пяты перыяд палеазою, які пачаўся каля 350 млн. гадоў таму назад і працягваўся каля 70 млн. гадоў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
бу́рыIприл. (о цвете) бу́рый;
○ б. ву́галь — бу́рый у́голь;
б. жалязня́к — бу́рый железня́к;
б. мядзве́дзь — бу́рый медве́дь
бу́рыII, -раў (ед. бур м.) сущ., ист. бу́ры
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ВУГЛІ́ ВЫКАПНЁВЫЯ,
цвёрдыя гаручыя карысныя выкапні асадкавага паходжання, прадукт пераўтварэння вышэйшых і ніжэйшых раслін. Маюць да 50% мінер. прымесей і вільгаць. Паводле ступені вуглефікацыі падзяляюцца на буры вугаль, каменны вугаль і антрацыт, у залежнасці ад зыходнага матэрыялу — на гумаліты, сапрагумаліты, гумасапрапеліты, сапрапеліты. Залягаюць звычайна ў выглядзе пластападобных пакладаў сярод асадкавых парод усіх узростаў, пачынаючы з дэвону. Складаюць 87,5% прагнозных рэсурсаў выкапнёвага паліва Зямлі; у сусв. паліўна-энергет. балансе займаюць каля 25%. Разведаныя сусв. запасы (3705 млрд.т) сканцэнтраваны пераважна ў Расіі, ЗША, КНР, Аўстраліі. Нязначныя радовішчы выяўлены ў Беларусі. Сыравіна для металург. і хім. прам-сці. Гл. таксама Вугальная прамысловасць.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
уго́льшчына Месца, дзе выганялі дзёгаць і выпальвалі драўняны вугаль (Бых.Рам. 1912, 3). Тое ж уголле (Бых.Рам. 1912, 3).
□ вв. Угольшчына, Уголле Бых. (Рам. 1912, 3).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
каласні́к, ‑а, м.
1. Чыгунная рашотка ў топцы для праходу паветра пад паліва і выпадзення попелу з топкі. Хлапец завіхаўся з жалезнай лапатай, падкідваў у .. топку вугаль, шураваў каласнікі.Лынькоў.У топцы паравоза вываліўся адзін з каласнікоў.Васілёнак.
2.толькімн. (каласнікі́, ‑оў). Драўляныя або металічныя брусы, злучаныя ў выглядзе рашоткі, у верхняй частцы тэатральнай сцэны для мацавання і спуску дэкарацый.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пара́дкаваць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; незак., каго-што і без дап.
Прыводзіць у парадак каго‑, што‑н.; наводзіць парадак дзе‑н., у чым‑н. Маці з урачыстым выглядам парадкавала на стале талеркі і відэльцы.Карпаў.Качагар.. быў на тэндэры, парадкаваў там вугаль.Лынькоў.Антосю таксама хапала працы. Пакуль зямля падсыхала, ён тупаў каля хаты, парадкаваў у хляве і гумне.С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рубі́ць1, рублю, рубіш, рубіць; незак., што.
Падшываць край чаго‑н.; рабіць рубец. Рубіць хустку.
рубі́ць2, рублю, рубіш, рубіць; незак., што.
1. Будаваць што‑н. з дрэва, бярвення. Захар аблюбаваў месца для новай хаты і пачаў рубіць зруб.Краўчанка.Уладзік толькі дрэва навалачыў, каб новую хату рубіць.Брыль.
2. Здабываць (руду, вугаль).
•••
Рубіць з пляча — гаварыць, дзейнічаць неразважліва, рэзка, занадта катэгарычна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АНГРЭ́НСКАЕ РАДО́ВІШЧА вугальнае, ва Узбекістане, у даліне р. Ахангаран. Пл. 70 км². Вугляносныя адклады юры. Агульныя геал. запасы да глыб. 600 м — 2,57 млрд.т. Адкрыта ў 1933, распрацоўваецца з 1940. Вугаль буры. Цеплыня згарання 13,9 МДж/кг. Здабыча пераважна адкрытым спосабам. Цэнтр — г. Ангрэн.