count​3 [kaʊnt] v.

1. лічы́ць, падлі́чваць;

count one’s money лічы́ць гро́шы;

count up to three лічы́ць да трох

2. мець значэ́нне;

Money counts with him more than anything. Грошы для яго – самае галоўнае;

Every minute counts. Дарагая кожная хвіліна.

3. прыма́ць у разлі́к, улі́чваць;

fifty people not counting the children пяцьдзяся́т чалаве́к, калі́ не лічы́ць дзяце́й;

that doesn’t count гэ́та не ідзе́ ў разлі́к

4. лічы́ць, успрыма́ць;

be counted as friends лічы́цца сябра́мі

♦

don’t count your chickens before they are hatched кураня́т уво́сень лі́чаць; ≅ не той хлеб, што на по́лі, а той, што ў гумне

count on [ˌkaʊntˈɒn] phr. v. разлі́чваць, спадзява́цца (на каго-н. або што-н.)

count upon [ˌkaʊntəˈpɒn] phr. v. разлі́чваць, спадзява́цца (на каго-н. або што-н.)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

good​2 [gʊd] adj. (better, best)

1. до́бры (у розных знач.);

a good book до́брая кні́жка;

He’s a good husband. Ён добры муж.

2. кары́сны;

Meat is not good for you. Вам шкодна есці мяса.

3. здаро́вы;

be in good health быць здаро́вым

4. прыда́тны, го́дны;

This ticket is good for one month. Гэты білет годны на адзін месяц.

5. прые́мны;

It’s good to see you. Прыемна вас бачыць.

6. сма́чны (пра ежу)

7. спра́ўны, у до́брым ста́не (пра розныя рэчы)

♦

a good deal шмат;

a good few не́калькі;

be good at smth./doing smth. до́бра, спры́тна, уві́шна, спрактыкава́на рабі́ць што-н.;

as good as gold (пра дзяцей) зо́латца;

in good faith fml шчы́ра;

in good time за́гадзя; зара́ней;

good luck! жада́ю по́спеху!

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

пераве́сці сов.

1. в разн. знач. перевести́;

п. дзяце́й це́раз ву́ліцу — перевести́ дете́й че́рез у́лицу;

п. хво́рага ў другу́ю пала́ту — перевести́ больно́го в другу́ю пала́ту;

п. ву́чня ў насту́пны клас — перевести́ ученика́ в сле́дующий класс;

п. гро́шы на чый-не́будзь раху́нак — перевести́ де́ньги на чей-л. счёт;

п. вёрсты ў кіламе́тры — перевести́ вёрсты в киломе́тры;

2. (попусту истратить) перевести́, извести́;

3. (уничтожить) перевести́, истреби́ть, вы́вести;

п. мышэ́й — перевести́ (истреби́ть, вы́вести) мыше́й;

4. (перевести изображение) перевести́, свести́;

п. рысу́нак на ка́льку — перевести́ (свести́) рису́нок на ка́льку

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хілі́ць несов.

1. (сгибать) клони́ть, наклоня́ть; склоня́ть;

ве́цер хі́ліць дрэ́ва — ве́тер кло́нит (наклоня́ет) де́рево;

х. галаву́ да пляча́ — клони́ть (наклоня́ть, склоня́ть) го́лову к плечу́;

2. крени́ть;

ве́цер хілі́ў ло́дку — ве́тер крени́л ло́дку;

3. (на што) клони́ть (к чему);

х. на сон — клони́ть ко сну;

4. (да чаго, куды) перен. клони́ть (к чему, куда);

было́ незразуме́ла, куды́ ён хі́ліць — бы́ло непоня́тно, куда́ он кло́нит;

5. (да каго) перен. (вызывать симпатию) влечь (к кому); располага́ть (к кому);

дзяце́й хілі́ла да гэ́тага чалаве́ка — безл. дете́й влекло́ к э́тому челове́ку

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спра́ва¹, -ы, мн. -ы, спраў, ж.

1. Работа, карысны занятак; тое, чым хто-н. заняты; дзейнасць.

