situation
[,sɪtʃuˈeɪʃən]
n.
1) ме́сцазнахо́джаньне, ме́сца n.
Choose an attractive spot for our camp — Вы́берце прыго́жае ме́сца для на́шага ля́геру
2) абста́віны pl. only, сытуа́цыя f.
3) стано́вішча n., пра́ца f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Зго́да ’лад’. Рус. сго́да ’шчасце’ (Даль), укр. зго́да, польск. zgoda, чэш. shoda, славац. zhoda ’лад’, н.-луж. zgoda ’добрае надвор’е’, славен. zgọda ’выпадак’, серб.-харв. зго̏да ’выпадак, умова, зручнасць’, балг. зго̀да ’зручныя абставіны, выпадак’, ’згода’, макед. згода ’зручнасць, выпадак’. Ц.-слав. (серб.) съгода ’выпадак’ (Міклашыч, Lex. palaeosl., Данічыч). Ст.-рус. згода (1493 г., у «польск. справах») ’умова, згода’. Ст.-бел., ст.-укр. згода ’мір’ (Сінаніма). Бязафіксны назоўнік ад дзеяслова sъ‑god‑i‑ti (sę) (гл. год, гадзіцца), які меў шырокае кола значэнняў, у тым ліку ’згаджацца, быць падыходзячым, трапляцца’. Бел. значэнне ўказвае, верагодна, на польск.-укр. бел.-славац. арэал, магчыма, хаця і не абавязкова пад польск. уплывам ці з польск. мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рэалі́зм
(фр. réalisme, ад с.-лац. realis = сапраўдны)
1) напрамак у літаратуры і мастацтве, які ставіць мэтай праўдзівае адлюстраванне рэчаіснасці ў яе тыповых рысах;
2) здольнасць дакладна ўлічваць наяўныя ўмовы, абставіны, магчымасці (напр. палітычны р., р. у планаванні).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
абстано́ўка ж
1. (мэбля і г. д.) Möblíerung f -, Éinrichtung f -;
2. (абставіны) Láge f -, Situatión f -, -en; Verhältnisse pl, Bedíngungen pl;
суча́сная абстано́ўка die gégenwärtige Láge [Situatíon];
у афіцы́йнай абстано́ўцы in éinem offizíellen Ráhmen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ке́пска,
1. Прысл. да кепскі.
2. безас. у знач. вык. Пра неспрыяльныя абставіны, дрэннае самаадчуванне. Холадна. Вецер па полі гуляе, Вые, як звер, Снег узрывае, нуду наганяе, — Кепска цяпер! Багдановіч. // Пра нястачу, недахоп чаго‑н. — Як вы з дры[ва]мі, дзядзька Малах? — Малах ажыўляецца: — Кепска, браточак мой даражэнькі! Лічаныя паленцы ўжо асталіся. Зарэцкі.
3. безас. у знач. вык., каму. Пра цяжкі душэўны або фізічны стан. Дзяўчынаньцы кепска стала — стала плакаць ды ўздыхаць. З нар.
•••
Кепска кончыць гл. кончыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абярну́ць, абярну́, абе́рнеш, абе́рне; абярні́; абе́рнуты; зак., што.
1. Паваліць на бок, перакуліць; разліць што-н., перакуліўшы пасудзіну.
А. воз са снапамі.
А. збан з малаком.
2. Павярнуць назад, убок.
А. твар да суседа.
3. Накіраваць, пусціць у абарот.
А. капітал.
4. Ператварыць, змяніць, перавесці адну якасць у другую.
А. здарэнне ў жарт.
5. кім-чым або ў каго-што. У казках і павер’ях: ператварыць у каго-, што-н. пры дапамозе чараў.
А. у воўка.
А. у камень.
6. Схіліць да чаго-н.
А. у сваю веру.
7. Прыдаць іншы кірунак, змяніць (пра ход якой-н. справы, пра абставіны).
А. справу на сваю карысць.
|| незак. абаро́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
sytuacja
sytuacj|a
ж. сітуацыя; становішча, абставіны;
~a polityczna — палітычнае становішча;
~a bez wyjścia — бязвыхаднае становішча;
znaleźć się w trudnej ~i — трапіць у складанае (цяжкае) становішча
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
najeżony
najeżon|y
1. натапыраны;
~e włosy — натапыраныя валасы;
2. перан. ашчацінены;
szeregi ~e lasem dzid — шэрагі, ашчаціненыя лесам дзідаў;
sytuacja ~a trudnościami — цяжкія (складаныя) абставіны
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
adverse
[ædˈvɜ:rs]
adj.
1) непрыя́зны, варо́жы, нязго́дны з чым
His adverse criticisms discouraged me — Яго́ная варо́жая кры́тыка зьнеахво́ціла мяне́
2) некары́сны, шко́дны
adverse circumstances — некары́сныя абста́віны
3) супраці́ўны
adverse winds — супраці́ўныя вятры́
4) супрацьле́жны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
фон1
(фр. fond, ад лац. fondus = аснова)
1) асноўны колер карціны (напр. светлы ф.);
2) задні план карціны або таго, што мы бачым (напр. дом на фоне мора);
3) перан. агульныя ўмовы, абставіны, у якіх што-н. адбываецца (напр. агульны ф. падзей).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)