пярэ́смык, ‑а, м.
Абл. Вузкая паласа чаго‑н. або праход паміж двума масівамі лесу, балота. А тут, як дзе на воўчай гаці, Як на пярэсмыках якіх, Цябе трывожыць кожны міг. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самазаспакае́нне, ‑я, н.
Уяўнае заспакаенне сябе думкай аб тым, што справы ідуць добра. У рабоце нашай экспедыцыі намеціўся нейкі застой, настала паласа інертнасці і самазаспакаення, што вельмі небяспечна ў навуцы. Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нешанцава́нне н разм (dáuerndes) Míssgeschick n -(e)s; Pech n -(e)s;
паласа́ нешанцава́ння Péchsträhne f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
◎ Пілясі́на (пелясіна) ’паласа (сала)’ (паўн.-усх., КЭС). Да пяле сы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Палоса ’шнур, участак зямлі’ (ТСБМ, Касп., Бяльк., Сл. ПЗБ). Да паласа́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зо́на, -ы, мн. -ы, зон, ж.
Поле, паласа, прастора паміж якімі-н. межамі, дзвюма лініямі ці ўздоўж якой-н. лініі, а таксама наогул пэўная тэрыторыя, вобласць, што характарызуецца якой-н. агульнай прыметай.
Пагранічная з.
Прыгарадная з.
Бяз’ядзерная з.
З. тундры.
З. адпачынку.
|| прым. зо́нны, -я, -ае і зана́льны, -ая, -ае.
Зонны тарыф.
Занальная доследная станцыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прасве́т, -у, М -ве́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Светлая паласа або слабы прамень у неасветленай прасторы.
П. у воблаках.
Жыццё без прасвету (перан.: без надзеі на паляпшэнне).
2. Шырыня аконнага ці дзвярнога праёму (спец.).
3. На пагонах: каляровая падоўжная палоска.
Пагоны з двума прасветамі.
|| прым. прасве́тны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
рубе́ж, -бяжа́, мн. -бяжы́, -бяжо́ў, м.
1. Тое, што і граніца (у 1 знач.).
Вадзяны р.
Зорка ахоўваць рубяжы нашай Радзімы.
У яго жыцці намеціўся новы р. (перан.).
2. Паласа зямлі, зручная або абсталяваная для вядзення баявых дзеянняў.
Абаронны р.
Выйсці на новыя рубяжы (таксама перан.: прыступіць да вырашэння новых задач).
|| прым. рубе́жны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
суцэ́льны, -ая, -ае.
1. Які цягнецца без прамежкаў, цалкам займае сабой усю прастору.
Суцэльная паласа асфальту.
2. Такі, які ахоплівае ўсіх ці ўсё; паўсюдны, усеагульны.
Суцэльная электрыфікацыя.
3. Зроблены з аднаго кавалка; не састаўны.
Падлога з суцэльных дошак.
Суцэльная парода (якая не падзяляецца на пласты па сваёй структуры).
|| наз. суцэ́льнасць, -і, ж. (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пралі́ў, ‑ліва, м.
Вузкая паласа вады, якая злучае два водныя басейны ці дзве часткі воднага басейна. Керчанскі праліў. □ На ўсходзе возера Нарач злучаецца вузкім пралівам між пясчаных кос з возерам Мястра. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)