параты́т

(ад пара- + гр. us, otos = вуха)

запаленне калявушнай сліннай залозы;

п. эпідэмічны — свінка.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

заляпі́ць, -ляплю́, -ле́піш, -ле́піць; -ле́плены; зак.

1. гл. ляпіць.

2. што чым. Замазаць, закрыць, заладзіць чым-н. ліпкім, мяккім.

З. дзірку глінай.

З. разбітую шыбу паперай.

3. што чым. Наклейваючы, пакрыць чым-н. паверхню (разм.).

Усю сцяну заляпілі афішамі.

4. каму і што каму. Нанесці ўдар (разм.).

З. аплявуху нахабніку.

З. у вуха.

|| незак. зале́пліваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уляпі́ць, уляплю́, уле́піш, уле́піць; уле́плены; зак.

1. што ў што. Лепячы, уставіць.

У. мазаіку ў сцяну.

2. перан., што і каму. Моцна ўдарыць, выцяць каго-н. (разм.).

У. яму снежкай.

У. у вуха.

3. перан., што. Прычыніць, зрабіць што-н. (замяняе дзеясловы даць, паставіць і пад.; разм.).

У. вымову.

У. вучню двойку.

|| незак. уле́пліваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

надзьму́ць, -дзьму́, -дзьме́ш, -дзьме́; -дзьмём, -дзьмяце́, -дзьму́ць; -дзьмі́; -дзьму́ты; зак.

1. што. Напоўніць паветрам або газам, зрабіць пругкім; нацягнуць што-н. ветрам.

Н. ветразь.

Н. мяч.

2. чаго, безас. Нанесці ветрам.

Н. снегу.

3. безас. Ад ветру, скразняку і пад. прастудзіцца, захварэць.

Надзьмула ў вуха.

◊

Надзьмуць губы (разм., неадабр.) — пакрыўдзіцца.

|| незак. надзіма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. надзіма́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Вушко́ ’ямка ў печы, збоку, для попелу, гарачага вуголля’ (Шушк., 156). Да ву́ха, памянш. форма для абазначэння дэталі печы на падставе метафары «ўваход у печ — галава».

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

стрельну́ть сов., однокр., разг.

1. стрэ́льнуць;

2. (о боли) безл., разг. кальну́ць;

стрельну́ло в у́хе кальну́ла ў ву́ха.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

zíscheln

1.

vi шапта́цца

2.

vt шапта́ць

ins Ohr ~ — шапта́ць на ву́ха

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Аблаву́хі, аблаухі ’з вялікімі вушамі’ (БРС, Нас., Шат., Янк., Бір. дыс., Бяльк., Мат. Гродз.), рус. облоухий да obьlъ (рус. облый ’вялікі, круглы’ і інш.) і ухо ’вуха’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ву́шка, ‑а; Р мн. ‑шак; н.

1. Памянш.-ласк. да вуха (у 2 знач.); маленькае вуха.

2. Тое, што і вуха (у 5 знач.). Каваль падняў звон за вушка і ўдарыў па ім каменем. Ваданосаў.

3. пераважна мн. (ву́шкі, ‑шак). Петлі ў абутку для замацавання яго на назе або нацягвання. Ад лапцей засталіся адны аборы і некалькі вушак. Якімовіч. [Тамашовы] боты.. былі звязаны разам за вушкі і перакінуты на плячах. Бядуля.

4. Дзірачка для ніткі ў іголцы.

5. пераважна мн. (ву́шкі, ‑шак). Страва, зробленая з кавалачкаў цеста з угорнутым у іх тварагом, грыбамі і пад.

•••

За вушка ды на сонейка — выкрыць, прыцягнуць да адказнасці каго‑н. [Левановіч:] А мы яго зараз за вушка ды на сонейка. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

weather​2 [ˈweðə] adj. naut. наве́траны, накірава́ны су́праць ве́тру;

on the weather side на ве́траным баку́

♦

keep one’s weather eye open быць дальнаба́чным, трыма́ць ву́ха во́стра, быць пі́льным

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)