Рост ’павелічэнне колькасці, прырост’, ’фігура, вышыня чалавека або жывёлы’, ’росля раслін’ (ТСБМ, Бяльк., ТС, Сл. ПЗБ), роставы ’вегетатыўны’ (Байк. і Некр.). Укр. ріст, рус. рост, польск. wzrost ’рост’, н.-луж. zrost ’вышыня чалавека’, zrostność ’росля’, в.-луж. róst ’рост чалавека’, ’нарасць’, чэш. růst ’рост, развіццё’, vzrůst ’рост, прырост, павелічэнне’, славац. rast, rastenie, vzrastanie ’рост’, vzrast ’фігура’, славен. rȃst ’рост, развіццё; расліннасць’, серб. ра̑ст ’рост, фігура’, харв. rȃst ’тс’, ’развод шлюбу’, макед. раст ’рост, удасканаленне’, растеж ’тс’, балг. ръст ’рост, вышыня’, растѐж ’росля’ (хаця БЕР, 6, 378 балг. ръст адносіць да връст ’узрост’), ст.-слав. растъ ’рост’. Прасл. *orstъ, якое з і.-е. *ord‑tǒ‑, роднаснае лац. arduus ’высокі’, гальск. ardu̯o‑ ’Ардэны’, ірл. ard ’высокі, вялікі’, алб. rit ’расту’, авест. ərəẟva‑ ’прамы, высокі’ (Фасмер, 3, 505).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Стадо́ла ‘канюшня на заезным двары’, ‘вялікі хлеў’ (ТСБМ, Нас., Байк. і Некр., Шат., Касп., Бяльк., Сл. ПЗБ), ‘адрына’ (Сл. ПЗБ, Сл. Брэс.), ‘адрына; пуня’ (Скарбы), ‘вялікая пабудова’ (ТС, Ян.), стадо́ля ‘вялікае заезнае памяшканне’ (Шат.), стодо́л ‘адрына для малацьбы’, ‘частка адрыны, дзе малоцяць’ (Шушк.). Укр. стодо́ла, стодо́ля ‘клуня’, рус. стодо́ла ‘навес, хлеў, адрына’, польск. stodoła ‘гаспадарчы будынак для захоўвання сена, збожжа і пад.’, чэш. stodola ‘тс’. Запазычанне праз польскае і чэшскае пасрэдніцтва з ст.-в.-ням. stadal ‘хлеў, стойла’; гл. Міклашыч, 323; Фасмер, 3, 764; Брукнер, 516; Махэк₂, 578; Борысь, 578; Басай-Сяткоўскі, Słownik, 339–340. У беларускай праз польск. stodoła (Карскі, Белорусы, 135; Кюнэ, Poln. 99); ст.-бел. стодола (стадола) ‘гасцініца, карчма, гумно’ (XVI ст.) з ст.-польск. stodoła.; гл. Булыка, Лекс. запазыч., 97.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пан м.

1. поме́щик, пан, ба́рин;

2. ба́рин, господи́н;

ва́жны п. — ва́жный господи́н (ба́рин);

3. (лицо, пользующееся властью по отношению к другим) господи́н, пан;

4. разг. (об уклоняющемся от работы) ба́рин;

5. (обращение) па́не господи́н, су́дарь;

◊ ці п., ці прапа́ў — погов. ли́бо пан, ли́бо пропа́л;

не вялі́кі п. — не велика́ ши́шка;

жыць па́нам (як пан, па-па́нску) — жить ба́рином;

віда́ць па́на па халя́вах — посл. ви́дно пти́цу по полёту

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

кру́пный

1. буйны́;

кру́пный рога́тый скот буйна́я рага́тая жывёла;

кру́пные де́ньги буйны́я гро́шы;

2. (большого масштаба) буйны́;

кру́пным пла́ном кино буйны́м пла́нам;

кру́пная промы́шленность буйна́я прамысло́васць;

3. (значительный) выда́тны;

кру́пный учёный выда́тны вучо́ны;

4. (важный, значительный) вялі́кі; зна́чны; мо́цны; во́стры;

кру́пные собы́тия вялі́кія (зна́чныя) падзе́і;

кру́пная ссо́ра мо́цная сва́рка;

◊

кру́пный разгово́р рэ́зкая (во́страя) размо́ва;

5. (полный — о ребёнке, лице) обл. бучны́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

lada

I lad|a

ж. прылавак; стойка;

spod ~y — з-пад прылаўка; з-пад крыса

II

любы; кожны;

lada dzień — кожны дзень; у любы дзень;

lada kto — абы-хто;

lada co — абы-што;

lada jaki — абы-які;

nie lada sukces — немалы (вялікі) поспех

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

холм Стар. Высокае месца, вялікі ўзгорак. Тое ж хоўм (Слаўг.).

□ вв. Халмы і Холм Віц. (Рам. Мат.), вв. Халмы, Халмоўка Барыс., Дзярж., Мядз., в. Холмеч Рэч., в. Хаўмы Чав., ур. Хоўмы (поле) каля в. Любаны Слаўг. на месцы б. в. Хоўмы Слабада (1750 ЦДГА БССР, ф. 694, воп. 4, інв. 1556, л. 229).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

airy

[ˈeri]

adj.

1) ве́траны, з праве́вам

a large airy room — вялі́кі пако́й з праве́вам

2) лёгкі; даліка́тны

an airy tune — лёгкая мэлёдыя

3) уя́ўны, нерэа́льны

airy phantoms of the mind — уя́ўныя прыві́ды фанта́зіі

4) бестурбо́тны; вясёлы

airy laughter — бестурбо́тны сьмех

5) Figur. ненатура́льны, прытво́рны

an airy tone of voice — ненатура́льны тон го́ласу

6) ганары́сты, фанабэ́рысты

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

gross

[groʊs]

1.

adj.

1) уве́сь, по́ўны; бру́та, валавы́

gross receipts — валавы́ прыбы́так

gross weight — вага́ бру́та

2) ве́льмі благі́, вялі́кі (памы́лка)

3) грубія́нскі, вульга́рны

4) ве́льмі сы́ты, таўсты́ (чалаве́к)

5) густы́, зьбі́ты (за́расьнік)

2.

n.

1)

а) цэ́лая су́ма; уся́ ко́лькасьць

б) Obsol. бо́льшая ча́стка, бальшыня́

2) 12 ту́зінаў, 144 шту́кі

•

- in the gross

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

profound

[prəˈfaʊnd]

1.

adj.

1) глыбо́кі

a profound sigh (sleep) — глыбо́кі ўзды́х (сон).

2) ве́льмі вялі́кі

profound despair — вялі́кая ро́спач

profound sympathy — найглыбе́йшыя спачува́ньні

3) глыбо́кі, му́дры

a profound thinker — глыбо́кі мысьля́р

4) ні́зкі

a profound bow — шчы́ры пакло́н

2.

n., Poetic

1) глыб f.; мо́ра n.; акія́н -у m.

2) бязьме́рная бе́здань, прадо́ньне n.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

tug

[tʌg]

1.

v.t. (-gg-)

1) ту́заць

2) буксі́раваць, браць на буксі́р

We tugged the boat into shore — Мы прыцягну́лі чо́вен да бе́рага

2.

v.i.

ту́заць

The child tugged at the mother’s hand — Дзіця́ ту́зала ма́тку за руку́

3.

n.

1) вялікі вы́сілак; напру́жаньне, намага́ньне n.; заця́тае змага́ньне

2) буксі́рнае су́дна

3) гуж -а́ m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)