дра́хма, ‑ы, ж.

1. Сярэбраная манета ў Старажытнай Грэцыі; грашовая адзінка ў сучаснай Грэцыі.

2. Адзінка аптэкарскай вагі, роўная 3,73 г, якая ўжывалася да ўвядзення метрычнай сістэмы мер.

[Грэч. drachmē.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праско́чыць, -чу, -чыш, -чыць; зак.

1. што. Хутка прабегчы міма чаго-н.

Каля нас праскочылі дзеці.

Поезд праскочыў паўстанак.

2. Пранікнуць, хутка прабрацца куды-н. праз якія-н. перашкоды (разм.).

П. у дзверы.

3. Лёгка прайсці, упасці праз якую-н. адтуліну

Манета праскочыла ў шчыліну.

|| незак. праска́кваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

coin​1 [kɔɪn] n. мане́та

♦

pay smb. back in his own coin адплаці́ць/плаці́ць каму́-н. той са́май мане́тай

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

◎ Мынца ’манетны двор’ (Гарб.), ст.-бел. мынца, минца, мин- ница ’манета, манетная справа, манетны двор’ (пач. XVI ст.) запазычаны са ст.-польск. тупей, тіііса, тіпіса, якія з с.-в.-ням. münze ’манета’ (Булыка, Лекс. запазыч., 86; Чартко, Пыт. мовазн. і метад., 122). Аналагічна ст.-бел. мынцаръ, минцаръ, минцеръ ’загадчык манетнага двара’ (XIV ст.) — гл. Булыка, там жа, 74.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ды́тка ’пабочны заработак’ (Сл. паўн.-зах.). Паводле Сл. паўн.-зах., запазычанне (параўн. польск. dytek ’старажытная манета, роўная шасці грошам’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Та́лер 1 ’старажытная нямецкая манета’ (ТСБМ), ’манета ў 90 кап. серабром, што ўжываецца ў Літве’ (Нас.), ’манета’ (Касп., Бяльк.), та́лер, та́ляр ’тс’ (Сл. ПЗБ), та́ляр ’тс’ (Кольб.): try talàry (Федар. 6). Ст.-бел. талеръ, таляръ ’сярэбраная манета; вагавая адзінка для вырабаў са срэбра, што адпавядае масе талера’ (Ст.-бел. лексікон) згадваецца ў пісьмовых дакументах з 1555 г. і запазычана са ст.-польск. taler, talar ’тс’ (Булыка, Запазыч., 316), куды трапіла з ням. Táler ’старажытная нямецкая срэбная манета’, вынік скарачэння першаснага Joachimstaler ’тс’ ад Joachimstal — горада ў Чэхіі, дзе здабывалі срэбра і ўпершыню вырабілі гэту манету (ЕСУМ, 5, 510; Голуб-Ліер, 484; Брукнер, 564).

Та́лер 2 ’вялікая, ёмістая талерка’ (капыл., Жыв. сл.). Ст.-бел. талеръ, тарелъ (Ст.-бел. лексікон), талеръ, таліръ, тарель ’талерка’ (фіксуецца з 1506 г., Булыка, Лекс. запазыч., 102) запазычанне са ст.-польск. talerz ’тс’, якое трапіла ў польскую са ст.-в.-ням. talier, што з іт. tagliere ’дошка для рэзання мяса’. Параўн. пазнейшае запазычанне та́леж (іван., Жыв. сл.; Сл. Брэс.). Магчыма, другаснае ўтварэнне ад талерка (гл.), успрынятага як памяншальнае па тыпу буталь і бутэлька, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шэ́лег, ‑а, м.

Старажытная дробная манета. А бацька толькі што выплаціў арэнду, і ў хаце не было болей ані шэлега, каб наняць папа і адслужыць па нябожчыцы малебен. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Márkstück

n -(e)s, -e мане́та ў адну́ ма́рку

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

зільбергро́ш

(ням. Silbergroschen)

даўняя пруская сярэбраная манета.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

пія́стр, ‑а, м.

1. Дробная грашовая адзінка і манета ў Турцыі, Егіпце, Сірыі і некаторых іншых краінах.

2. Старажытная грашовая адзінка рознай вартасці ў Іспаніі, Партугаліі і лаціна-амерыканскіх краінах.

[Іт. piastra.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)