лігату́ра

(с.-лац. ligatura = сувязь)

1) літара, утвораная са спалучэння элементаў дзвюх літар;

2) дапаможны сплаў, які дабаўляецца ў расплаўлены метал або сплаў для надання яму пэўных уласцівасцей;

3) мед. нітка, якой перавязваюць крывяносныя сасуды пры аперацыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Slber

n -s срэ́бра, серабро́

mit ~ überzehen* — пакрыва́ць срэ́брам, серабры́ць

legertes ~ — сплаў срэ́бра [серабра́]

getrebenes ~ — дзьму́тае срэ́бра [серабро́]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

віці́на, ‑ы, ж.

1. Прут, дубец.

2. зб. Скручаная лаза, якой вяжуць плыты. Бярвенне, звязанае наспех віцінай, паціху ад моста адносіць рака. Машара.

3. Уст. Крытае судна для перавозкі збожжа па рацэ. Хадзіў на сплаў ён [Міхал], на віціны. Разоў са два схадзіў у Прусы — Куды не трапяць беларусы? Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

канстанта́н

(ад лац. constans, -ntis = нязменны, пастаянны)

сплаў медзі з нікелем і прымесямі некаторых іншых элементаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

пермендзю́р

[англ. permendur, ад perme(ability) = пранікальнасць + dur(able) = трывалы]

магнітна-мяккі сплаў жалеза з кобальтам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

alloy

[ˈælɔɪ]

1.

n.

1) сплаў -ву m.

2) даме́шка f.

2. [əˈlɔɪ]

v.t.

1) сплаўля́ць

2) мяша́ць

3) Figur. паніжа́ць гату́нак або́ ва́ртасьць а́ннымі даме́шкамі)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

амальга́ма

(фр. amalgame, ад ар. al-malgam)

сплаў ртуці з іншым металам, а таксама раствор металу ў ртуці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

інва́р

(англ. invar, ад лац. invariabilis = нязменны)

сплаў жалеза і нікелю; ужываецца для вырабу дэталяў дакладных вымяральных прыбораў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

пермінва́р

[англ. perminvar, ад perme(ability) = пранікальнасць + invar(iable) = нязменны]

магнітна-мяккі сплаў нікелю з жалезам і кобальтам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Мета́л, мята́л, міта́л ’простае рэчыва або сплаў, якім уласцівы бляск, коўкасць, праводнасць цеплыні і электрычнасці’ (ТСБМ; бабр., Воўк-Лев.; драг., Жыв. сл.). Ст.-рус. металъ, метала (металя) ’тс’ (XVI ст.). Праз ням. Metall ці франц. métal з лац. metallum ’метал’, ’мінерал, выкапень’, ’руднік’, якое са ст.-грэч. μέταλλον ’руднік’ (Фасмер, 2, 609). Крукоўскі (Уплыў, 83) бел. лексему выводзіць з рус. мовы. Не выключана і пасрэдніцтва польск. мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)