The wounded soldier lay as impassive as if he were dead — Пара́нены жаўне́р ляжа́ў непрыто́мны, бы́ццам мёртвы
3) няўра́зьлівы
4) безува́жны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ледзяны́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да лёду; які складаецца з лёду. Усё — зямля, дрэвы, стрэхі — пакрылася звонкай ледзяной коркай.Шамякін.// Пакрыты лёдам, абледзянелы. Ледзяныя вяршыні гор. □ Па ледзяных горках коўзаюцца дзеці.Мурашка.
2. Вельмі халодны; халодны як лёд. Дзе-нідзе байцы з першага ж кроку правальваліся па пояс ў ледзяную ваду.Краўчанка.Здольнасць што-небудзь усведамляць вярнулася да Хвядоса ўжо на вуліцы, калі твар яго апякло ледзяным ветрам.Шашкоў.// Застылы, адубелы. Ледзяныя пальцы. Ледзяны твар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
bovine
[ˈboʊvaɪn]1.
adj.
1) вало́вы; каро́він
2) Figur. як вол ці каро́ва
а) паво́льны, тупы́
a bovine stare — тупы́ по́зірк
б) абыя́кавы, флегматы́чны
a bovine nature — флегматы́чная нату́ра
2.
n.
вол або́ каро́ва
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
дзёрзкі, ‑ая, ‑ае.
1. Непачцівы, грубы; нахабна-задзірлівы. Дзёрзкі адказ. □ Дрэнны ён хлопец: навошта было так крыўдзіць матку, казаць ёй такія дзёрзкія словы?Колас.Часам на Ніка як бы нешта находзіла і ён станавіўся дзёрзкі, грубы і непаслухмяны.Лынькоў.
2. Вельмі смелы, абыякавы да небяспекі. — Хто думае наступаць, той заўсёды клапоціцца наконт разведкі: мабільнай, гібкай, разумнай, а калі трэба — дзёрзкай.Алешка.// Поўны смелых, упэўненых парыванняў. Якая багатая ноч! І як добра, што я гашчу ў цябе, радзіма мая, — дзёрзкая, свежая і дужая, як маладосць.Скрыган.Нам партыя дала І смелы дзёрзкі розум, І дум высокі ўзлёт, І веліч ясных мэт.Звонак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бадзя́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; незак.
1. У пошуках чаго‑н. весці вандроўнае, без пэўнага занятку і прыстанішча жыццё. Можна сабе ўявіць, якое шчасце мець свой кут і не мець вечнай патрэбы бадзяцца па свеце, каб зарабляць хлеб у чужых людзей!Чорны.Два гады бадзяўся Тодар па маёнтках, бяздомнік, беззямельнік.Чарнышэвіч.
2. Марна траціць час, сланяючыся без справы. Сын трымаўся адзін, нудзеў, бадзяўся з кута ў кут і да ўсяго быў халодны і абыякавы.Чорны.// Бязмэтна блукаць дзе‑н. Я прыйшоў у лес без якой там пэўнай мэты ці пільнай патрэбы. Проста бадзяўся па аглухлых палянах, дыхаў сыраватым паветрам.Ігнаценка.[Ігнат] бадзяўся то па агародзе, то па вуліцы, не знаходзячы месца.Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акамяне́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які стаў цвёрдым як камень, ператварыўся ў камень. Акамянелы раствор. □ І лісцейка як адціснулася тысячы год назад, так і захавала свой малюнак у акамянелым дрэве.Лынькоў.//перан. Які стаў цвёрды, сухі ад працяглага ляжання. І стаялі счарнелыя печы З пераваранай бульбай, З выкіпеўшай капустай, З акамянелым хлебам.Блатун.Зямля стала зусім акамянелай.Каваль.
2.перан. Які стаў нерухомым, замёр; застылы, аслупянелы. Ваня стаяў акамянелы. Няўжо праўда?Новікаў.
3.перан. Які страціў здольнасць выяўляць якія‑н. пачуцці; абыякавы да ўсяго. На пярэдняй парце, сціснуўшы галаву далонямі, сядзела з акамянелым тварам Рая.Шамякін.Пеця стаяў з акамянелым сэрцам, абхапіўшы рукамі худыя плечы маці, і таксама плакаў.Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Паха́бны ’непрыстойны, бессаромны’ (ТСБМ). З і рус.поха́бный ’тс’, пск., цвяр. ’дрэнны, мізэрны’ (параўн. рус.ха́бить, рус.-ц.-слав.хабити, укр.оха́бити ’жаваць’, ц.-слав.похабъ ’вар’ят, дзікі’, польск.chaba ’кляча’, chaby ’косці, што вытыркаюцца з-пад скуры’, чэш.ochabiti ’знясіліць’, ochabnouti ’зрабіцца вялым’, паўд.-чэш.vochabnout ’змізарнець’, мар.ochápalý ’хворы’, ’напалоханы’, чэш. і славац.chabý ’вялы, млявы’, ’малы’, ’баязлівы’, славен.hábiti, серб.-харв.ха̏бити ’пашкоджваць, зношваць’, балг.хабя, изхабя ’псую’, ц.-слав.охабьнъ ’кепскі’. Прасл.xabъ, роднаснае да ст.-грэч.κωφός ’млявы, бездапаможны, нямоцны (пра стралу кепскага стралка)’, ’бязгучны, тупы на слых’ > ’глухі’, ’упалы духам’ > ’неразважлівы’, да літ.kàpti ’рабіцца млявым’ < і.-е.*kōphos (Махэк₂, 194–195), у якім k > x, а ‑b‑ з семантычна блізкага slabъ ’слабы’. Пры гэтым ён указвае на нерэгулярнае і.-е.*ph. Младэнаў (664) і Петарсан (KZ, 47, 286) таксама звязваюць іх з і.-е. адпаведнікамі, якія абазначаюць цялесную слабасць: лац.hebes, арм.xul ’глухі’, але рэканструююць і.-е.*khābh‑/*qhōbl‑ ’знямоглы, абыякавы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
głuchy
głuch|y
глухі;
~y jak pień — глухі, як пень;
~a cisza — мёртвая цішыня;
~y na co — глухі да чаго; абыякавы;
głuchy sen — глыбокі сон;
~a ściana — глухая сцяна;
~a wieś — глухамань
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
screen1[skri:n]n.
1. шы́рма, засло́на; шчыт;
a folding screen складна́я шы́рма;
a smoke screen дымава́я засло́на;
under the screen of night пад начны́м по́крывам;
put on a scre en of indifference зрабі́ць абыя́кавы вы́гляд
2. экра́н; кіно́;
a thin screen пло́скі экра́н;
put a play on the screen экранізава́ць п’е́су;
show a film on the screen выпуска́ць фільм на экра́н
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)