Ён заняты важнаю справаю — вучыць дзяцей.

Гаспадарчыя справы.

2. Работа, заняткі, звязаныя са службай, вытворчасцю, грамадскімі абавязкамі і пад.

Бягучыя справы.

Здаваць справы.

3. Абавязак, доўг; кола чыіх-н. паўнамоцтваў.

Добрасумленная праца — с. кожнага грамадзяніна.

Гэта с. адміністрацыі.

4. Патрэба; тое, што неабходна вырашыць.

Зайсці па важнай справе.

5. (з азначэннем), у знач. вык. Рэч, з’ява.

Гэта с. не з лёгкіх.

6. Спецыяльнасць, галіна ведаў ці навыкаў.

Ваенная с.

Кулінарная с.

7. Судовы разбор, працэс.

Крымінальная с.

Слухаецца с. аб забойстве.

8. Збор дакументаў, якія маюць адносіны да якой-н. асобы, здарэння.

Папкі для спраў.

Завесці справу на каго-н. (таксама перан.: пачаць разбор).

9. Здарэнне, факт, падзея; становішча дзе-н., стан каго-, чаго-н.; абставіны.

С. гэта пачалася летась.

С. не з лепшых.

10. Учынак.

Добрую справу робяць шэфы школы.

○

Асабовая справа — папка з дакументамі якой-н. асобы, што працуе ў пэўнай установе.

◊

Ваша (твая, яго) справа (разм.) — рэпліка ў знач. рабіце, як знаеце, вам вырашаць, толькі вас датычыцца.

Ёсць такая справа (разм.) — добра, згодзен, няхай будзе так.

На самай справе — у сапраўднасці.

На справе — па сутнасці, на практыцы.

Не мая (твая, яго, яе, наша, ваша, іх) справа (разм.) — мяне (цябе і пад.) не датычыцца.

Такая справа (разм.) — вось у чым справа.

У чым справа? (разм.) — што здарылася?

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

gégen

prp (a)

1) су́праць, супро́ць; насу́перак

Kampf ~ Kránkheiten — барацьба́ з хваро́бамі

~ éigenen Wíllen — насу́перак [про́ціў] сваёй во́лі

2) да, на, у напра́мку на

~ Nórden — (у напра́мку) на по́ўнач

3) у параўна́нні (з кім-н., з чым-н.)

4) за, узаме́н, заме́ст

~ Entgélt — за ўзнагаро́ду

5) каля́ (пра час, колькасць чаго-н.); прыблі́зна

es ist ~ Mítternacht — цяпе́р прыблі́зна по́ўнач

6) у адно́сінах да (чаго-н., каго-н.), пе́рад (чым-н., кім-н.)

~ die Kínder gerécht sein — быць справядлі́вым да [у адно́сінах да] дзяце́й

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

attend

[əˈtend]

1.

v.t.

1) быць прысу́тным; наве́дваць

to attend school — хадзі́ць у шко́лу, наве́дваць шко́лу

2) суправаджа́ць, асыстава́ць

to attend the queen — асыстава́ць карале́ве

3) дагляда́ць (хво́рага), прыслуго́ўваць каму́

4) дагляда́ць, дапільно́ўваць

Your orders will be attended to — Ва́шыя зага́ды бу́дуць вы́кананыя

2.

v.i.

1) прыклада́цца да чаго́

to attend to one’s work — быць стара́нным у пра́цы

2) быць прысу́тным (на ле́кцыі)

3) быць ува́жным

Attend to my story — Слу́хайце ўва́жліва, што я вам раскажу́

to attend to someone’s need — быць ува́жным да не́чыіх патрэ́баў

4) ру́піцца; дба́ць; пільнава́ць

to attend to the education of one’s children — дбаць пра адука́цыю сваі́х дзяце́й

5) прыслуго́ўваць, абслуго́ўваць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

укла́сці ​1, укладу, укладзеш, укладзе; укладзём, укладзяце, укладуць; зак., каго-што.

