ву́шка, ‑а; Р мн. ‑шак; н.
1. Памянш.-ласк. да вуха (у 2 знач.); маленькае вуха.
2. Тое, што і вуха (у 5 знач.). Каваль падняў звон за вушка і ўдарыў па ім каменем. Ваданосаў.
3. пераважна мн. (ву́шкі, ‑шак). Петлі ў абутку для замацавання яго на назе або нацягвання. Ад лапцей засталіся адны аборы і некалькі вушак. Якімовіч. [Тамашовы] боты.. былі звязаны разам за вушкі і перакінуты на плячах. Бядуля.
4. Дзірачка для ніткі ў іголцы.
5. пераважна мн. (ву́шкі, ‑шак). Страва, зробленая з кавалачкаў цеста з угорнутым у іх тварагом, грыбамі і пад.
•••
За вушка ды на сонейка — выкрыць, прыцягнуць да адказнасці каго‑н. [Левановіч:] А мы яго зараз за вушка ды на сонейка. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спяко́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Вельмі гарачы, душны. Стаяў спякотны летні дзень. Сонца хоць і пераваліла за поўдзень, але пякло неміласэрна. Чарнышэвіч. Лета ў гэтым годзе выдалася спякотнае і сухое. Хомчанка. Цяжка ў пасёлку з вадой. Калодзежаў тут небагата, ды і ў тых часта ў спякотнае лета вада перасыхае. Бяганская. // Прасякнуты спёкай, надзвычай нагрэты. Вырысоўвалася праз спякотную шыза-белую дымку цёмная паласа лесу. Шамякін. Калі пачаўся гэты подзвіг? У катлаване? Ці тады, Калі вятроў спякотных подых Адчуў геолаг малады. Панчанка. Там спякотнымі вятрамі Выпалена цаліна, Ды туды з будаўнікамі Едзе красная вясна. Зарыцкі.
2. Такі, якому ўласціва спякота. Спякотны стэп. □ Магілёўская ціхая вёска. Курная хата. Як далёка яны ад Мадрыда, Ад спякотнай Іспаніі. Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
no
1. ну!;
no zaczynamy! — ну, пачынаем!;
no nie krzycz tak! — ну (ды) не крычы так!;
2. ану, ж (жа);
daj no! — ану дай!;
chodźcie no tu! — ану хадзіце сюды!; хадзіце ж сюды!;
no przecież — ну вядома ж
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
помилосе́рдствовать / помилосе́рдствуй(те)! змі́луйся (змі́луйцеся), злі́туйся (злі́туйцеся)!; (да что ты, что вы!) (ды) што ты (вы)!; (прости, простите!) дару́й(це)!, выбача́й(це)!; (постой, постойте!) пасто́й(це)!, пачака́й(це)!
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
неправота́ вінава́тасць, -ці ж.; несправядлі́васць, -ці ж.; няпра́вільнасць, -ці ж.; няслу́шнасць, -ці ж.; няпра́ўда, -ды ж.; (заблуждение) памы́лка, -кі ж.;
созна́ться в свое́й неправоте́ прызна́цца ў сваёй памы́лцы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
соглаше́ние ср., в разн. знач. пагадне́нне, -ння ср.; (согласие) зго́да, -ды ж.;
прийти́ к соглаше́нию с ке́м-л. прыйсці́ да пагадне́ння з кім-не́будзь;
торго́вое соглаше́ние гандлёвае пагадне́нне;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
удо́бство ср. зру́чнасць, -ці ж., ёмкасць, -ці ж.; (благоустроенность) выго́да, -ды ж., выго́днасць, -ці ж.;
удо́бство возду́шных сообще́ний выго́днасць (зру́чнасць) паве́траных зно́сін;
кварти́ра с удо́бствами кватэ́ра з выго́дамі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уходи́тьII сов., прост.
1. (изнурить) ухо́даць, змардава́ць, знясі́ліць;
2. (убить, погубить) ухо́даць; загубі́ць, замардава́ць; збаёдаць;
3. (промотать) ухо́даць;
◊
уходи́ли си́вку круты́е го́рки погов. быў конь, ды з’е́здзіўся.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пабялі́ць сов.
1. в разн. знач. побели́ть;
п. па́кой — побели́ть ко́мнату;
снег ~лі́ў дрэ́вы — снег побели́л дере́вья;
2. (о многом) вы́белить;
п. пало́тны — вы́белить холсты́;
3. (нек-рое время) побели́ть;
крыху́ ~лі́ў ды кі́нуў — немно́го побели́л и бро́сил
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
браху́н, ‑а, м.
Разм. пагард. Ілгун, хлус, манюка; паклёпнік, нагаворшчык. [Васіль Ціханавіч:] — Гітлераўцы пішуць, што ўзялі Маскву, Ленінград. Нават да таго, брахуны, дадумаліся, што абвясцілі, каб бралі прапускі, хто хоча ехаць у Маскву... Сіўцоў. // Той, хто любіць вельмі шмат, без меры гаварыць; балбатун, лапатун. З брахні не мруць, ды брахунам веры не даюць. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)