sea [si:] n.

1. мо́ра;

the high sea(s) адкры́тае мо́ра;

travel by sea падаро́жнічаць мо́рам

2. паве́рхня мо́ра, хва́лі (мора);

a heavy/wild sea бурлі́вае мо́ра;

a light sea спако́йнае мо́ра

3. (of) вялі́кая ко́лькасць (чаго-н.);

a sea of troubles бе́зліч турбо́т

♦

at sea у мо́ры;

be at sea не ве́даць, што рабі́ць, што сказа́ць і да т.п.;

go to sea стаць марако́м;

put (out) to sea пуска́цца ў пла́ванне;

the seven seas усе́ мо́ры і акія́ны све́ту;

between the devil and the deep blue sea ≅ памі́ж двух агнёў

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

накірава́цца сов.

1. напра́виться; после́довать;

н. на куро́рт — напра́виться на куро́рт;

я ~ва́ўся за ім — я напра́вился (после́довал) за ним;

2. устреми́ться, обрати́ться;

ко́нніца ~ва́лася на во́рага — ко́нница устреми́лась на врага́;

усе́ по́зіркі ~ва́ліся на яго́ — все взо́ры устреми́лись (обрати́лись) к нему́;

3. напра́виться, уйти́, удали́ться;

н. ў свой пако́й — напра́виться (уйти́, удали́ться) в свою́ ко́мнату

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

разве́яцца сов.

1. (разнестись в стороны от ветра, дуновения) разве́яться, рассе́яться;

тума́н паступо́ва ~ве́яўся — тума́н постепе́нно рассе́ялся;

2. перен. (о мыслях, настроении и т.п. — пройти, миновать) рассе́яться; разве́яться;

усе́ стра́хі ~ве́яліся — все стра́хи рассе́ялись;

сум ~ве́яўся — грусть рассе́ялась (разве́ялась);

3. перен. (отвлечься, развлечься) рассе́яться, встряхну́ться;

яму́ неабхо́дна р. — ему́ необходи́мо рассе́яться (встряхну́ться);

4. (распуститься, растрепаться на ветру — редко) разве́яться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

спалі́ць сов.

1. в разн. знач. сжечь;

с. папе́ру — сжечь бума́гу;

со́нца ~лі́ла траву́ — со́лнце сожгло́ траву́;

2. сжечь, истопи́ть, изже́чь;

с. усе́ дро́вы — истопи́ть (изже́чь) все дрова́;

3. обже́чь, сжечь;

с. пле́чы на со́нцы — обже́чь (сжечь) спи́ну на со́лнце;

кіслато́й ~лі́ў руку́ — кислото́й обжёг ру́ку;

◊ с. масты́ — сжечь мосты́;

с. (свае́) караблі́ — сжечь (свои́) корабли́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

уле́гчыся сов.

1. уле́чься; уложи́ться;

у. спаць — уле́чься спать;

тут це́сна, усе́ не ўля́жамся — тут те́сно, все не уля́жемся;

2. (уплотниться под действием собственной тяжести) слежа́ться, улежа́ться;

се́на ўлягло́ся — се́но слежа́лось (улежа́лось);

3. (о пыли) осе́сть, уле́чься;

пыл улёгся — пыль осе́ла (улегла́сь);

4. перен. (успокоиться, ослабнуть) уле́чься, ути́хнуть;

ве́цер улёгся — ве́тер ути́х;

хвалява́нне ўлягло́ся — волне́ние улегло́сь (ути́хло)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

утапта́ць сов.

1. втопта́ть;

у. ша́лік у снег — втопта́ть шарф в снег;

2. утопта́ть;

у. зямлю́ — утопта́ть зе́млю;

3. (сложить, приминая) умя́ть;

у. се́на — умя́ть се́но;

4. разг. (много съесть) умя́ть;

у. гаршчо́к ка́шы — умя́ть горшо́к ка́ши;

5. разг. запиха́ть, впиха́ть;

усе́ рэ́чы ўтапта́ў у адзі́н чамада́н — все ве́щи запиха́л в оди́н чемода́н;

◊ у. у гразь — втопта́ть в грязь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

brass

[bræs]

1.

n.

1) лату́нь f., мо́сяж -у m. (сплаў ме́дзі й цы́нку)

2) рэч з лату́ні

to polish all brasses — пачы́сьціць усе́ рэ́чы з мо́сяжу

3) гл. brasses

4) Brit., Sl. гро́шы pl.

5) informal бессаро́мнасьць f., наха́бства n.

6) informal афіцэ́ры або́ ўрадо́ўцы высо́кага ра́нгу

7)

а) цьвёрдасьць f.; трыва́ласьць, непару́шнасьць f.

б) нячу́ласьць, бязду́шнасьць f.

2.

adj.

масяжо́вы, ме́дны

brass candlesticks — ме́дныя падсьве́чнікі

3.

v.t.

пакрыва́ць мо́сяжам

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

reason

[ˈri:zən]

1.

n.

1) прычы́на, падста́ва f.

