1. Аддзяліўшыся, адарваўшыся ад чаго‑н., адваліцца. Сукі на старадрэвіне засохлі і адпалі. □ Вучні атынкавалі ўсе месцы, дзе адпала тынкоўка, пафарбавалі парты.«Звязда».Молат гучна грымне — Ржа-луска адпадзе.Бядуля.
2. Страціць сувязь з кім‑, чым‑н., выйсці са складу якога‑н. аб’яднання. Ад сістэмы капіталізму адпаў шэраг краін Еўропы і З. Азіі.
3.перан. Страціць значэнне, сэнс; аказацца неістотным, непатрэбным. Цяпер, калі праблема зямлі адпала, калі зямлі хапае, колькі хочаш, нашы бацькі хочуць аддаваць сваіх дзяцей у навуку.Дамашэвіч.// Прайсці, знікнуць. Ахвота адпала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Жаўце́нь ’кветка жоўтага колеру, жаўтушнік, Erysimum L.’ (Бяльк.). Ад асновы прыметніка жоўты (гл.) з суфіксам ‑ень (Сцяц., Афікс. наз., 100). Літаратурнае жаўтушнік суадносіцца з той самай асновай, але суфіксацыя ўказвае на магчымасць рус. уздзеяння. Бел. дае хутчэй, жаўтушка ’Erysimum cheiranthoides L.’ як шэраг назваў грыбоў, птушак, ад жаўтуха (> жаўтушка) утвараецца прыметнік жаўтушны і назоўнік з суфіксам ‑ік (рус.желту́шник). Польск.żółcień назва іншай кветкі (Carthamus)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БРО́КЕН
(Brocken),
самая высокая вяршыня ў гарах Гарц, у Германіі. Выш. 1142 м. Складзена з гранітаў, мае форму ўсечанага конуса. Уваходзіць у рэзерват Обергарц. З Брокенам звязаны шэрагням.нар. легендаў (зборышча ведзьмаў на Брокене ў Вальпургіеву ноч і інш.). Турызм.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
галерэ́я
(фр. galerie)
1) вузкі крыты праход, які злучае часткі будынка, а таксама доўгі балкон уздоўж сцяны дома;
2) падземны ход у ваенных збудаваннях або шахтах;
3) верхні ярус у тэатры, цырку;
4) спецыяльна прыстасаванае памяшканне для выстаўкі твораў мастацтва (напр. карцінная г.);
5) перан. рад, шэраг (напр. г. літаратурных вобразаў).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
предше́ствоватьнесов. папярэ́днічаць; (быть перед чем) быць (перад чым); (происходить перед чем) адбыва́цца (перад чым); (случаться перед чем) здара́цца (перад чым);
э́тому предше́ствовал ряд собы́тий пе́рад гэ́тым адбы́ўся (быў) рад (шэ́раг) падзе́й;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спіра́ль, ‑і, ж.
1. Незамкнутая крывая лінія, якая ўтварае шэраг абаротаў вакол пункта на плоскасці або вакол восі. Апісаць спіраль.// Лінія, кірунак такога выгляду, формы. Частку лескі абкруціце па спіралі вакол вудзільна і прапусціце пад гумавую трубку на вяршыні.Матрунёнак.// Прадмет, рэч і пад., звітыя, скручаныя па такой лініі. Спіралі плюшчу. □ Спіраль важкага каната са свістам развінулася.Самуйлёнак.//узнач.прысл.спіра́ллю. У выглядзе такой лініі. Дарога спіраллю віецца.Вялюгін.
2. Дрот ці спружына спецыяльнага прызначэння, якія маюць вінтавую форму. Паспяшаўся на палубу, а прас не выключыў. Спіраль перагарэла.Мыслівец.
3. Фігура вышэйшага пілатажу. Самалёт задрыжаў, увайшоў у крутую спіраль.Алешка.
[Ад лац. spira — выгіб.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
number
[ˈnʌmbər]1.
n.
1) лік -у m.
2, 14 and 25 are numbers — два, чатырна́ццаць і два́ццаць пяць — гэ́та лі́кі
2) ко́лькасьць f.
in great numbers — вялі́кай ко́лькасьцю
3) шэ́раг, рад -у m.
number of reasons — шэ́раг прычы́наў
4) ну́мар -у m. (до́ма, аўтамабі́ля)
5) ну́мар -у m.
а) прагра́ма ў канцэ́рце
б) ну́мар газэ́ты, ча́сапіса
6) лік -у m.
singular number — адзіно́чны лік
2.
v.
1) нумарава́ць
2) налі́чваць, налі́чвацца
The city numbers a million inhabitants — Го́рад налі́чвае мільён жыхаро́ў
3) лічы́цца, быць у лі́ку
numbered among his followers — у лі́ку яго́ных прыхі́льнікаў
•
- a number of
- beyond number
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
range1[reɪndʒ]n.
1. (of)шэ́раг; ланцу́г, чарада́; се́рыя;
a range of mountains го́рны ланцу́г;
the whole range of events уве́сь ход падзе́й
2. дыяпазо́н
3. сфе́ра, зо́на;
a range of influence сфе́ра ўплы́ву
4. дасяга́льнасць, да́льнасць дзе́яння
5. паліго́н
♦
in/within range (of smth.) у ме́жах (чаго́-н.);
out of range недасяга́льна, недася́жна
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
А́РБЕНС ГУСМА́Н
(Arbenz Guzmán) Хакоба (14.9.1913—27.1.1971),
дзярж. і паліт. дзеяч Гватэмалы. У 1945—50 міністр абароны, у 1951—54 прэзідэнт. Урад Арбенса Гусмана праводзіў палітыку абароны нац. інтарэсаў краіны, ажыццявіў шэрагпрагрэс.сац.-эканам. рэформаў. Скінуты ў выніку ўзбр. інтэрвенцыі ЗША. У 1957 эмігрыраваў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
А́АРЭ,
Арэ (Aare), рака ў Швейцарыі, левы прыток Рэйна. Даўж. 295 км, пл. вадазбору 17,8 тыс.км². Пачынаецца ў Бернскіх Альпах, цячэ праз шэраг азёр, па Швейцарскім пласкагор’і. Сярэдні расход вады каля 560 м³/с. Суднаходная да Тунскага воз.ГЭС. На Арэ — г. Берн.