прапра́ўнук, ‑а, м.
Сын праўнука ці праўнучкі. Я раскажу пра пекла ў Хірасіме Прапраўнуку прапраўнука майго. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сынкава́ць ’абразаць непатрэбныя галінкі з табаку, памідораў’ (Сцяшк.). Ад пасынкаваць ’тс’ (гл. пасынак 2) з адсячэннем першага складу пад уплывам сын, сынок.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Агу́ндыр ’сабака (лаянка), сабачы сын’ (Бяльк.). Слова запазычана з ідыш а hund der. Гл. Вінэр, ЖС, 1, 1895, 58; Карскі, Белорусы, 172. Гл. цугундыр.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бурапе́нны, ‑ая, ‑ае.
Паэт. Бурлівы, кіпучы. Развялося шмат цяпер машын, — Аж да бурапеннага Байкала Паляцеў на самалёце сын. Кусянкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надзе́я, -і, мн. -і, -дзе́й, ж.
1. Чаканне чаго-н. добрага, упэўненасць у ажыццяўленні чаго-н.
Светлая н.
Страціць надзею.
2. Той, або тое, на каго, на што можна спадзявацца, апірацца.
Сын — уся мая н.
◊
Падаваць надзеі — выяўляць якія-н. задаткі, праяўляць здольнасці да чаго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
нарадзі́цца, -раджу́ся, -ро́дзішся, -ро́дзіцца; зак.
1. З’явіцца на свет (пра чалавека, жывёл).
Нарадзіўся сын.
Н. ў вёсцы.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. З’явіцца; узнікнуць, пачацца.
Нарадзілася ідэя.
◊
Нарадзіцца ў сарочцы — быць удачлівым, шчаслівым ва ўсім.
|| незак. нараджа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; наз. нараджэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
адзі́ны
1. в разн. знач. еди́нственный;
а. ў сваі́м ро́дзе — еди́нственный в своём ро́де;
а. сын — еди́нственный сын;
2. (неподельный, общий) еди́ный;
а. план дзе́янняў — еди́ный план де́йствий;
а. фронт — еди́ный фронт;
○ а. нара́д — еди́ный наря́д
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Ме́зенец ’пяты, самы малы палец на руцэ і назе’ (ТСБМ, Нас., Растарг.), арш. ме́зініц, уздз. мі́зі́нец, мазыр. мезі́нчык, шальч. мязі́нчык (КЭС, Сл. ПЗБ), ме́зенік, мізіні́к ’тс’ (ТС), ме́зінец ’меншы, апошні сын’, мі́зіная (дачка) ’апошняя’ (Нас., Растарг., Федар. 2). Укр. мизи́нець ’тс’, ’мезенец’, рус. мизи́нец ’тс’, мизи́нный ’малодшы’, рус. ц.-слав. мѣзиньць, польск. miziniec ’тс’, ст.-чэш. mězenec, mezenec, чэш. ’безымянны палец’, славен. mezȋnec, mezȋnek ’малодшы сын’, ’мезенец’, серб.-харв. мје̏зимац, мљѐзимац, мѐзимац ’тс’, ’маленькі’, чак. mezinac, mazinac, лікск. мези́нак, балг. мизи́нец ’апошні сын’. Прасл. měz‑in‑ьcь (параўн. літ. mažỹnikas ’маленькі’). Утварылася ў выніку намінацыі словазлучэння mezinъ pьrstъ (або palьcь). Да ме́дзены (гл.). Параўн. таксама Мартынаў, Балто-слав.-ит. изогл., 30–31.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сіфіліты́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да сіфілісу, уласцівы сіфілісу. Сіфілітычны сын.
2. Які хварэе на сіфіліс. Сіфілітычны хворы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рабічыч, ст.-бел. робичичъ ’сын рабыні’ (Ст.-бел. лексікон), параўн. ст.-слав. робичищь ’хлопец-служка’. Вытворнае ад роб, раб (гл.), хутчэй за ўсё, ад незафіксаванага *робица ’рабыня’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)