. няма як паланізм, параўн. несцягнутую дзеяслоўную форму ў немаека ’няма, нямашака’ (ТС), нымайка ’тс’ (Сл. Брэс.). Пра адносную старажытнасць бел. няма сведчаць спалучэнні тыпу няма‑дзе, няма‑калі, няма‑каго (Гарэц.), што адпавядаюць рус. негде, некогда, некого і пад. (Карскі 2-3, 451), параўн. таксама спецыфічную паралель балг. дыял. не ми е ко́ли ’мне няма калі, няма часу’, серб.-харв. дыял. немая ко̏ље ’тс’ (БЕ, 1978, 6, 525).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

за́паднее нареч. сравнит. ст. на за́хад ад…, больш на за́хад;

за́паднее Москвы́ на за́хад ад Масквы́;

нет, река́ за́паднее не, рака́ больш на за́хад.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

око́лица ж., обл.

1. (изгородь с воротами в конце деревни) ве́сніцы, -ніц ед. нет;

2. (окружающая местность, округа) навако́лле, -лля ср., ако́ліца, -цы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

насме́шка насме́шка, -кі ж.; (злая) кпі́ны, род. кпі́наў ед. нет;

сказа́ть в насме́шку сказа́ць у насме́шку;

в насме́шку над кем (насмеха́ясь) насміха́ючыся з каго́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перекли́чка ж.

1. пераклі́чка, -кі ж., перазо́вы, -ваў ед. нет;

у́тренняя перекли́чка ра́нішняя пераклі́чка (ра́нішнія перазо́вы);

2. (действие) перакліка́нне, -ння ср., пераклі́чка, -кі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сеноко́с м.

1. (косьба травы, время косьбы) сенако́с, -су м., касьба́, -бы́ ж., мн. нет; касаві́ца, -цы ж.;

2. (место косьбы) сенажа́ць, -ці ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

толпа́ ж.

1. нато́ўп, -пу м.; гурт, род. гу́рту м., мн. нет;

2. перен. (обыкновенные люди, масса), разг. нато́ўп, -пу м., ма́са, -сы ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

щи ед. нет (из капусты) (ва́раная) капу́ста; (из зелени) бацві́нне, -ння ср.;

зелёные щи бацві́нне;

све́жие (лени́вые) щи све́жая капу́ста;

ки́слые щи кі́слая капу́ста.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Plus valet exiguus quam nullus ad atria clavus

Лепш дрэнны замок у доме, чым ніякі.

Лучше плохой замок в доме, чем никакой.

бел. Лепш мала, ніж нічога. Лепей тоўстая сарочка, чым ніводнай. Не сорам маўчаць, калі нечага сказаць. Не сплёўшы новыя лапці, старыя не выкідай.

рус. Лучше мало, чем ничего. Всё лучше того, как нет ни чего. Хорош и лунный свет, как солнца на небе нет.

фр. Mieux vaut peu que rien (Лучше мало, чем ничего).

англ. Better one small fish than an empty dish (Лучше одна маленькая рыбка, чем пустое блюдо).

нем. Etwas ist besser denn nichts (Кое-что/что-то лучше, чем ничего).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Desunt inopiae multa, avaritiae omnia

У беднасці многага няма, у скупасці нічога няма.

У бедности многого нет, у скупости ничего нет.

бел. Прагнасць заўсёды зламае гордасць, а беднасць ‒ не ў кожнага. Бедны беднага не цураецца, багаты нікому не рад.

рус. Скупой богач беднее нищего. Убогий во многом нуждается, а скупой во всём. Убогого одна нужда гнетёт, скупо го ‒ две.

фр. Un riche avare est plus pauvre qu’un gueux (Скупой богач беднее нищего). L’homme chiche n’est jamais riche (Скупой никогда не бывает богатым).

англ. The poor man needs much the miser everything (Бедному надо много, скупому ‒ всё).

нем. Geiz ist die größte Armut (Жадность ‒ самая большая бедность).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)