прыўда́лы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Надта ўдалы, надзвычай добры; цудоўны. Па-над парканам пышным валам Стаяў вішняк густы, прыўдалы. Колас. Ну, а цяпер справа вырашана, кар’ер адчынім прыўдалы, хопіць баласту на ўсе адгаліненні з гакам! Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раздзява́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Прызначаны для раздзявання. Раздзявальны пакой.
2. у знач. наз. раздзява́льная, ‑ай, ж. Раздзявальня. Лазня была прасторная і выгодная. Адна палавіна была адведзена для раздзявальнай, а ў другой мыліся і парыліся. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рапто́ўны, ‑ая, ‑ае.
Які надышоў, адбыўся раптам, нечакана. Раптоўны ўдар. Раптоўны дождж. □ Лёгкі і раптоўны шолах каля шыбы акна абудзіў .. Лабановіча. Колас. Раптоўны разрыў адносін паміж Альбрэхтам і Скарынаю дакументы тлумачаць сямейнымі акалічнасцямі апошняга. Алексютовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распу́шчаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад распусціць.
2. у знач. прым. Які свабодна падае; не сабраны ў вузел, у прычоску (пра валасы). З распушчанымі валасамі, з залітымі агнём шчочкамі .. [Ядвіся] была незвычайна прыгожая. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расчыні́цца, ‑ніцца; зак.
Адчыніцца (пра дзверы, акно, века і пад.). Лабановіч падышоў да перагародкі і штурхануў дзверы, яны з шумам расчыніліся. Колас. Расчыніліся дзверцы, у аўтобус хлынула свежае паветра з нейкім мяккім халодным пахам. Адамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
руне́ць, ‑ее; незак.
Узыходзячы, зелянець (звычайна пра азімыя пасевы). Лес зрэдку разрываўся невялічкімі палянкамі, на некаторых рунела жыта. Колас. Весела рунела атава на сенажацях. Хадкевіч. // Вылучацца сваім зялёным колерам. Над шэрай страхою рунела сасна. Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самадзе́льны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Зроблены сваімі рукамі, хатнімі сродкамі; самаробны. Цяпер толькі заўважыў Нявідны, што ў Мартына ёсць не толькі карабін, а і труба, пры боку на зялёным шнурку, ёмкая крывая труба, дзеравяная, самадзельная. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сарамя́жлівасць, ‑і, ж.
Уласцівасць сарамяжлівага; нясмеласць. Ні то сарамяжлівасць яшчэ чыстага сэрца, ні то нейкая асцярога стрымлівала сказаць.. [Ядвісі], што было на душы. Колас. Да публічных выступленняў.. [Купала] не меў асаблівай ахвоты. Відаць, праз прыроджаную сарамяжлівасць. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сёмы, ‑ая, ‑ае.
Ліч. парадк. да сем. Падрасла дзяўчынка, сёмы год пайшоў. Крапіва. Незадоўга да сёмай гадавіны рэвалюцыі сабралася заборцаўская моладзь у школе. Колас.
•••
Быць на сёмым небе гл. быць.
Да сёмага поту гл. пот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сму́жны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і засмужаны. І тут .. [Лабановіч] — ужо каторы раз — мімаволі прыгадаў тую пляцоўку, з якой так прыгожа вырысоўваўся ў смужнай далечыні зданнёвы замак. Колас. // Які мае адносіны да смугі. Смужная заслона.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)