но́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Ласк. да ноч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скакуне́ц, ‑нца, м.

Абл. Конік. У садзе цэлую ноч .. стракаталі скакунцы. Гарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жыватво́рны, ‑ая, ‑ае.

Які дае жыццё, аднаўляе сілы, ажыўляе. Жыватворнае летняе сонца. □ А пройдзе ноч, жыватворная летняя ноч, — ізноў усё ажывае, зелянее. Кулакоўскі. // перан. Спрыяльны, дабратворны, плённы. Жыватворныя ідэі рэвалюцыі атрымліваюць новыя і новыя перамогі. «ЛіМ».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трухля́к, ‑а, м.

Кавалак, абломак чаго‑н. трухлявага (звычайна пра дрэва). // Які‑н. трухлявы прадмет. Ноч у ноч хадзілі мужыкі на балота залатых арэшкаў шукаць. Падыдуць да яго, возьмуць у рукі, — не золата, а трухляк... Барашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заспе́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; -е́ты; зак.

1. каго-што. Прыбыўшы, паспець убачыць, знайсці на месцы.

З. поезд на станцыі.

Я заспеў сябра яшчэ дома.

2. каго (што). Раптоўна застаць дзе-н., у якім-н. стане, за якім-н. заняткам.

З. злодзея.

Ноч заспела падарожнікаў у лесе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прамардава́цца, ‑дуюся, ‑дуешся, ‑дуецца; зак.

Разм. Мардавацца некаторы час. Прамардавацца ноч на вакзале.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

астудзі́цца, астуджуся, астудзішся, астудзіцца; зак.

Стаць халодным або халаднейшым. За ноч вада астудзілася.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заледзяні́ць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.

Замарозіць, накрыць ільдом. За ноч сажалку заледзяніла.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Начны́, рэдка ночны ’які мае адносіны да ночы’ (Некр. і Байк., БРС, ТСБМ, ТС, Сл. ПЗБ), ночны́ субст. ’начны дэман’ (ТС). Прасл. *noktьnъjь (Трубачоў, Проспект, 65), да ноч (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

sylwestrowy

sylwestrow|y

: noc ~a — навагодняя ноч;

bal ~y — навагодні баль

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)