1. Пакласці спаць. Пакуль Каця супакоіла дачку, накарміла яе і ўклала спаць, дык ужо добра і сцямнела. Гаўрылкін. / у паэт. ужыв. Спаць дзяцей уклаў Цёплы летні вечар. Гілевіч. // Уладкаваць на начлег, адпачынак. — А як жа ты [Рыгор] нас спаць укладзеш? — запытаў гаспадар. — Куды каго? Галавач. // Прымусіць або памагчы легчы. Утрох, з дапамогай Яругіна, .. [маёра] ледзьве ўклалі, і ён, знямогшыся, тут жа заснуў. Карамазаў. Старэйшая сястра Поля кінулася да .. [Сашы], абняла, памагаючы ўкласці на ложак. Шамякін.

2. Пакрыць, услаць чым‑н. паверхню чаго‑н. Укласці стол кнігамі. Укласці дарожку каменнем. Укласці прызбу саломай. □ [Купчын:] — Што мы да гэтага рабілі? Бетон укладзём пад цэх — пайшлі далей. А цяпер і сцены будзем самі выводзіць, і аконныя пераплёты ставіць. Мыслівец.

3. Палажыць у пэўным парадку, размясціць, скласці якім‑н. чынам. Дастаў [бацька] .. смольны аскалёпак, пашчапаў яго на лучыны, якія потым акуратна склаў на спод грубкі, а наўкруг уклаў. «зрубам» абярэмак дроў. Масарэнка. // Змясціць куды‑н., размясціць дзе‑н. Усё гэта [прадукты] разам з шуфлямі і іншым начыннем ледзь уклалі ў вазок. Чарнышэвіч. // Прычасаць пэўным чынам валасы. Укласці косы вакол галавы.

4. Укладваючы, складваючы, пабудаваць, зрабіць што‑н. Укласці шпалы, Укласці трубы. □ Сонца ўжо садзілася за сасновы бор, калі ўклалі апошні кубаметр. Лукша.

5. Палажыць, змясціць унутр. Следчы ўзяў .. астрожнае накіраванне, яшчэ нейкія паперы, усё гэта ўклаў у канверт і аддаў паліцыянту. Машара. // перан. Пранізаць, напоўніць што‑н. якім‑н. сэнсам, зместам, думкамі і пад. Столькі шчырасці хлопец уклаў у песню, што, здавалася, яна сама лілася з сэрца. «Маладосць». Пад такім доўгім .. празаічным загалоўкам нельга ўявіць таго зместу, які хочацца яму ўкласці ў свой твор. Якімовіч. // перан. Аддаць, прысвяціць каму‑, чаму‑н. (сілу, здароўе, жыццё і пад.). Ну хто, скажыце, адважыцца не даць кватэры начальніку аддзела капітальнага будаўніцтва, чалавеку, які, можна сказаць, кавалак жыцця ўклаў у гэты дом! Арабей. Мо таму ты [мама] так дрыжыш за сваіх дзяцей, што многа здароўя, сіл і ўсю душу ўклала ты ў іх. Дамашэвіч. Ён [Шайпак] у станцыю ўсё Сваё ўмельства ўкладзе, Каб стаяла, як лялька, Яна пры вадзе. Куляшоў.

6. Аддаць на захаванне, выкарыстанне (грашовыя сродкі, капітал). Укласці капітал у цяжкую прамысловасць.

7. Разм. Забіць. [Макар Аўдзеевіч:] — Са сваёй стрэльбы я ўжо, хлопча, не аднаго звера ўклаў. М. Ткачоў.

8. Разм. груб. З’есці. [Раўбіч:] — А потым зубр пайшоў за санкамі, і еў сена, пакуль не ўклаў усё. Караткевіч.

укла́сці ​2, укладу, укладзеш, укладзе; укладзём, укладзяце, укладуць; зак., што.

