Тузлу́к ‘раствор солі для засолу рыбы, ікры’ (ТСБМ), ‘моцны раствор солі’ (калінк., Арх. ГУ), ‘рыбны расол’ (Сцяшк. Сл.). Запазычана праз укр. ці рус. тузлу́к ‘расол для засолкі рыбы, часцей — ікры’, стараж.-рус. тузлукъ, якія з цюрк. tuzlug (крым.-тат., тат. tuzlug ‘сальніца, расол, падліва’), утворанага пры дапамозе суф. ‑lug ад tuz‑ ‘соль’ (Фасмер, 4, 116; Анікін, 561; Аракін, Тюркизмы вост.-слав., 115–116; ЕСУМ, 5, 670).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разраўнава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., што.
Зрабіць роўным, згладзіўшы няроўнасці. Разраўнаваць пляцоўку для будоўлі. □ Спрытна, адным узмахам кельні .. [Цімка] разраўнаваў шызы раствор. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
салявы́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да солі (у 1, 4 знач.). Салявы раствор. Салявы абмен.
2. Тое, што і саляварны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
састо́ены, ‑ая, ‑ае.
Які пасля стаяння даў асадак. Састоены раствор. // Які, стоячы, дайшоў да такой ступені, каб зверху сабралася смятана. Састоенае малако.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паласка́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. паласкаць (у 1, 2 знач.).
2. Лекавая вадкасць (настой, раствор і пад.), якой палошчуць рот, горла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́тачны в разн. знач. ма́точный;
м. рой — ма́точный рой;
~нае пагало́ўе — ма́точное поголо́вье;
м. зонд — мед. ма́точный зонд;
м. раство́р — мин. ма́точный раство́р;
~ная паро́да — геол. ма́точная поро́да;
м. куст — бот., сад. ма́точный куст
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
насы́ціць сов.
1. насы́тить; пропита́ть;
во́дар квітне́ючых ліп ~ціў паве́тра — арома́т цвету́щих лип насы́тил (пропита́л) во́здух;
н. раство́р со́лямі — насы́тить раство́р соля́ми;
2. перен. (наполнить) насы́тить;
н. уро́к выхава́ўчымі мо́мантамі — насы́тить уро́к воспита́тельными моме́нтами
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
отзо́л м.
1. (действие) зале́нне, -ння ср.;
2. (раствор) адзо́л, -лу м.; (щёлок) луг, род. лу́гу м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
смы́вка ж.
1. (действие) змы́ўка, -кі ж., змыва́нне, -ння ср.;
2. (раствор для смывания) змы́ўка, -кі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
мача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., што.
1. Апускаць у што-н. вадкае або сыпкае.
М. бульбу ў скваранае сала.
2. Вырабляць што-н. апусканнем у які-н. раствор (спец.).
М. запалкі.
|| аднакр. макну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
|| наз. мача́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)