баяне́т

(фр. baionnette = штык, ад Bayonne = назва горада ў Францыі)

1) злучэнне дэталяў, пры якім адна дэталь з прораззю насаджваецца на іншую дэталь з выступам;

2) першапачатковая назва штыка, вынайдзенага ў сярэдзіне 17 ст. у Францыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

капі́р

[ням. Kopier(schablone)]

дэталь капіравальнага станка, якая перадае рух інструменту, што выконвае пэўную аперацыю.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

нагля́днасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць нагляднага. Мастацкая дэталь у творах Я. Брыля надае нагляднасць апісанням. Бугаёў.

2. Метад навучання, заснаваны на паказе таго, што вывучаецца. Супастаўленне і параўнанне — гэта своеасаблівы прыём нагляднасці [на ўроках]. Самцэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кла́пан, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Дэталь у кампрэсарах, рухавіках унутранага згарання і інш., якая закрывае праход пары, газу або вадкасці.

Засцерагальны к.

2. Частка полага органа ў выглядзе складкі ў сэрцы, якая не дае рухацца крыві ў адваротным напрамку.

Сардэчны к.

3. Нашыўка з куска матэрыі, якая прыкрывае кішэню або шво на адзенні.

|| прым. кла́панны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ВО́СЬ у тэхніцы, дэталь машын і механізмаў (звычайна падоўжанай цыліндрычнай формы) для падтрымання частак дэталей, што знаходзяцца ў вярчальным руху. У адрозненне ад вала вось не перадае карысны вярчальны момант і вытрымлівае толькі напружанне выгіну. Адрозніваюць восі нерухомыя (замацоўваюцца ў апорах) і рухомыя (верцяцца ў апорных падшыпніках).

т. 4, с. 277

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГІ́РКА,

фігурная арх. дэталь з цэглы або каменю найчасцей у выглядзе перакуленай пірамідкі. Шырока выкарыстоўвалася ў рус. архітэктуры 16—17 ст. у дэкоры брам, ганкаў, аконных праёмаў. Падвешвалася на схаваным у муроўцы жал. стрыжні і служыла апорай для дэкар. арачак, звычайна размешчаных пад адной вял. аркай.

т. 5, с. 262

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

szczegół, ~u

м. падрабязнасць; дэталь;

wdawać się w ~y — удавацца (паглыбляцца) у дэталі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

мікраскапі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Зроблены, даследаваны пры дапамозе мікраскопа.

2. Вельмі малы, які можна ўбачыць толькі пад мікраскопам. Мікраскапічныя арганізмы. Мікраскапічныя водарасці.

3. перан. Вельмі маленькі, нязначны па велічыні, памерах. Мікраскапічная дэталь. Мікраскапічная доза.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

супраціўле́нне н

1. гл супраціў;

2. эл (дэталь) Wderstand m -(e)s, -stände; тэх Fstigkeit f -;

тэо́рыя супраціўле́ння матэрыя́лаў Fstigkeitslehre f -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

сумёт, ‑а, М ‑мёце, м.

Намеценая ветрам гурба снегу. Ужо больш месяца ляжыць снег, намяло высокія сумёты на вуліцы, на гародах. Шамякін. Адна дэталь, і чытач ужо бачыць снежныя сумёты, чуе, як рыпіць снег. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)