2.безас.узнач.вык. Халаднавата, даволі холадна. У пакоі свежа, хвоі, стоячы каля самых акон, не дапускаюць у дом лішняга сонца.Лужанін.Было ціха і свежа, над возерам слаўся туман.Грахоўскі.// Пра адчуванне прахалоды кім‑н. Дзверы ў хату і ў сен[е]чкі стаялі расчыненыя, з двара ішоў холад, і было свежа ў босыя ногі.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
го́лад, -ду м., прям., перен. го́лод;
паме́рці з ~ду — умере́ть с го́лоду;
кні́жны г. — кни́жный го́лод;
◊ мары́ць ~дам — мори́ть го́лодом;
цярпе́ць хо́лад і г. — терпе́ть хо́лод и го́лод;
г. не цётка — посл. го́лод не тётка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
1.каго-што. Прабраць, пранізаць (пра мароз, холад, вецер і пад.). Пракосы ляжалі як горы, і іх трэба было варочаць некалькі разоў на дзень, каб сонца і вецер пранялі іх наскрозь.Паслядовіч.Праходзячы ля хаты Галаўнёва, [Горбікаў] раптам адчуў, што ледзяныя дрыготкі пранялі і без таго халоднае яго цела.Дудо.А я ляжу ўвесь мокры, і такі мяне холад праняў, што я ўскочыў на ногі ды даў такога драла, што і ваўкі, напэўна б, не дагналі.Каваль.
2.каго. Глыбока, моцна падзейнічаць, зрабіць вялікае ўражанне на каго‑н. І так .. [Мешчаракоў] праняў нечым на сходзе людзей, што прывялі яны потым не толькі коней, узятых у іх раней, а і тых, што хавалі да гэтага ў лесе.Мехаў./убезас.ужыв.— Нічога, Арынка, дармо... Так, выпіў трошкі лішняга, яно і праняло да слёз...Хадкевіч.
3.безас.каго. Разм. Пранесці (аб паносе).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ależ
ну і; але ж і; вось дык;
ależ zimno! — ну і (але ж і) холад!;
ależ to nieprawda! — але ж гэта няпраўда!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
стынь, ‑і, ж.
Сцюжа, холад. [Хмурынкі] нізка, нізка сцелюцца над самай зямлёй, чапляюцца за вяршыні дрэў, што аж пачарнелі ад вільгаці, ад стыні.Лынькоў.Над лесам паўстала дрыготкае жаўтлявае зарыва, там разганялі цемру і стынь зімовай ночы цёплыя агні горада.Хадкевіч.Лёгкая стынь прабегла па спацелай спіне.Карамазаў./упаэт.ужыв.Хатынь, Даходзяць пакут адгалоскі Да нас праз магільную стынь.Смагаровіч.Надоўга дарогі нашы Разбегліся ў сінюю стынь.Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)