I have my own reasons for doing this — Я ма́ю свае́ прычы́ны на гэ́та

not without a reason — небеспадста́ўна, нездарма́

for some reason — чаму́сьці

for that very reason — якра́з таму́

to have every reason — мець усе́ падста́вы

2) апраўда́ньне, тлумачэ́ньне n.

3) ро́зум -у m., разва́га, разва́жнасьць f.

2.

v.

ду́маць, мы́сьліць, разважа́ць

•

- bring to reason

- by reason of

- reason out

- stand to reason

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

сок, ‑у, м.

1. Вадкасць, якая знаходзіцца ў клетках, тканках і поласцях раслінных і жывёльных арганізмаў. Кляновы сок. Страўнікавы сок. □ А дзядзька ўперадзе тралюе І галаву ўгару ўскідае, Бярозу добрую шукае З салодкім сокам, баравую. Колас. А ён [яблык] крохкі такі, ажно свеціцца ў ім Сок ды шастаюць ціха зярняты. Бялевіч. Зацвітуць сады ў калгасе, Паляцяць зноў пчолы з пасек Па салодкі сок... Кірэенка. // Напітак з вадкасці, якая выціскаецца з ягад, фруктаў, гародніны. Журавінавы сок. Яблычны сок. Фруктова-ягадныя солі.

2. Вільгаць і пажыўныя рэчывы, якія знаходзяцца ў глебе і ўсмоктваюцца раслінамі. Ярына высмоктвае каштоўныя сокі перагною і добра расце. Кулакоўскі. Дзякуй глебе, што кожнае зернетка сокам, нібы маці грудзямі, ўскарміла, ўспаіла. А. Вольскі. Красавік — Гэта першыя краскі вясны, Некранутая сінь Танканогай пралескі, Рокат рэк гаваркіх, Буйства сокаў зямных, Вечна юнага часу Ўрачыстая песня. Звонак.

3. перан. Разм. Пра лепшых прадстаўнікоў грамадства. Бо вы — кроў з майго цела, Бо вы — узор чалавека... Людзі справы наспелай, Сок дваццатага веку. Таўбін. // Асноўнае, лепшае, галоўнае ў чым‑н. К. Чорны стараўся, каб літаратурная, кніжная мова не губляла сокаў жывой, бытавой мовы. Адамовіч.

•••

Млечны сок — вадкасць у сцёблах, лісці і каранях некаторых раслін (служыць сыравінай для атрымання каўчуку, гутаперчы, опіуму).

Варыцца ў сваім (уласным) саку гл. варыцца.

Высмактаць (усе, апошнія) сокі гл. высмактаць.

Выціснуць усе сокі гл. выціснуць.

У (самым) саку — у росквіце фізічных сіл.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сястра́, ‑ы́; мн. сёстры (з ліч. 2, 3, 4 сястры́), сясцёр; ж.

1. Кожная з дачок у адносінах да іншых дзяцей гэтых жа бацькоў. [Ганна Тарасаўна:] — Гадавалася я круглай сіратой — ні бацькоў, ні братоў, ні сясцёр родных. Бядуля.

2. Жанчына, аб’яднаная з кім‑н. агульнымі інтарэсамі, умовамі і пад. Як рэзка адрозніваецца далейшы лёс Кацярыны [з паэмы П. Броўкі «Кацярына»] ад лёсу яе сясцёр з твораў Някрасава або Шаўчэнкі. Бярозкін. // перан. Пра блізкую, духоўна родную жанчыну. Сустрэць у кім-небудзь сястру. // перан. Пра што‑н. блізкае, роднаснае. [Паддубны:] — Ці ж не табе [Сяргею] казалі не раз, што вытрымка — родная сястра адвагі. М. Ткачоў.

3. Асоба сярэдняга медыцынскага персаналу ў лячэбнай установе. Дзяжурная сястра. Хірургічная сястра. □ Бальнічны дзень пачынаўся з абходу сястры. Нячутнымі крокамі ўваходзіла яна ў палату, будзіла хворых, рабіла ўколы, клала на тумбачку медыкаменты. Асіпенка. Вып’ем мы за сваіх генералаў, За ласкавых сясцёр франтавых. Панчанка.

4. Член жаночага рэлігійнага брацтва; манашка.

•••

Дваюрадная сястра — дачка дзядзькі або цёткі.

Малочная сястра — дачка мамкі ў адносінах да выкармленых ёю чужых дзяцей, а таксама выкармленая дзяўчынка ў адносінах да дзяцей мамкі.

Медыцынская сястра — тое, што і сястра (у 3 знач.).

Міласэрная сястра (уст.) — медыцынская сястра.

Сястра-гаспадыня — асоба, якая загадвае гаспадаркай (вялізнай, інвентаром, часам — харчаваннем і пад.) у лячэбных і дзіцячых установах, сталовых і пад.

Траюрадная сястра — дачка дваюраднага дзядзькі або цёткі.

Ваша сястра — вы і вам падобныя жанчыны; усе вы, жанчыны.

Наша сястра — мы і нам падобныя жанчыны; усе мы жанчыны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)