тэст, ‑а, М ‑сце, м.

Спец. Стандартнае заданне, якое прымяняецца ў псіхалогіі і педагогіцы для вызначэння разумовых здольнасцей, схільнасцей, валявых якасцей чалавека і іншых бакоў яго асобы.

[Англ. test — даследаванне, выпрабаванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

яхі́дны, ‑ая, ‑ае.

Каварны, хітры, з’едлівы. — А якая яна [настаўніца] — прыгожая? — запытала малодшая пападзянка, Антаніна, болей жывая і яхідная. Колас. Мо не чапаць гэтага яхіднага, злога чалавека? Грамовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Мы́са ’морда, пашча свойскай жывёлы’ (ТСБМ, Сцяшк.; Янк. 1, слуц., пін., тураў., КЭС), мы́сы ’морда’ (Клім.), мы́ся, мы́ська (дзіцячае) ’карова, кароўка’ (Нас.), пін. мыса́тый ’чалавек з тоўстым адутлаватым тварам’ (Вярэніч, Бел.-рус. ізал., 27), укр. ми́дза, ми́зя, муса ’морда, рыла’; рус. арханг., паморск. мыс ’галава рабіны’, кур. мыса́лы ’скулы, сківіцы’, заўральск. мыса́ло ’твар чалавека, морда’. Бел.-рус. ізалекса (Вярэніч, там жа, 27–30). Прасл. mysa. І.‑е. адпаведнікі: літ. mūza ’морда’, ’рот’, ’твар’, італ. muso ’морда, лыч жывёлы’, ’твар, морда чалавека’, лац. mūcro, ‑ōnis ’вастрыё’, ’меч, шабля, кінжал’, ст.-грэч. μυχός ’заліў, бухта’, ст.-інд. múkham ’пашча, морда’. Да і.-е. *mu‑. Параўн. мыс (ЕСУМ, 3, 458).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

animal​1 [ˈænɪməl] n.

1. жывёла, жывёліна;

domestic animals сво́йскія/ха́тнія жывёлы;

a wild animal звер, дзі́кая жывёліна;

the animal planet плане́та жывёл

2. жыва́я істо́та

3. скаці́на (пра грубага, подлага чалавека)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

dim​1 [dɪm] adj.

1. цьмя́ны, невыра́зны, няя́сны;

a dim memory няя́сны ўспамі́н

2. BrE, infml тупы́ (пра чалавека)

♦ take a dim view of smth. infml ста́віцца да чаго́-н. адмо́ўна

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

nimble [ˈnɪmbl] adj.

1. жва́вы, бо́рзды, руха́вы (пра чалавека);

nimble fingers спры́тныя па́льцы;

He is nimble on his feet. Ён вельмі рухавы.

2. жывы́, гі́бкі (пра розум);

nimble wits знахо́длівасць, дасці́пнасць, ке́млівасць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

БРО́КЕН-ХІ́ЛСКІ ЧАЛАВЕ́К,

радэзійскі чалавек, адна з формаў выкапнёвага чалавека, характарыстыкі якога блізкія да неандэртальцаў. Знойдзены ў 1921 у пячоры Брокен-Хіл у Замбіі. Выяўлены вял. чэрап, адметны прымітыўнымі асаблівасцямі (магутны надвочны валік, ссунуты назад лоб, масіўная частка твару). Аб’ём мозга невялікі (1280 см³). Адносіцца да палеаантрапаў, хоць некаторыя адзнакі набліжаюць яго да пітэкантрапаў. Жыў прыкладна 30 000 г. назад, верагодна, адначасова з раннімі прадстаўнікамі людзей сучаснага фіз. тыпу. Большасць вучоных лічыць яго бакавой формай у эвалюцыі чалавека.

т. 3, с. 258

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГЕАГІГІЕ́НА

(ад геа... + гігіена),

навуковая дысцыпліна, якая вывучае мед. аспекты глабальных вынікаў дзейнасці чалавека: прамыя ўздзеянні на яго здароўе і апасродкаваныя праз змены балансу экалагічных кампанентаў і экасістэм. Стварае аснову для распрацоўкі мерапрыемстваў па захаванні і паляпшэнні сан. стану навакольнага асяроддзя, прадухіленні негатыўных антрапагенных змен у прыродзе, якія адмоўна ўплываюць на здароўе чалавека (напр., дзеянне забруджвальных рэчываў). Цесна звязана з комплексам экалагічных, мед., геагр і інш. навук. Зрэдку (у вузкім сэнсе) разумеюць як сінонім аховы прыроды (навакольнага асяроддзя).

т. 5, с. 110

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГРУДЗІ́НА,

сукупнасць шкілетных элементаў у наземных пазваночных жывёл і чалавека, што злучае па сярэдняй лініі цела брушныя канцы грудных рэбраў і часткі плечавога пояса. Да грудзіны прымацаваны грудныя мышцы. У земнаводных і паўзуноў грудзіна храстковая, у птушак — касцявая, у лятаючых грудзіна з кілем (сярэдні выступ), да якога прымацаваны магутныя грудныя мышцы. У млекакормячых грудзіна складаецца з 3 аддзелаў: ручкі, цела і мечападобнага адростка. У чалавека грудзіна (грудная косць) — няпарная плоская косць, што ўтварае сярэднюю частку пярэдняй сценкі грудной клеткі.

т. 5, с. 453

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

незайздро́сны

1. (пра чалавека) nicht néidisch;

2. разм. (дрэнны, няважны) nicht benéidenswert; nicht zu benéiden;

незайздро́снае стано́вішча míssliche [klägliche] Láge

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)