за́муж, -жу
1. нареч. за́муж;
вы́йсці з. — вы́йти за́муж;
адда́ць з. — отда́ть за́муж;
2. разг., в знач. сущ., м. заму́жество ср.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
камо́рнік, ‑а, м.
Спецыяліст па межаванню зямельных надзелаў. Стары Чапскі, а потым і яго сыны не хацелі аддаць луг сялу, падкупілі каморнікаў і тыя пераправілі планы. Якімовіч. Панскія каморнікі перамервалі зямлю так, каб селяніну прыпала паменш і самае горшае. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыро́ст, ‑у, М ‑сце, м.
Павелічэнне ў колькасных адносінах; прыбаўленне. Прырост насельніцтва. Прырост прадукцыі. □ Людзі хапаліся за работу, каб выкарыстаць, покі не позна, кожную часіну, каб аддаць зямлі на захаванне і на прырост хоць малую колькасць збожжа і бульбы. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чыгу́начнік, ‑а, м.
Работнік чыгуначнага транспарту. Міхал Баўдзей зараз таксама быў безработным: яго зволілі са службы за ўдзел у забастоўцы чыгуначнікаў. Колас. Трэба аддаць належнае французскім чыгуначнікам, якія захоўвалі сталы парадак ва ўсім гэтым шуме і тлуме шматтысячнага патоку; пасажыраў. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чэсць, -і, ж.
1. Вартыя павагі і гордасці маральныя якасці чалавека; яго адпаведныя прынцыпы.
Справа чэсці.
2. Добрая, незаплямленая рэпутацыя чалавека.
Бараніць ч. свайго імя.
3. Цнатлівасць (пра жанчын).
4. Слава, павага, пашана.
Госці ведалі, каму аказваць ч.
Ч. таму, хто самааддана працуе.
◊
Аддаць чэсць каму — прывітаць ваеннага, прыклаўшы руку да галаўнога ўбору.
Пара і чэсць знаць (разм.) — пара закончыць што-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
предпоче́сть сов. адда́ць перава́гу (каму, чаму, перад кім, перад чым, над кім, над чым); (счесть за лучшее) палічы́ць за ле́пшае;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
переде́лка пераро́бка, -кі ж.;
переде́лка прое́кта пераро́бка прае́кта;
отда́ть в переде́лку адда́ць у пераро́бку;
◊
попа́сть в переде́лку тра́піць у пераплёт;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
barter away
прагандлява́ць ці адда́ць са стра́таю
to barter away one’s soul for wealth — прада́ць душу́ за бага́цьце (ці і́ншыя прывіле́і ў жыцьці́)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
дружба́цкі, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які мае адносіны да дружбака, дружбакоў; сяброўскі. [Міхась] наогул быў дружбацкі хлопец і за кампанію гатовы быў аддаць усё. Шахавец. І з тае часіны, дзе б хто з іх ні быў, сувязь дружбацкая між імі не парывалася. М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакло́н, ‑у, м.
1. Знак прывітання, павагі, удзячнасці і пад., які выяўляецца ў нахіленні галавы або верхняй часткі тулава. [Вераб’ёў] паклонам павітаўся з сялянамі. Дуброўскі. Пан Богут ветлівым паклонам Гасцей вітае дарагіх. Колас. Высокі [настаўнік] паваеннаму стукнуў абцасамі і сагнуў у паклоне спіну. С. Александровіч.
2. Шчырае, сардэчнае пажаданне шчасця, дабра ў пісьмовай або вуснай форме. Як родны бацька, любіў Сямён Ніну. Калі пасылаў з арміі паклоны сваім дзецям і пляменнікам, асабліва цікавіўся, як расце Ніна. Гроднеў.
•••
Адбіваць паклоны гл. адбіваць.
Адбіць паклон гл. адбіць.
Аддаць паклон гл. аддаць.
Біць паклоны гл. біць.
Зямны паклон — стаўшы на калені, пакланіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)