прыбы́тны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і прыбытковы (у 2 знач.). Пісаў яму Уласюк. «Паважаны дзядзька Андрэй! Калі Вы не маеце дужа прыбытных заробкаў, дык прыязджайце да нас: работа для Вас знойдзецца». Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
само́тнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Жыць на адзіноце, знаходзіцца ў становішчы самотнага. [Мацей Мышка:] — Аказваецца, пакуль я самотнічаў і ў маткі рэдка бываў, і нічога не ведаў, дык дзядзька мой у Вільню пераехаў. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГАРДЗЯЛКО́ЎСКАЯ Тэрэза
(1854 — май 1933),
бел. перакладчыца і выдавец. Мела маёнтак Габрылёва-Папоўка (Талачынскі р-н, у межах в. Сані). У 1908 з сынам арганізавала там бел. школу, дзе настаўнікам працаваў Я.Колас. Перакладала на бел. мову творы рус. і польск. пісьменнікаў («Дым» М.Канапніцкай», 1909; «Архіп і Лявонка» М.Горкага, 1910; «Дзядзька голад» С.Віткевіча, 1911). Друкавалася пад псеўд. Зязюля, Т.Г. На ўласныя сродкі выдавала свае пераклады, кнігі Я.Коласа, Ядвігіна Ш. і інш.
В.У.Скалабан.
т. 5, с. 59
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
намо́ршчыць, ‑шчу, ‑шчыш, ‑шчыць; зак., што.
Сабраць у складкі, маршчыны скуру на твары. Зазыба пацёр левай далоняй кончык шырокага носа, наморшчыў няголены твар. Чыгрынаў. Раптам вусаты дзядзька наморшчыў лоб, глянуў кудысьці за вазы. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хро́сніца, ‑ы, ж.
Уст. Хросная дачка ў адносінах да хросных бацькоў. Дзядзька Раман, чалавек дасціпны, бывалы, узяў сабе ролю гаспадара, па вясковых законах у яго на гэта было маральнае права: Саша — яго хросніца. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бухто́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
Разм. Настройваць, узнімаць каго‑н. на якія‑н. дзеянні; падбухторваць, баламуціць. [Рыль:] — Я згодзен, толькі не ведаю, што дзядзька надумаўся. — [Талаш:] — Народ збіраць, бухторыць яго на вялікае рушэнне супраць катаў, гвалтаўнікоў. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́дварыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго-што.
Прымусіць пакінуць месца прабывання; выселіць. // Прымусіць пакінуць якое‑н. месца, памяшканне. Малечы набілася, праўда, поўна, але самых маладых дзядзька Пракоп, якому не трэба было грыміравацца, выдварыў з памяшкання. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
калані́ца, ‑ы, ж.
Разм. Калёсная мазь. Пры калёсах корпаецца дзядзька Ігнат. Ссунуў кола і шчодра і клапатліва, нібы масла на хлеб, намазвае на вось каланіцу. Хадановіч. Пахла яшчэ пылам і каланіцай — гэта з-пад калёс. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БУРХА́НАЎ Шукур
(5.12.1910, Ташкент — 1987),
узбекскі акцёр. Нар. арт. СССР (1959). З 1927 у т-ры імя Хамзы (Ташкент). Ствараў яркія, тэмпераментныя, псіхалагічна складаныя характары: Гафур («Бай і батрак» Хамзы), Фархад («Легенда пра каханне» Назыма Хікмета), Гамлет, Брут («Гамлет», «Юлій Цэзар» У.Шэкспіра), Эдып («Цар Эдып» Сафокла), Вайніцкі («Дзядзька Ваня» А.Чэхава) і інш. З 1940 здымаўся ў кіно: «Тахір і Зухра», «Зорка Улугбека», «Гібель чорнага консула» і інш. Дзярж. прэмія Узбекістана імя Хамзы 1964.
т. 3, с. 354
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
бахі́лы, ‑лаў; адз. бахіла, ‑ы, ж.
1. Самаробныя глыбокія гумавыя галёшы на валёнкі. Дзядзька Сымон у акулярах сядзеў на нізенькім услончыку пасярэдзіне пакоя і клеіў бахілы. Карпаў.
2. Спецыяльны від скураной адзежы для рыбалавецкіх і лесасплаўных промыслаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)