smakować
smak|ować
незак.
1. каштаваць, спрабаваць;
2. быць смачным; падабацца;
~ować świetnie — быць вельмі смачным;
to mi nie ~uje — мне гэта не падабаецца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
spać
незак. спаць;
iść spać — ісці спаць;
chcę mi się spać — мне хочацца спаць;
licho nie śpi — ліха не спіць;
serce śpi — сэрца маўчыць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
nasunąć się
nasun|ąć się
зак.
1. насунуцца; наблізіцца;
2. узнікнуць, вынікнуць, паўстаць; трапіцца, нагадзіцца;
~ęła mi się myśl — мне ў галаву прыйшла думка
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
kümmern
1.
vt турбава́ць; засмуча́ць
was kümmert mich das? — яка́я мне да гэ́тага спра́ва?
2.
(sich)
(um A) турбава́цца, клапаці́цца (пра каго-н., пра што-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
síngen
* vt спява́ць, пець
sich héiser ~ — пець да хрыпаты́
ein Kind in den Schlaf ~ — закалы́хваць [люля́ць] дзіця́
davón kann ich ein Lied ~ — гэ́та мне само́му до́бра вядо́ма
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Huhn
n -(e)s, Hühner ку́рыца
ein dúmmes ~ — ду́рань, дурні́ца
◊ ich hábe mit dir noch ein Hühnchen zu rúpfen — мне трэ́ба з табо́ю яшчэ́ зве́сці раху́нкі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
скруці́ць, скручу́, скру́ціш, скру́ціць; скру́чаны; зак.
1. гл. круціць.
2. што. Навіць на што-н.
С. дрот.
С. вуду.
3. перан., каго (што). Перамагчы, скарыць, узяць верх над кім-н.
С. ворага.
4. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан., каго (што). Адолець, авалодаць (пра хваробу).
Дзядулю скруціў раматус.
На тым тыдні так скруціла (безас.), што не магла павярнуцца.
5. перан., што. Не вярнуць доўг, не аддаць належнае; не выканаць абяцанага.
С. пазычаныя грошы.
Узяла кош і скруціла, не вярнула.
С. вяселле.
6. што. Зняць што-н., круцячы.
С. гайку.
7. што. Доўга або неасцярожна круцячы, прывесці ў непрыгоднасць.
Так можна кран с.
8. перан., што. Сапсаваць (жыццё, лёс і пад.) каму-н.
Ты мне жыццё скруціў.
|| незак. скру́чваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. скру́чванне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дарава́ць, ‑ру́ю, ‑ру́еш, ‑ру́е; зак. і незак.
1. што. Зняць (знімаць) віну за што‑н.; прабачыць (прабачаць). Усё магу дараваць, а хлусню — ніколі. Асіпенка. Крытык! Родненькі! Даруй Мне з маёю музай! Кіраваць то ты кіруй, Ды не вельмі тузай. Крапіва.
2. што. Вызваліць (вызваляць) ад якога‑н. абавязацельства. Дараваць доўг.
3. што. Падарыць (дарыць). Вам на памяць Серп і Молат Даравала доля, Каб з вас кожны быў, як волат, Не гнуў плеч ніколі. Купала.
4. заг. дару́й(це), часта ў знач. пабочн. Ужываецца пры звароце да каго‑н. для папярэджання аб чым‑н. ці для выражэння просьбы прабачыць у чым‑н. Даруйце, я затрымаўся. □ — Вы мне даруйце, шаноўны дзядзька Ян, — лагодна заўважыў Лабановіч. — Вы валіце ў адну кучу рускую школу і русіфікатарства. Колас.
•••
Дараваць жыццё — памілаваць засуджанага да пакарання смерцю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ёсць 1,
1. Форма цяпер. часу ўсіх асоб адз. і мн. ліку дзеяслова «быць». Люба адчула, што яна не адзінокая, што каля яе ёсць свае, родныя людзі. Шамякін. [Хлопцы] не захацелі, каб Аня праводзіла: самі знойдуць, карты і компас ёсць. Мележ.
2. Служыць звязкай у састаўным іменным выказніку. — Як не пазнаць! — сказаў стары. — Ты ёсць Наш стараста... З. Астапенка.
3. Ужываецца як вокліч радасці, задаволенасці з прычыны якой‑н. удачы. Ёсць! Трапіў якраз у цэль.
•••
Так і ёсць гл. так.
Што (колькі) ёсць духу гл. дух.
Як ёсць — усё, поўнасцю, цалкам. Ці добра мне, ці кепска мне, Я ўсё, як ёсць, перажыву. Астрэйка.
ёсць 2, выкл.
Адказ падначаленага камандзіру, які абазначае: зразумела, будзе выканана. — Адно аддзяленне накіруй праводзіць абоз, а тры — да мінёраў.. Сам, вядзі аддзяленне. — Ёсць! Можна ісці выконваць? М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
не́калі 1, безас. у знач. вык.
Няма калі, бракуе часу. Некалі сумаваць за работай. Барадулін. — Хутчэй, дачушка, а то мне некалі. Васілевіч. — Некалі мне цяпер ні сварыцца, ні мірыцца, — адказала [Волька] непрыязна, суха. — Працы хапае і дома, і ў калгасе... Ваданосаў.
•••
Некалі (няма калі) дыхнуць — надта заняты, перагружаны работай.
не́калі 2, прысл.
1. Калісьці, даўно; у далёкім мінулым. Кіраваўся Мікола да таго дома, дзе некалі сустракаўся з сакратаром абкома. Новікаў. Гэта быў стары, пашарпаны, некалі пафарбаваны ў бела-блакітны колер маршрутны маленькі аўтобус. Ракітны. Жылі некалі ў адным краі людзі ў згодзе ды ў ладзе. Якімовіч.
2. Калі-небудзь у будучым. Маці расказвае ўсё, што толькі ведае пра горад, у якім і сажа была ўсяго разы са тры; расказвае і ніколі не забудзе абнадзеіць: — Вось і ты некалі вырасцеш і паедзеш у горад. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)