апу́склівы, ‑ая, ‑ае.
Неахайны, недагледжаны. [Тварыцкі] быў апусклівы, няголены. Чорны. // Запушчаны, недагледжаны. Будыніна стала нязграбнай і апусклівай: адзін вугал асеў, вушакі пакасіліся. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аха́яцца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Старанна прыбраць сябе, набыць прыстойны выгляд. // Ачысціцца (ад бруду). Загаілі трохі раны Ды ахаяліся з бруду. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ду́дкі, выкл.
Разм. Служыць для адмаўлення чаго‑н., адказу ад чаго‑н. [Гарлахвацкі:] Дудкі, грамадзянін Зёлкін! Нідзе ты ад нас не схаваешся! Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мударэ́з ’разак, Stratiotes L.’ (іўеў., Сл. ПЗБ), утворана па тыпу рус. водоре́з, ногоре́з, ядроре́з, телоре́з. Да муды́ і рэзаць (гл.). З лексемай mǫdo звязаны назвы раслін у чэш. (moudník ’Chamaeorchis’ паводле двух клубняў, ганацк. modʼatka ’чырвоны бэз’), серб.-харв. (лисичја, мачја, пасја, попова муда), славен. (popova moda ’Evonymus’, moda ’Paeonia peregrina’, ’Colchium autumnale’) і рус. (смал. муди ’?’, валаг. му́дки коша́чьи ’Geum rivale L.’, смал. мудорез ’вадзяная крапіва’, му́дочка ’канюшына раллявая, Trifalium arvense L.’, цвяр. муде́ заячьи ’тс’) мовах.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БІРА́ЛА Захар Якаўлевіч
(2.2.1906, в. Раўнаполле Пухавіцкага р-на Мінскай вобл. — 14.9.1993),
бел. паэт. Скончыў Мінскі пед. ін-т (1934). Настаўнічаў. У 1936 рэпрэсіраваны, у 1937 зняволены на 8 гадоў. Пакаранне адбываў у Горкаўскай вобл. на лесараспрацоўках. Вызвалены ў 1940, рэабілітаваны ў 1958. Удзельнік Айч. вайны. У 1945—73 выкладчык Мар’інагорскага с.-г. тэхнікума. Друкаваўся з 1925. У 1929 пад псеўд. Захар Бульбянік выдаў зб. «Смех і радасць вёскі» (гумарыст. вершы, частушкі). Аўтар зб-каў лірыкі, жартаў і гумарыстычных вершаў «Цвітуць кветкі», «У пажарным парадку» (1968), «На светлым чорнае» (1974), «Прыляцела птушка» (1977), «Ружы і крапіва».
т. 3, с. 155
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
медыкаме́нты, ‑аў; адз. медыкамент, ‑а, М ‑нце, м.
Лячэбныя сродкі, лякарства. [Доктар:] Я Антону Мітрафанавічу медыкаментаў пакіну і раскажу, як каля раны хадзіць. Крапіва.
[Ад лац. medicamentum.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мні́цельны, ‑ая, ‑ае.
Які бачыць небяспеку, непрыемнасць там, дзе іх няма; недаверлівы, беспрычынна падазроны. [Наталля:] Вы страшэнна мніцельны і выдумляеце сабе ўсялякія страхі. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палітсаста́ў, ‑таву, м.
Ва Узброеных Сілах СССР — састаў ваенна-палітычных работнікаў. [Скіба:] Перадай камісару палка, каб сабраў увесь палітсастаў, я зараз буду гаварыць. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наку́льгваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Крыху кульгаць. [Доктар] супакойваў і казаў, што бацька праз нейкі час будзе хадзіць без мыліцы, хоць будзе накульгваць. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
налажы́цца, ‑лажуся, ‑ложышся, ‑ложыцца; зак.
Разм. Налаўчыцца рабіць што‑н., напрактыкавацца. Няспраўна з бабаю ў лесе. Не налажылася яна да гэтакай работы. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)