еўге́ніка, ‑і, ДМ ‑ніцы, ж.
Вучэнне аб спадчынным здароўі людзей і шляхах паляпшэння яго спадчынных уласцівасцей; выкарыстоўвалася рэакцыянерамі і расістамі, каб абгрунтаваць і апраўдаць панаванне эксплуататарскіх класаў і расавую дыскрымінацыю.
[Ад грэч. eugenēs — высакароднага паходжання, добрай пароды.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жылпло́шча, ‑ы, ж.
Плошча дома, кватэры і пад., прызначаная для жылля; жыллёвая плошча. // Памяшканне для жылля, кватэра. Дэмабілізаваўся [генерал-маёр] і хоча жыць у Мінску, але, каб прапісацца, трэба знайсці вольную жылплошчу. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замачы́цца, ‑мачуся, ‑мочышся, ‑мочыцца; зак.
Замачыць сябе, сваю вопратку. Зося, палажыўшы серп на плячо, вышэй падаткнуўшы спадніцу, каб не замачыцца ў вячэрнюю расу,.. падбегла да Міхаські, узяла яго на рукі. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ізно́ў, прысл.
Разм. Зноў, яшчэ раз. Я пайду да яе, да каханай маёй, Каб ізноў яе голас пачуць. Колас. Над цёмнымі руінамі і рэдкімі агнямі горада ізноў пераклікаюцца гудкі заводаў. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
малакаво́з, ‑а, м.
1. Аўтамашына з цыстэрнай для перавозкі малака.
2. Той, хто займаецца перавозкай малака. [Пракоп:] — Вы хочаце, каб я з трактара ды перайшоў на вала? Можа, малакавозам мяне паставіце? Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наскрыля́ць, ‑я́ю, ‑я́еш, ‑я́е; зак., чаго.
Абл. Нарэзаць скрылямі. А што там жаўцее? Памідоры? Паспелі ўжо? Што каракумскія дыні. Во дзе вітамінаў! А на смак! Каб наскрыляць ды са смятанай. Аношкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непаслядо́ўнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць пепаслядоўнага. Хай чытач прабачыць некаторую непаслядоўнасць у нашым апісанні: асобныя адступленні неабходны для таго, каб больш поўна намаляваць карціну. Новікаў.
2. Непаслядоўны ўчынак, паводзіны і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паганя́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; зак., за кім-чым.
Разм. Ганяцца некаторы час. [Хутарэц:] — Як ўскочыць [сабака] у лес, так і пайшоў па вярхах. Усё варон выглядае, каб пабрахаць ды паганяцца за імі... Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папакармі́ць, ‑кармлю, ‑корміш, ‑корміць; зак., каго.
Разм. Карміць доўга, неаднаразова; накарміць многіх. [Ліпскі:] — Гаспадарку весці трэба ўмець. Каб яйка з-пад курыцы ўзяць, трэба, брат, пастарацца, папакарміць яе не абы-чым... Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паслу́жлівы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і услужлівы. Таня таксама старалася рабіць усё так, каб гэтая размова не папсавала яе адносін з Верай і гаспадыняй. Была паслухмянай, паслужлівай і ветлівай. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)