1.што. Перабыць якую-н. пару, ходзячы ў чым-н. ці як-н.
П. зіму ў асеннім паліто.
2.чым. У гульнях: пайсці іначай, перамяніць ход.
П. пешкай.
3.што. Перанесці на нагах (хваробу; разм.).
П. грып.
4.што і без дап. Абысці ўсё або многа чаго-н.
Колькі я перахадзіў за год!
Усе дарогі ў наваколлі перахадзіў.
|| незак.перахо́джваць, -аю, -аеш, -ае (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
cz.
1. = część — частка; ч.;
2. = czyli — іначай, або;
3. = czasopismo — часопіс; час.; 4. = czas — час
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
на́нава, прысл.
1. Не так, як раней, іначай, па-новаму. Пасля зімы чалавек пазнае зямлю нанава.Пташнікаў.Трэба было папраўляць літаральна ўсё.. — іначай кажучы, пісаць аповесць нанава, зусім другой танальнасці.Скрыган.
2. Яшчэ раз; зноў, спачатку. Песня непасрэдна абуджае пачуцці, змушае быццам нанава перажываць радасць, крыўду, нянавісць.Шырма.Гендарсан ціхенька ўстаў, адзеўся, пайшоў у кухню, памыўся халоднай вадой і адчуў сябе так бадзёра, нібы нанава нарадзіўся на свет.Чарнышэвіч.І ўсё-такі пачынаць жыццё нанава Максім Сцяпанавіч не мог.Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ба́бчын, ‑а.
Які мае дачыненне да бабкі, належыць бабцы. Доўгі бабчын андарак цягнуўся краем па падлозе.Мележ.[Лабановічу] трэба было так ці іначай адгукнуцца на бабчыну навіну, і ён проста адказаў, што пойдзе ў воласць.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папу́хнуць, ‑не; ‑нем, ‑неце, ‑нуць; зак.
Апухнуць — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. [Стракапытаў:] Зямлю падымаць трэба, іначай жонкі і дзеці, усе, усе папухнуць з голаду.Маўзон.Асвойтаўшыся, [гледачы] падганялі артыстаў: «Не драміце! Ногі папухлі, стоячы!»Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чаргава́ць, ‑гую, ‑гуеш, ‑гуе; незак., каго-што.
Паслядоўна зменьваць адно другім. Чаргаваць заняткі з адпачынкам.// Размяшчаць паслядоўна адно за адным. [Лабановіч:] — Групы вы мяняеце, чаргуеце, але ні аднае не спускаеце з вока, іначай у вас будзе гармідар.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бо.
1.злуч. прычынны. Падпарадкоўвае даданыя сказы з прычынным значэннем; па знач. супадае са злучнікам «таму што».
Хадзем шпарчэй, бо спознімся.
2.злуч. прычынна-супраціўны. Злучае сказы, якія паказваюць на прычыну неабходнасці дзеяння, па сваім знач. набліжаецца да злучнікаў «а то», «іначай».
Я закончу, бо расказваць прыйшлося б цэлы дзень.
3.часц.Ужыв. пасля слова з лагічным націскам і служыць для ўказання на дадзенае слова (разм.).
Праўду бо кажуць: не гані каня дубцом, а гані аўсом.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
besides
[bɪˈsaɪdz]1.
adv.
1) апрача́ таго́; да таго́ такса́ма; больш таго́
2) у дада́так
3) іна́кш, іна́чай
2.
prep.
1) у дада́так да; апрача́
2) за вы́няткам
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Бала́ст. Рус.балла́ст, укр.бала́ст. Запазычанне з зах.-еўрап. моў. Першакрыніца — гал.ballast або н.-ням.ballast. Гл. Фасмер, 1, 117. Крыху іначайШанскі, 1, Б, 21 (< гал.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бале́т. Рус.бале́т, укр.бале́т. Першакрыніца запазычання — італ.balletto (ад ballo ’баль’). Мовы-пасрэднікі: франц.ballet або ням.Ballett. Гл. Фасмер, 1, 115 (іначайШанскі, 1, Б, 23).