я́касць, -і, ж.
1. Характэрная адзінка, істотная ўласцівасць, якая адрознівае адзін прадмет ці з’яву ад другіх.
Колькасць і я.
Пераход да новай якасці.
2. Тая або іншая ўласцівасць, годнасць, ступень прыгоднасці каго-, чаго-н.
Я. работы.
Я. прадукцыі.
Выдатная я.
Высокія душэўныя якасці.
◊
У якасці каго-чаго, прыназ. з Р — як хто-, што-н.
Прысутнічаць у якасці наглядальніка.
|| прым. я́касны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Якасныя змены.
Якасныя адрозненні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ла́шчыцца, ‑шчуся, ‑шчышся, ‑шчыцца; незак., да каго і без дап.
З ласкаю гарнуцца да каго‑н.; старацца ласкай выклікаць ласку ў адказ. Сузан хадзіў на працу.. Дома быў негаваркі, агрызаўся нават на дзяцей, калі тыя спрабавалі лашчыцца да яго. Лынькоў. Лыска падскочыў да Грышкі, пачаў лашчыцца і лізаць яму рукі. Чарот. // Паддобрывацца да каго‑н., ласкаю, ліслівасцю старацца выклікаць прыхільнасць да сябе. [Андрэй:] — Людзі ашукваюць адзін другога за вочы, а ў вочы лашчацца адзін да другога, словы добрыя кажуць... Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падса́к, ‑а, м.
Тое, што і сак (у 2 знач.). Па вуліцы прайшоў стары з вудамі і падсакам. Ляўданскі. — Лешч! — у адзін голас ускрыкнулі здзіўленыя настаўнік і тэхнік. — Хапай падсак, падсакам яго! Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нырцава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; незак.
Разм. Тое, што і ныраць. Хлопцы ўлетку нырцавалі, выхваляючыся адзін перад адным, хто больш прабудзе пад вадою. Сабаленка. Цемра ў нетры нор нырцуе, Навагодні дзень ідзе. А. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папо́ўшчына, ‑ы, ж.
1. Адзін з напрамкаў у стараверстве.
2. Рэлігійна-містычныя погляды, вераванні і забабоны, якія падтрымлівае царква. Філасофія, якая вучыць, што сама фізічная прырода ёсць вытворнае, — ёсць чысцейшая філасофія папоўшчыны. Ленін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасігна́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак.
Падаць сігнал. — Каля Дземідовічавай хаты пасігналь! — крыкнуў адзін з трактарыстаў Алёшу. Лобан. Бывае, сядзіць на дарозе верабей, дык Ганна Лявонаўна абавязкова яму пасігналіць: ту-ту-ту-ту! Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паста́ў 1, ‑става, м.
Пара млынавых камянёў, адзін з якіх нерухомы, а другі круціцца на ім. Вецер добры быў, вятрак малоў на два паставы. Сабаленка.
паста́ў 2, ‑става, м.
Тое, што і сувой.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пражыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да пражыць (у 3 знач.).
2. Мець месца жыхарства дзе‑н. Разведчыкі начавалі ў лагеры рэдка, і старшына пражываў у зямлянцы найбольш адзін, як бабыль. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абабі́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад абабіць.
2. у знач. прым. З пашкоджаннямі на паверхні, драпінамі, шчарбінамі; абшарпаны. Між голых сцен, несамавітых, Такіх панурых, абабітых, Астаўся стол адзін на месцы. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заме́с, ‑у, м.
Спец.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. замешваць — замясіць. Замес цеста. Замес бетону.
2. Тое, што замешана; маса, якая замешваецца ў адзін прыём. Адгрузіць гатовы замес. Даць восемсот замесаў за змену.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)