падковападобная прысадзістая вежа без даху перад уваходнай брамай, якая прызначалася для дадатковага ўзмацнення і абароны галоўнага ўезду ў сярэдневяковы замак.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
утыліта́рны, ‑ая, ‑ае.
Заснаваны на імкненні да практычнага выкарыстання, прымянення чаго‑н.; практычны. Максім Багдановіч ставіць і вырашае праблему ідэйна-мастацкай вартасці паэтычных твораў і іх утылітарнай ролі для грамадства.Майхровіч.Замак меў чыста утылітарнае прызначэнне і быў месцам, дзе насельніцтва хавалася на перыяд ваеннай небяспекі.«Помнікі».// Які мае практычнае прымяненне; прыкладны. Утылітарныя веды.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уга́двацца, ‑аецца; незак.
1. Адчувацца, улоўлівацца па якіх‑н. прыкметах. На пустыры ледзь угадваліся ў цемры абрысы будучага стадыёна.Шыцік.Цені на твар клаліся мякка, рысы тонка акрэсліваліся, і, больш чым калі, угадвалася былая краса.Карпаў.Па шэрых заімшэлых рэштках сцен лёгка ўгадвалася, што гэта быў сапраўдны тыповы замак нейкіх .. нямецкіх баронаў.Ракітны.
2.Зал.да угадваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
векава́ць, вякую, вякуеш, вякуе; незак.
Увесь час жыць дзе‑н., знаходзіцца ў якім‑н. стане, існаваць. [Серадзіха:] — Я меркавала, што мне давядзецца векаваць у зямлянцы, і раптам такая навіна.Гурскі.Нас вывелі ў свет з завуголляў глухіх, А то векавалі б у пана падпаскамі.Лужанін.[Даніла:] Замак, хлопчыку, стары: Многа ўжо вякоў вякуюць Тыя цёмныя муры.Колас.
•••
Век векаваць (звекаваць) — тое, што і векаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ве́чна, прысл.
1. Без пачатку і без канца, заўсёды, бясконца, спрадвеку. Матэрыя існуе вечна. □ Сонца вечна людзям свеціць.Колас.// На працягу вякоў, вельмі доўга. Жыць вечна ў памяці народа.
2. Пастаянна, заўсёды. Пах смалы.. шырокай хваляй вечна плыве з густых хвояў лесу.Чорны.Бацька вечна заняты: то ў абходзе, то высочвае.. глушцоў ці лася, то вязе ў замак рыбу або качак.С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
gród, grodu
м.
1.гіст. умацаванае паселішча; горад; замак
warowny gród — крэпасць;
2.кніжн. места; горад
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Кастэля́нка ’кастэлянка’ (БРС). Параўн. рус.кастеля́нша ’тс’. У ст.-бел. мове ўжо было засведчана гэта слова. Гл. Булыка, Запазыч., 144 (каштелянка; вытворнае ад каштелянъ, кашталянъ, кастелянъ ’камендант замка’). Параўн. яшчэ рус. (старое) кастеля́н ’наглядчык замка або грамадскага будынка’. Першакрыніцай запазычання з’яўляецца італ.caslellano ’камендант, наглядчык замка’ (а гэта з лац.castellānus, утварэнне ад castellum ’замак’). Як і бел.кастэля́нка (каштелянка), але пры дапамозе іншага суфікса, узнікла рус.кастеля́нша (словаўтварэнне яго не бясспрэчнае; параўн. Шанскі, 2, К, 86). Гл. яшчэ Слаўскі, 2, 98.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
castle
[ˈkæsəl]1.
n.
1) цьвярды́ня, крэ́пасьць, цытадэ́ль f.
2) за́мак -ку, пала́ц -у m.
3) ладзьдзя́, тура́f. (у ша́хматах)
2.
v.t.
1) умясьці́ць у цьвярды́ню
2) рабі́ць ракіро́ўку (у ша́хматах)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)