Стварыць, напісаць што‑н., падабраўшы і аб’яднаўшы якія‑н. матэрыялы. Укласці слоўнік. Укласці зборнік практыкаванняў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АЦТЭ́КІ

(саманазва астэка),

самая вялікая індзейская народнасць Мексікі. 1,07 млн. чал. (1987). Мова — наўатль. У 13 ст. прыйшлі з Пн і пасяліліся ў даліне Мехіка. У 14 ст. стварылі ўласную паліт. структуру, т.зв. горад-дзяржаву Тэначтытлан (сучасны г. Мехіка). У 1428—30 у саюзе з гарадамі-дзяржавамі Тэскока і Тлакапан падпарадкавалі насельніцтва даліны Мехіка, што стала пачаткам стварэння імперыі ацтэкащ, якая ў канцы 15 ст. ўключала цэнтр., усх. і паўд. Мексіку (больш за 500 гарадоў-дзяржаў з нас. 5—6 млн. чал.). У ацтэкаў былі развіты сельская гаспадарка, рамёствы, медыцына, манум. мастацтва і архітэктура, распрацаваны варыянт іерогліфнага пісьменства, складаная сістэма календара. Найб. вядомы правіцель — кароль Мантэсума II. У 1519—21 ацтэкі заваяваны іспанцамі на чале з Э.Картэсам.

Росквіт мастацтва ацтэкаў прыпадае на 14 — пач. 16 ст. Асн. манум. збудаванні — чатырохгранныя каменныя піраміды з храмам ці палацам на вяршыні. Сцены культавых будынкаў упрыгожвалі рэльефам, размалёўкай, узорыстай муроўкай. Культавая скульптура вызначалася грандыёзнасцю (статуя багіні Каатлікуэ, выш. 2,5 м). Захаваліся помнікі скульптуры 15 ст.: «Камень сонца», т.зв. каляндар ацтэкаў (базальтавы дыск дыяметрам 3,66 м і масай 24 т); выкананыя ў рэаліст. манеры каменныя галовы воінаў («Воін-арол», «Галава мерцвяка», «Смутны індзеец»), невял. каменныя і керамічныя фігуркі рабоў, дзяцей, жывёл. Па-майстэрску рабілі ацтэкі ўпрыгожанні з пер’я, паліхромную кераміку, мазаіку, вазы з абсідыяну, ювелірныя вырабы.

т. 2, с. 162

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БАСКЕТБО́Л

(ад англ. basket кошык + ball мяч),

камандная спартыўная гульня. Гуляюць на пляцоўцы памерам 26 х 14 м, па кароткіх баках якой устаноўлены стойкі са шчытамі з прымацаванымі да іх кошыкамі (кольцы з сеткамі). Мэта гульні — як мага больш разоў закінуць рукамі мяч (мае 75—78 см у акружнасці, маса 600—650 г) у кошык саперніка. Гуляюць 2 каманды па 12 чалавек (адначасова на пляцоўцы знаходзяцца па 5 чалавек ад каманды). Правілы гульні распрацаваны ў 1891 Дж.Нейсмітам (ЗША) і ў далейшым удасканальваліся. Улічваецца толькі чысты час гульні: для мужчын 40 мін, для жанчын — 36, для юнакоў і дзяўчат 30, для дзяцей 24 мін. За пападанне ў кольца налічваецца ад 1 да 3 ачкоў у залежнасці ад віду кідка і пазіцыі баскетбаліста ў момант яго выканання. Гуляюць да перамогі адной з камандаў, прадугледжаны дадатковыя 5 мін на выпадак нічыёй у асн. час.

Баскетбол — алімпійскі від спорту ў мужчын з 1936, у жанчын — з 1976. Дзейнічае Міжнар. федэрацыя басктболу (ФІБА, з 1932). Чэмпіянаты свету праводзяцца з 1950 у мужчын і з 1953 у жанчын. На Беларусі баскетбол развіваецца з 1921, рэгулярныя чэмпіянаты з 1946. Сярод бел. майстроў баскетболу алімпійскія чэмпіёны І.Ядзешка, Т.Івінская, І.Сумнікава, А.Швайбовіч. Каманда юнакоў Беларусі — чэмпіён Еўропы па баскетболе (1994).

т. 2, с. 341

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)