1. Прыстасаванне для чысткі, мыцця, змятання чаго-н. у выглядзе плоскай калодачкі з густа насаджаным на яе шчаціннем ці іншым матэрыялам.
Ш. для абутку.
Зубная ш.
Ш. для чысткі коней.
2. У коней: частка нагі над капытом і пучок валасоў на гэтым месцы (спец.).
3. Прыстасаванне ў электрамашыне для перадачы току ад вярчальных частак да нерухомых (спец.).
|| памянш.шчо́тачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 знач.).
|| прым.шчо́тачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гіпертані́я
(ад гр. hyper = над, звыш + tonos = напружанне)
1) павышэнне крывянога ціску (проціл.гіпатанія 1);
2) хвароба, якая выражаецца ў павышэнні крывянога ціску ў артэрыяльных сасудах.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
епі́скап
(гр. episkopos, ері = над + skopeo = гляджу, назіраю)
вышэйшае духоўнае званне ў праваслаўнай царкве, якое прысвойваецца звычайна кіраўніку епархіі, а таксама асоба, якая мае гэта званне.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
БРАСІ́Д
(Brasidas),
спартанскі палкаводзец. У 424 да н.э. ў Пелапанескую вайну захапіў г. Амфіпаль, залатыя руднікі ў Пангеі, садзейнічаў аддзяленню ад Афінаў некалькіх саюзных з імі гарадоў у Фракіі. У 422 да н.э. атрымаў перамогу каля Амфіпаля над афінскім войскам Клеона, але сам загінуў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГЕЛІЯФІ́ТЫ
[ад гелія... + ...фіт(ы)],
расліны, якія прыстасаваліся да жыцця пры вял. колькасці сонечнага святла (святлолюбівыя расліны). У цяні выяўляюць прыкметы прыгнечанасці. У геліяфітаў высокая інтэнсіўнасць фотасінтэзу: гэты працэс пачынае пераважаць над працэсам дыхання пры высокім асвятленні (хвоя звычайная, бяроза бародаўчатая, дуб звычайны, лістоўніца, пшаніца, падбел і інш.).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
«ГО́ЛАС МО́РА»,
інфрагукавыя хвалі, якія ўзнікаюць над паверхняй мора пры моцным ветры, у выніку віхраўтварэння за грабянямі хваль. «Голас мора» можа быць прадказаннем шторму таму, што інфрагукавыя хвалі распаўсюджваюцца на вял. адлегласці з-за малога паглынання, іх скорасць значна перавышае скорасць перамяшчэння вобласці шторму.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
żałość
ж.кніжн. туга, журба, смутак; жаль;
żałość nad losem — журба па лёсе; бедаванне над лёсам;
żałość po matce — туга па маці
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
hover
[ˈhʌvər]
v.i.
1) (over) луна́ць, лётаць над адны́м ме́сцам; вісе́ць, узвыша́цца
2) быць, знахо́дзіцца паблі́зу
3) вага́цца, хіста́цца
to hover between life and death — вага́цца памі́ж жыцьцём і сьме́рцяй, быць блі́зкім да сьме́рці
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Cum recte vivis, ne cures verba malorum
Калі жывеш сумленна, не бойся злых языкоў.
Если живёшь честно, не бойся злых языков.
бел. Хто не чыніць ліхога, таму не страшна нічога.
рус. Добрая совесть не боится клеветы. К чистому поганое не пристанет.
фр. Bave du crapaud n’atteint pas la blanche colombe (Слюна жабы не заденет белого голубя).
англ. Clear conscience laughs at false accusations (Чистая совесть смеётся над ложными обвинениями).
нем. Ein reines Gewissen, ein gutes/sanftes Ruhekissen (Чистая совесть хорошая/мягкая подушка для отдыха).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
адвенты́зм
(ад лац. adventus = прышэсце)
хрысціянская плынь у пратэстантызме, якая ўзнікла ў 1830-я гг. у ЗША і прапаведуе другое прышэсце Хрыста для «страшнага суда» над усімі жывымі і мёртвымі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)