нако́лка, ‑і, ДМ ‑лцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. накалоць (у 4–6 знач.).

2. Аздоба з матэрыі або карункаў, якую наколваюць на жаночую прычоску. Каля столікаў клапатліва завіхаліся афіцыянткі ў белых фартушках і такіх жа наколках на галаве. Гамолка.

3. Разм. Тое, што і татуіроўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падто́чка ​1, ‑і, ДМ ‑чцы, ж.

Дзеянне паводле дзеясл. падтачыць ​1 (у 1 знач.).

падто́чка ​2, ‑і, ДМ ‑чцы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. падтачыць ​2.

2. Падточаны кусок якой‑н. матэрыі. Мае хвацкія аўчынкі: з аднае могуць выйсці плечы без падточак. Баранавых.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

панаксамі́т

(ад фр. panne = сорт гладкай матэрыі + аксаміт)

тонкі аксаміт з бліскучай паверхняй, якая атрымліваецца ў выніку начосу ворсу ў адзін бок.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

цы́пель

(польск. cypel, ад ням. Zipfel)

востры клінападобны канец чаго-н., выступ у чым-н. (як напр. каса ў рацэ, клін матэрыі).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мо́дус, ‑а, м.

1. У логіцы — разнавіднасць сілагізму.

2. У філасофіі 17–18 стст. — мінучы стан або мінучая ўласцівасць матэрыі.

3. Кніжн. Спосаб чаго‑н. Модус пагаднення. Модус прадстаўніцтва.

•••

Модус вівендзі — умовы, якія робяць магчымым хоць часовае пагадненне паміж двума варожымі бакамі (лац. modus vivendi — спосаб існавання, жыцця).

[Лац. modus — мера; спосаб; від.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

атрыбу́т

(лац. attributum = уласцівасць, прыналежнасць)

1) неад’емная, пастаянная прымета, прыналежнасць чаго-н. (напр. атрыбуты ўлады, атрыбуты паляўнічага);

2) філас. неабходная, неад’емная ўласцівасць аб’екта (напр. рух — а. матэрыі).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

эне́ргія

(гр. energeia = дзеянне, дзейнасць)

1) мера руху матэрыі і яе здольнасць выконваць работу;

2) перан. рашучасць і настойлівасць у дасягненні пастаўленай мэты.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

абмо́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

1. Усякі матэрыял для абмотвання чаго‑н.

2. звычайна мн. (абмо́ткі, ‑так). Палоска матэрыі для абмотвання нагі вышэй чаравіка. [Чалавек] быў.. у салдацкіх чаравіках з абмоткамі. Чорны.

3. Сістэма праваднікоў у электрычнай машыне, па якой праходзяць токі, што ствараюць магнітныя палі. Абмотка ротара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абіягене́з

(ад а- + біягенез)

тэорыя ўзнікнення жыцця на Зямлі, паводле якой зародкі жывых істот утварыліся ў выніку ўскладнення рэчываў неарганічнай матэрыі (параўн. біягенез 2).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

атрыбу́т

(лац. attributum)

1) неад’емная, пастаянная прымета, прыналежнасць чаго-н.;

2) філас. неабходная, істотная, неад’емная ўласцівасць аб’екта (напр. рух — а. матэрыі);

3) лінгв. азначэнне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)