ГІПЕРПЛАЗІ́Я

(ад гіпер... + грэч. plasis утварэнне),

павелічэнне колькасці структурных элементаў тканак з прычыны павышанай функцыі органа ці ў выніку паталагічнага новаўтварэння тканкі. Гіперплазія складае аснову гіпертрафіі. Часта мае кампенсатарны характар. Адрозніваюць гіперплазію залозістую, залозіста-ацынозную, адэнаматозную і інш.

У раслін — мясцовае разрастанне тканак у выніку мітатычнага ці амітатычнага дзялення клетак. Вынік гіперплазіі — утварэнне галаў і інш.

т. 5, с. 257

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

эндаміто́з

(ад энда- + мітоз)

разнавіднасць мітозу, пры якой адбываецца кратнае павелічэнне колькасці храмасом у ядрах клетак раслінных і жывёльных арганізмаў без парушэння цэласнасці ядзернай абалонкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

extension [ɪkˈstenʃn] n.

1. (of) пашырэ́нне, павелічэ́нне

2. (of) адтэрміно́ўка; праця́г (тэрміну), прадаўжэ́нне

3. (to) прыбудо́ва; праця́г (дарогі, лініі метро і да т.п.)

4. дадатко́вы, даба́вачны ну́мар (тэлефона);

My extension (number) is 25. Мой дадатковы нумар 25.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

АКРЭ́ЦЫЯ

(ад лац. accretio прырошчванне),

павелічэнне памераў прыроднага цела за кошт паступлення рэчыва на яго паверхню. Адрозніваюць акрэцыю: планеты (кансалідацыя часцінак протапланетнага воблака ў масіўнае цела планеты), кантынента (разрастанне кантынента за кошт далучэння новых блокаў з кантынентальнай карой — тэрэйнаў або пераўтварэння акіянскай кары ў кантынентальную), літагенетычную (рост мінер. новаўтварэння з паверхні утварэнне канкрэцый), вулканічную (кансалідацыя лавы вакол зацвярдзелага ядра) і інш.

М.А.Нагорны.

т. 1, с. 202

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

панхраматыза́цыя

(ад пан + гр. chroma, -atos = фарба, колер)

павелічэнне колераадчувальнасці фатаграфічнай эмульсіі ўвядзеннем у яе сенсібілізатараў, якія робяць эмульсію ўспрымальнай да прамянёў любога колеру (параўн. артахраматызацыя).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

mnożenie

mnożeni|e

н.

1. памнажэнне; павелічэнне; рост;

2. размнажэнне; расплоджванне; развядзенне;

3. мат. множанне;

tabliczka ~a — табліца множання

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

прыбо́й, ‑ю, м.

1. Хвалі, якія б’юць у бераг. Шумеў марскі прыбой, уздымаліся, гойдаліся цяжкія хвалі. Лынькоў. Праз момант маці пачула, як зашуршэлі пад яго нагамі дробныя, яшчэ не намочаныя прыбоем каменьчыкі. Кулакоўскі. // Шум, які ўтвараюць гэтыя хвалі. Цяпер і я сяджу у пальмавых алеях, Гляджу у даль і слухаю прыбой... Гурло.

2. Месца каля берага, куды б’е хваля. Зона прыбою. Паласа прыбою.

3. Спец. Павелічэнне ў аб’ёме (кучы камення), якое атрымліваецца пасля драбнення буйнага каменю на шчэбень.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

артахраматыза́цыя

(ад арта- + гр. chroma, -atos = колер)

павелічэнне колераадчувальнасці фатаграфічнай эмульсіі ўвядзеннем у яе сенсібілізатараў, якія робяць эмульсію больш успрымальнай да зялёных і жоўтых прамянёў (параўн. панхраматызацыя).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Hbung

f -, -en

1) пад’ём, падыма́нне, падня́цце

2) павышэ́нне, павелічэ́нне, узды́м

3) атрыма́нне (грошай), спагна́нне, збор (падаткаў)

4) ліквідава́нне, скасава́нне

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

«БЕЛЧЫГУНПРАЕ́КТ», Прадпрыемства па праектаванні аб’ектаў чыгуначнага транспарту «Белчыгунпраект» Беларускай чыгункі. Засн. ў 1974 як Мінскі праектна-вышукальны ін-т «Галоўчыгпраект». У 1978—93 Мінскі філіял дзярж. праектна-вышукальнага ін-та па электрыфікацыі чыгунак і энергет. установак. Асн. кірунак дзейнасці: распрацоўка праектна-каштарыснай дакументацыі аб’ектаў чыг. транспарту, якія забяспечваюць павелічэнне правазной і прапускной здольнасці чыгункі і павышэнне бяспекі руху паяздоў, а таксама аб’ектаў жыл. і культ.-прызначэння.

т. 3, с. 82

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)