Matríkel

f -, -n

1) заліко́вая кні́жка (студэнта), матры́кул(а)

Éinschreibung in die ~ — залічэ́нне [унясе́нне] у спі́сы студэ́нтаў

2) рэе́стр, спіс

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

усыпі́ць сов.

1. усыпи́ть;

у. хво́рага пе́рад апера́цыяй — усыпи́ть больно́го пе́ред опера́цией;

у. дзіця́ — усыпи́ть ребёнка;

ну́дная кні́жка ўсыпі́ла яго́ — ску́чная кни́жка усыпи́ла его́;

2. перен. усыпи́ть, осла́бить;

у. пі́льнасць — усыпи́ть (осла́бить) бди́тельность

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

працо́ўны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да працы (у 1, 2 знач.); звязаны з працай. Працоўныя навыкі. Працоўны стаж. Працоўная дысцыпліна. Працоўная кніжка. // Заснаваны на працы, на выкарыстанні працы. Працоўнае выхаванне. Працоўная школа, // Зароблены, здабыты працай, атрыманы за працу. Працоўныя даходы. Працоўная слава. // Запоўнены, заняты працай. Працоўнае жыццё. Працоўныя будні.

2. Які жыве сваёй працай. Працоўны народ. Працоўныя класы грамадства. Працоўнае сялянства. / у знач. наз. працо́ўны, ‑ага, м. Адпачынак працоўных. □ Неабходна было наблізіць мастацтва да жыцця працоўных Савецкай Беларусі, адлюстраваць тое новае, што прынёс вызваленаму народу вялікі Кастрычнік. Шматаў.

•••

Працоўны дзень гл. дзень.

Працоўныя рэзервы гл. рэзервы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

agenda

agend|a

ж.

1. сектар; аддзел; філіял (установы);

2. нататнік; памятная кніжка для запісвання спраў;

3. ~y мн. справы;

przejąć ~y — прыняць справы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

працо́ўны

1. прил., в разн. знач. трудово́й;

~нае заканада́ўства — трудово́е законода́тельство;

~ная дысцыплі́на — трудова́я дисципли́на;

~ная кні́жка — трудова́я кни́жка;

2. прил. трудово́й, трудя́щийся;

~нае сяля́нства — трудово́е (трудя́щееся) крестья́нство;

3. в знач. сущ. трудя́щийся;

~ныя ўсяго́ све́ту — трудя́щиеся всего́ ми́ра;

○ ~ныя рэзе́рвы — трудовы́е резе́рвы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

book​1 [bʊk] n.

1. кні́га, кні́жка;

a book about/on ogy кні́га па экало́гіі;

library/children’s/reference books бібліятэ́чныя/дзіця́чыя/даве́дачныя кні́гі;

hardback/paperback books кні́жкі ў цвёрдай/мя́ккай во́кладцы

2. што-н. у вы́глядзе кні́гі, кні́жачкі;

a book of tickets кні́жачка біле́таў;

a chequebook чэ́кавая кні́жка;

an exercise book сшы́так для практыкава́нняў

3. том, ча́стка кні́гі;

the books of the Bible кні́гі Бі́бліі

4. pl. books збо́рнік грашо́вых, статысты́чных і і́ншых справазда́ч;

do the books правяра́ць справазда́чы

5. лібрэ́та (оперы, аперэты)

6. за́піс закла́даў (на конскіх скачках)

♦

be in smb.’s good/bad books infml быць у мі́ласці/нямі́ласці ў каго́-н.;

bring smb. to book BrE, fml кара́ць каго́-н.;

by the book стро́га па пра́вілах, па ўсі́х пра́вілах;

in smb.’s book infml на ду́мку каго́-н., паво́дле не́чае ду́мкі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

чаўпці́, ‑пу, ‑пеш, ‑пе; ‑пём, ‑пяце; незак., што.

Зневаж.

1. Гаварыць недарэчнасці, глупства, бязглуздзіцу. Спыніўся. Прывітаўся і пачаў.. [сустрэчным] чаўпці розную лухту: злез на паўстанку, але ноччу збіўся з дарогі. Машара. [Паўліна:] — А тым часам і бацька твой мо шчэ жывы, дадому вернецца, матку новую возьме... Хаця, што гэта я абы-што чаўпу... Сачанка.

2. Настойліва даводзіць каму‑н. што‑н., паўтараць увесь час адно і тое ж. А Сцёпа ўпрэцца, як бык, і чаўпе сваё: — Выдумкі ўсё. Курто. Прыйдуць канікулы — якая ні работа, а ў .. [сына] заўсёды кніжка за пазухай. І ўсё чаўпе пра адно: пайду ў хімію. Ракітны. / Пра птушак. Іншыя птушкі змоўкнуць, стаміўшыся за доўгі веснавы дзень, а ён [голуб], не зважаючы ні на што, сваё чаўпе. Ігнаценка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

książka

ж. кніга, кніжка;

książka kucharska — кулінарная кніга;

książka telefoniczna — тэлефонная кніга; тэлефонны даведнік;

książka życzeń i zażaleń — кніга скаргаў і прапаноў;

książka z obrazkami — кніга з малюнкамі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Heft

I

n -(e)s, -e

1) сшы́так

2) кні́жка, вы́пуск (часопіса)

II

n -(e)s, -e ру́чка, дзяржа́нне

◊ das ~ nicht aus der Hand gében* — не выпуска́ць з рук стырно́ ўла́ды

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ВАРАНЬКО́ Платон Мікітавіч

(1.12.1913, в. Чарнеччына Ахтырскага р-на Сумскай вобл., Украіна — 10.8.1988),

украінскі паэт. У 1938—41 вучыўся ў Літ. ін-це імя М.Горкага ў Маскве. У Вял. Айч. вайну камандзір падраздзялення ў партызанскім злучэнні С.А.Каўпака. У зб-ках «Карпацкі рэйд» (1944), «Слаўны мір» (1950, Дзярж. прэмія СССР 1951), «Цяпло зямлі маёй» (1959), «Разводдзе» (1970, Дзярж. прэмія Украіны імя Т.Шаўчэнкі 1972), «Сумленне памяці» (1980), «Асеніца» (1983) і інш. — героіка партыз. барацьбы і пасляваен. адбудовы, прыгажосць прыроды і чалавечых пачуццяў, роздум пра перажытае. Пісаў для дзяцей (за зб-кі «Чытаначка», «Аблятаў журавель», «Усім па сем» і інш. літ. прэмія імя Л.Украінкі 1976). Пераклаў на ўкр. мову творы П.Глебкі, В.Віткі. На бел. мову творы Варанько перакладалі А.Астапенка («Твая кніжка», 1954), А.Вялюгін («Хлопчык Памагай», 1958), С.Грахоўскі і інш. («Калыска памяці», 1983), а таксама М.Аўрамчык, Вітка, Н.Гілевіч, М.Калачынскі, Е.Лось, М.Танк, У.Шахавец (у кн. «Украінская савецкая паэзія. Анталогія», т. 2, 1975).

Тв.:

Твори. Т. 1—2. Київ, 1973.

В.А.Чабаненка.

т. 4, с. 6

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)