перамо́віцца, ‑моўлюся, ‑мовішся, ‑мовіцца; зак., з кім.
Разм. Сказаць адзін другому некалькі слоў, нядоўга пагаварыць. Няма з кім словам перамовіцца. □ Алене хочацца з кім-небудзь перамовіцца, выліць свае горкія думкі, пачуць ласкавае слова... Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скалатну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Разм. Тое, што і скалануцца. Не адзін раз скалатнуўся.. [параходзік] ад блізкіх выбухаў, якія побач узнімалі ўгору высокія слупы вады. Мележ. Андрэю зрабілася холадна, ён аж скалатнуўся. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сшале́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Тое, што і ашалець. [Лёкса] ўспомніла, як адзін раз, як не сшалеўшы, Лявон падняў на яе руку, і яна, перапалоханая, схапіла з пасцелі соннага Івана і закрылася ім. Кудравец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
франтаві́к, ‑а, м.
Той, хто знаходзіцца або знаходзіўся ў час вайны на фронце. [Ганна Сцяпанаўна:] — Тут адзін франтавік прыйшоў на пабыўку, бацька Вадзі Тапаркова. Кулакоўскі. Геаграфію вывучалі мы па медалях Франтавікоў, што прыйшлі з вайны. Гаўрусёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ці́скацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Разм. Штурхаць, прыціскаць адзін аднаго ў цеснаце. Насустрач фурманкам бягуць дзеці і палахліва ціскаюцца купкаю ў дварах за плотам. Галавач.
2. Зал. да ціскаць (у 3, 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шта́бель, ‑я; мн. штабялі, ‑ёў; м.
Роўна складзеныя ў адзін рад дошкі, бярвенні, будаўнічыя матэрыялы і пад. Абапал зямлянкі ляжалі штабялі сухога сасновага бярвення. Шамякін. Ля сцяны драўлянай прыбудовачкі гарбаціўся доўгі штабель цэглы. Савіцкі.
[Ад ням. Stapel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
э́нскі, ‑ая, ‑ае.
Ужываецца замест назвы, якая па якіх‑н. прычынах павінна застацца невядомай і не можа быць указана; абазначае: нейкі. На заставе энскай, На застрэшку гор — Хлопцы са Смаленска І адзін маёр. Голуб.
[Ад назвы лац. літары «n».]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
gąsior
м.
1. гусак;
2. бутля;
gąsior wina — бутля віна;
iść ~em — ісці адзін за адным;
jechać ~em — ехаць гужам (цугам)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ВЕЗУ́ВІЙ
(Vesuvio),
дзеючы вулкан на Пд Італіі, паблізу г. Неапаль. Выш. 1277 м. Утварае 3 конусы, якія нібы ўваходзяць адзін у адзін (сома). Асн. конус складзены з перапластаваных лаваў і вулканічных туфаў. Пры вывяржэнні выкідвае попел. Выхады газаў і пары. У час вывяржэння ў 79 загінулі гарады Пампеі, Геркуланум, Стабіі. Апошняе вывяржэнне 1957—59. На ніжніх ч. схілаў — сады, вінаграднікі, да выш. 800 м — хвойныя гаі. Вулканалагічная абсерваторыя. Турызм.
т. 4, с. 60
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВЯРБО́ЎКА
(польск. werbować ад ням. werben набіраць),
1) наём людзей на ваен. службу, адзін са спосабаў камплектавання войск. Выкарыстоўвалася са стараж. часоў. Найб. пашырэнне атрымала ў Зах. Еўропе ў 15—18 ст. У шэрагу сучасных замежных краін (ЗША, Вялікабрытанія, ФРГ і інш.), а таксама ў Расіі Узбр. сілы камплектуюцца поўнасцю ці часткова на кантрактнай аснове, г.зн. праз вярбоўку і наёмніцтва.
2) У СССР адзін са спосабаў арганізаванага набору рабочых.
т. 4, с. 393
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)