у скандынаўскай міфалогіі бог, сын Одзіна. Паводле міфаў, загінуў ад стралы з амелы, пушчанай сляпым богам Хёдам. Смерць Бальдра быццам бы папярэднічала гібелі багоў і ўсяго свету. У абноўленым свеце Бальдр ажывае.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
напава́л, прысл.
Адразу насмерць. Аднойчы ў баі пад Трубчэўскам быў напавал забіты камандзір.Краўчанка.//перан. Вельмі моцна. Лічбы б’юць напавал. □ Сяло маўчала, быццам карнавал Спраўляла смерць, і зараз у цішы Усе спалі, змораныя напавал.Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ву́падок ’хвароба, смерць, упадак’ (КСТ). Відаць, да выпадак (у знач. ’няшчасны выпадак’) з характэрнай для поўдня Беларусі заменай ы на у пасля губных; параўн. семантычную паралель: годзіна ’непагадзь’ і ліха годзіна ’тс’ (Нар. сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Спрут ‘гібель’: на спруты ‘на чорта’ (беласт., Дзядзька Квас, Роздум на калёсах, Беласток, 1995, 57), спру́та ‘смерць; халера’ (Сцяц. Сл.), ‘пагібель’ (кам., ЖНС). Адваротны дэрыват ад спруці́цца ‘памерці’ (ТС), ‘стаць пруткім’ (Стан.). Гл. прут, апруцянець.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Mors nescit legem, tollit cum paupere regem
Смерць не ведае закону, забірае разам з бедняком і цара.
Смерть не знает закона, забирает вместе с бедняком и царя.
бел.Смерць не перабірае і не мінае. Смерць не глядзіць у зубы. Зямля-матуля ўсіх прымае. Смерць усіх раўнуе. Памруць усе, ды не ў адзін час. Усе памром, ды па адном. Прыйдзе час ‒ і пан/цар дуба дасць. Зямля святая ўсіх нас зраўняе. Хто піша, хлеб арэ, хто барануе ‒ зямелька ўсіх зраўнуе. Магіла ўсіх памірыла.
рус. Царь и народ ‒ всё в землю уйдёт. Смерть не разбирает чина. И богату и просту ‒ всем дорога к погосту. Смерть всех равняет. И пономарь и владыка на земле равны.
фр. Tous sont égaux devant la mort (Все равны перед смертью).
англ. Death is a grand leveller (Смерть ‒ великий выравниватель).
нем. Der Tod, der klopft bei aller an, beim Kaiser und beim Bettelmann (Смерть, она стучится ко всем: к королю и к беднякам). Der Tod macht alles gleich, er frißt arm und reich (Смерть делает всех равными, она съедает богатого и бедного).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Würger
I
m -s, - заал. сараку́ш
II
m -s, - паэт.смерць (казачны вобраз)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
каміка́дзе
(яп. kamikaze = вецер багоў)
1) лётчык-смяротнік у японскай арміі ў перыяд другой сусветнай вайны, які ішоў на смерць разам з накіраваным на цэль самалётам;
2) перан. самаахвярны фанатык-смяротнік.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
bezbolesny
bezbolesn|y
1. бязбольны;
2.перан. лёгкі;
~a śmierć — лёгкая смерць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
вяшча́ць, ‑ае; незак., што.
1. Прадказваць, прадракаць, прарочыць што‑н. Вяшчаць бяду. Вяшчаць смерць. □ Над новай салдацкай сялібай Галуб распраўляе крыло. Вяшчае ён мір.Калачынскі.
2. Перадаваць па радыё. Радыёканцэрт па заяўках. Дыктар вяшчае службова-расчулена...Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скана́нне, ‑я, н.
1.Смерць. Сказалі хлопцы так перад скананнем: «Не расстаёмся, не!»Пысін.Скананне скорае пужае.. [бабулю].Бядуля.
2.перан. Канец. Восень нарадзіла ясноту хоць перад скананнем дня.Чорны.
•••
Да сканання — тое, што і да (самага) скону.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)