жа́бры (ед. жа́бра) ж. жа́бры;

◊ браць (узя́ць) за ж. — брать (взять) за жа́бры

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ву́йма 1 ’прарэха ў штанах’ (КСТ). Гл. вы́йма.

Ву́йма 2 ’процьма, маса, вялікая колькасць’ (мсцісл., З нар. сл.); ’шмат’ (Мат. Гом.), уйма ’тс’ (Цых.), рус. у́йма ’мноства’ ад узяць, вазьму́, першапачаткова ’колькі можа змясціцца’.

Ву́йма 3 ’?’, параўн. у «Энеідзе навыварат»: «А грэкі вуйму нарабілі, як ляда Трою ўсю спалілі». Адпавядае польск. ujma ’страта, шкода, крыўда’, чэш. újma ’шкода, страта’; сюды таксама рус. смал. вуйма ’дзіва, цуд; бяда’. Да уя́ць, уня́ць ’узяць, убавіць, зменшыць’; параўн. незак. трыванне уймава́ць ’браць, змяншаць’ (Некр. і Байк.) і інш. прыставачныя ўтварэнні ад *jęti (гл. узяць, пяць); зыходнае значэнне слова ўзнаўляецца, як ’рабунак, грабёж’, з далейшым развіццём ’шкода, крыўда’, у сувязі з чым няма падстаў дапускаць запазычанне з іншых моў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

рэваншы́зм

(фр. revanchisme)

палітыка пераможанай у вайне дзяржавы або яе пэўных грамадскіх сіл, накіраваная на падрыхтоўку новай вайны з мэтай узяць рэванш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

нагрузі́цца, ‑гружуся, ‑грузішся, ‑грузіцца; зак.

1. Прыняць груз у нейкай колькасці (пра сродкі перавозкі грузу). Баржа нагрузілася вугалем.

2. Узяць у рукі або ўскласці на сябе які‑н. груз для пераноскі. Нагрузіцца чамаданамі.

3. перан. Разм. Узяць на сябе якія‑н. абавязкі, даручэнні. Нагрузіцца прафсаюзнай работай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

закантрактава́цца, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; зак.

Наняцца, узяць на сябе якія‑н. абавязкі, заключыўшы дагавор, кантракт. Закантрактавацца на лесараспрацоўкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адчэ́рпаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і чаго.

Чэрпаючы, узяць, адабраць частку чаго‑н. вадкага, сыпучага і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аўто́граф, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Тэкст твора, напісаны рукой аўтара.

А. паэмы «Курган».

2. Уласнаручны, звычайна памятны, надпіс ці подпіс.

Узяць а. у вядомага артыста.

|| прым. аўтаграфі́чны, -ая, -ае (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

take the bull by the horns

узя́ць быка́ за ро́гі, пача́ць дзе́йнічаць энэргі́чна, рашу́ча

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

караву́л, ‑а, м.

1. Узброеная варта. [Койфер] выклікаў каравул. Праз хвіліну салдаты абкружылі яго дом. Шамякін. Часам даносяцца з аэрадрома прыглушаныя травой крокі людзей, відаць — змяняецца каравул. Лынькоў.

2. Нясенне варты; абавязкі па ахове чаго‑н. Несці каравул. □ Сходзіць [Мікалай] у каравул, пачысціць аўтамат і цэлыя суткі адпачывае. Алешка.

3. у знач. выкл. Разм. Заклік на дапамогу ў выпадку небяспекі. — Каравул! Палкоўніка ўкралі. Лынькоў.

•••

Узяць на каравул гл. узяць.

Браць (узяць) пад каравул гл. браць.

Хоць каравул крычы гл. крычаць.

[Ад цюрк. караул — варта, дазор.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

nadebrać

зак. узяць (невялікую колькасць)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)